Padaczka u dzieci jest przewlekłą chorobą neurologiczną, która objawia się powtarzającymi się napadami drgawkowymi lub ich odpowiednikami (sensorycznymi, umysłowymi, autonomicznymi). Występowanie napadów padaczkowych wiąże się z naruszeniem synchronicznej aktywności elektrycznej komórek nerwowych w mózgu.
Według statystyk medycznych 2–5% dzieci cierpi na epilepsję. U 70–75% dorosłych pacjentów cierpiących na tę chorobę pierwsze objawy pojawiły się przed 16 rokiem życia.
U dzieci i młodzieży występują zarówno łagodne, jak i złośliwe (oporne na leczenie, postępujące) postacie choroby. Często napady padaczkowe u dzieci występują z usuniętym obrazem klinicznym lub są atypowe, a zmiany w elektroencefalogramie (EEG) nie zawsze odpowiadają objawom.
Badanie problemu epilepsji dziecięcej prowadzone jest przez epileptologów - neurologów, którzy przeszli specjalne szkolenie.
Powody
Głównym czynnikiem leżącym u podstaw patologicznego mechanizmu początku choroby we wczesnym wieku jest niedojrzałość struktur mózgowych, która charakteryzuje się przewagą pobudliwości nad hamowaniem. Prowadzi to do naruszenia tworzenia prawidłowych połączeń między poszczególnymi neuronami.
Różne konwulsyjne uszkodzenia mózgu o dziedzicznej lub nabytej naturze mogą również wywoływać zwiększoną gotowość konwulsyjną.
Wiadomo, że jeśli jedno z rodziców cierpi na tę chorobę, ryzyko jej wystąpienia u dziecka wynosi 10%.
Rozwój epilepsji dziecięcej może również prowadzić do:
- nieprawidłowości chromosomalne (zespół Downa, zespół Marfana);
- dziedziczne zaburzenia metaboliczne (hiperglikinemia, leucynoza, fenyloketonuria, encefalomiopatia mitochondrialna);
- dziedziczne zespoły neurodermalne (stwardnienie guzowate, nerwiakowłókniakowatość).
W strukturze występowania dzieci dość duża część przypada na formy związane z prenatalnym i poporodowym uszkodzeniem mózgu. Prenatalne czynniki ryzyka rozwoju choroby obejmują:
- ciężka zatrucie ciążowe;
- infekcje wewnątrzmaciczne;
- niedotlenienie płodu;
- ciężka żółtaczka noworodka;
- obrażenia wewnątrzczaszkowe;
- zespół alkoholowy płodu.
Pierwsze objawy choroby spowodowane czynnikami prenatalnymi zwykle występują u dzieci w wieku 1-2 lat.
U dzieci w wieku 3-6 lat i starszych objawy patologiczne są zwykle spowodowane:
- powikłania chorób zakaźnych (zapalenie płuc, grypa, sepsa);
- wcześniejsze choroby neuroinfekcyjne (zapalenie pajęczynówki, zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowych);
- wrodzone patologie mózgu.
U pacjentów cierpiących na porażenie mózgowe (porażenie mózgowe) epilepsję rozpoznaje się w 25–35% przypadków.
Klasyfikacja
W zależności od cech napadów padaczkowych wyróżnia się kilka postaci choroby:
Forma choroby | Charakterystyka ataku |
Ogniskowa | Choroba przebiega z napadami ogniskowymi (częściowymi, lokalnymi), które mogą być: · Prosty (z komponentami umysłowymi, somatosensorycznymi, autonomicznymi i motorycznymi); · Złożony - cechuje je upośledzona świadomość; · Z wtórnymi uogólnionymi atakami napadów toniczno-klonicznych. |
Uogólnione | Choroba charakteryzuje się okresowymi atakami pierwotnie uogólnionymi: · Drgawki toniczno-kloniczne; Drgawki kloniczne; · Abans (nietypowy, typowy); Napady atoniczne; Napady miokloniczne. |
Niesklasyfikowane | Występuje w przypadku niesklasyfikowanych napadów: Odruch · Losowo; · Powtarzane; Stan padaczkowy. |
W zależności od czynnika etiologicznego uogólnione i związane z lokalizacją formy padaczki dzielą się na kilka rodzajów:
- kryptogenny;
- objawowy;
- idiopatyczny.
Wśród idiopatycznych uogólnionych postaci choroby najczęściej obserwuje się łagodne skurcze noworodków, abansyjne i miokloniczne niemowlęta oraz padaczkę młodzieńczą. W strukturze występowania form ogniskowych dominują:
- czytanie padaczki;
- padaczka z napadami potylicznymi;
- łagodna łagodna padaczka.
Objawy padaczki u dzieci
Objawy kliniczne padaczki u dzieci są dość zróżnicowane i zależą od rodzaju napadu, postaci choroby.
Napad padaczkowy jest zwykle poprzedzony pojawieniem się prekursorów, które mogą obejmować:
- zaburzenia afektywne (strach, ból głowy, drażliwość);
- aura (umysłowa, węchowa, smakowa, wzrokowa, słuchowa, somatosensoryczna).
Świetne dopasowanie
W uogólnionym (dużym) napadzie pacjent nagle mdleje, głośno jęczy i upada. Natychmiast po tym rozpoczyna się etap drgawek tonicznych. Klinicznie objawia się:
- napięcie mięśni;
- zaciskając szczęki;
- odrzucając głowę do tyłu;
- rozszerzone źrenice;
- bezdech
- sinica twarzy;
- rozciąganie nóg;
- zginanie rąk w stawach łokciowych.
Skurcze toniczne trwają kilka sekund i są zastępowane skurczami klonicznymi, które trwają 1-2 minuty. Ten okres napadu charakteryzuje się następującymi objawami:
- mimowolne oddawanie moczu i wypróżnianie;
- gryzienie języka;
- wydzielanie piany z ust;
- głośny oddech.
Po zakończeniu ataku pacjent zwykle nie reaguje na bodźce zewnętrzne i zasypia. Po przywróceniu świadomości pacjenci nie pamiętają napadu.
Małe dopasowanie
Ropnie lub drobne drgawki charakteryzują się krótkotrwałą utratą przytomności (do 20 sekund). W tym samym czasie oczy pacjenta zastygają, mowa, ruch się zatrzymuje. Po ataku kontynuuje swoją działalność, jakby nic się nie wydarzyło.
Przy złożonych nieobecnościach odnotowuje się różne zjawiska:
- motoryczny (redukcja mięśni twarzy, zwijanie gałek ocznych, drganie miokloniczne);
- naczynia krwionośne (pocenie się, ślinienie się, blanszowanie lub zaczerwienienie twarzy);
- automatyzmy ruchowe.
Ataki nieobecności występują wielokrotnie w ciągu dnia i prawie codziennie.
Proste ataki ogniskowe
U dzieci tej formie choroby może towarzyszyć:
- niezwykłe wrażenia (somatosensoryczne, smakowe, wizualne, słuchowe);
- drganie poszczególnych grup mięśni;
- zaburzenia psychiczne;
- gorączka;
- pocenie się;
- tachykardia;
- nudności
- bóle brzucha lub głowy
Powikłania
Konsekwencje przedłużonego przebiegu padaczki mogą być:
- zaburzenia zachowania;
- trudności w nauce;
- zaburzenie deficytu uwagi;
- zespół nadpobudliwości;
- zmniejszona inteligencja.
Diagnostyka
Rozpoznanie choroby opiera się na danych epileptologa badających dane historyczne, badanie neurologiczne, laboratoryjne i instrumentalne metody badań. Aby postawić diagnozę, lekarz potrzebuje odpowiedzi na następujące pytania:
- jaki jest czas wystąpienia, czas trwania i częstotliwość napadów;
- jakie są cechy przebiegu ataku;
- jeśli jest aura, jeśli w ogóle, jakie są jej cechy.
Rodzice powinni szczegółowo poinformować epileptologa o naturze napadów u ich dziecka. Jeśli to możliwe, zaleca się usunięcie ataku na wideo i pokazanie tego nagrania specjaliście. Biorąc pod uwagę, że małe dzieci, na przykład w wieku 3 lat, nie zawsze mogą powiedzieć swojemu lekarzowi o swoim stanie, takie wideo bardzo pomaga we wczesnej diagnozie choroby.
Jeśli podejrzewasz epilepsję, dziecko jest wysyłane na elektroencefalografię (EEG). W razie potrzeby lekarz może zalecić monitorowanie EEG (codziennie, wieczorem).
Pomocnicze metody diagnostyczne obejmują:
- Prześwietlenie czaszki;
- PET, MRI lub CT mózgu;
- EKG i codzienne monitorowanie EKG.
Leczenie padaczki u dzieci
Dzieci cierpiące na padaczkę są przepisywane na długą, często przez całe życie terapię lekami przeciwdrgawkowymi (przeciwdrgawkowymi). W przypadku opornej postaci choroby można zastosować alternatywne metody terapii:
- immunoterapia;
- dieta ketogeniczna;
- terapia hormonalna.
Złożony schemat leczenia obejmuje terapię biofeedbackiem, psychoterapię.
Jeśli jest to wskazane, możliwe jest leczenie chirurgiczne. Najczęściej stosowane są następujące metody operacyjne:
- stymulacja nerwu błędnego za pomocą wszczepialnego urządzenia;
- ograniczona czasowa resekcja;
- dodatkowa czasowa resekcja neokortykalna;
- przednia lobektomia skroniowa;
- hemispherectomy.
Pierwsza pomoc
Rodzice dzieci z epilepsją powinni wiedzieć, jak udzielić im pierwszej pomocy w momencie ataku. Kiedy pojawią się prekursory, dziecko należy położyć na plecach, odpiąć kołnierz i zapewnić napływ świeżego powietrza.
Aby zapobiec aspiracji śliny lub wymiotów, a także zatrzymaniu języka, głowa jest odwrócona na bok.
Jak podejrzewać padaczkę
Padaczka dziecięca często zaczyna się od ataków konwulsyjnych, dlatego trudno jest rozpoznać chorobę. Rodzice powinni uważnie monitorować rozwój swoich dzieci. Następujące cechy zachowania dziecka mogą wskazywać na utajony okres choroby:
- chodzenie we śnie;
- wymawianie we śnie tych samych dźwięków lub słów;
- systematyczne koszmary.
U dzieci w wieku jednego roku pierwszą oznaką choroby jest szybkie przechylenie głowy do przodu (objaw kiwania głową).
Prognoza
Nowoczesna farmakoterapia pozwala uzyskać kontrolę nad chorobą u większości dzieci. Przy normalnym obrazie EEG i braku napadów, po 3-4 latach możliwe jest stopniowe znoszenie leków przeciwdrgawkowych.
Przy wczesnym początku ataków, oporności na leczenie farmakologiczne rokowanie jest mniej korzystne.
