Ospa wietrzna u dzieci: objawy, leczenie, powikłania, zapobieganie

Ospa wietrzna u dzieci występuje najczęściej w wieku od 6 miesięcy do 7 lat. W niektórych krajach roczna infekcja osiąga wskaźnik urodzeń. Dlatego przez całe życie prawie każda osoba ma przeciwciała przeciwko Variclavirus. Aktywność choroby występuje w sezonie wrzesień-marzec (z powodu bliższego kontaktu między dziećmi w grupach).

Ospa wietrzna jest ostrą wysoce zakaźną chorobą zakaźną wywołaną przez wirus opryszczki ospy wietrznej i półpaśca, który charakteryzuje się wysypką grudkowo-plamistą. Jest uważany za najczęstszą infekcję na planecie.

Osobliwością patogenu jest to, że po ustąpieniu objawów klinicznych Varicellavirus do końca życia znajduje się w trybie uśpienia w komórkach tkanki nerwowej, a po aktywacji powoduje ponowne zakażenie zwane półpaścem.

Drogi przenoszenia patogenu ospy wietrznej:

• kroplówka : cząsteczki wirusa podczas kichania przez ślinę lub tajemnicę nosową od pacjentów z wysypką na błonach śluzowych;
• kontakt : podczas bezpośredniego kontaktu z elementami wysypki lub ubraniami pacjenta;
• pionowa : przenikanie wirusa do macicy przez łożysko do płodu.

Charakterystyka patogenu

Rozprzestrzenianie się infekcji występuje u ospy wietrznej i półpaśca.

Czynnik sprawczy ospy wietrznej - wirus ospy wietrznej i półpaśca

Czynnik sprawczy w środowisku jest niestabilny, umiera pod wpływem światła słonecznego, ciepła, promieniowania ultrafioletowego, jest łatwo neutralizowany środkami dezynfekującymi. Jednocześnie pozostaje on opłacalny przez bardzo długi czas w niskich temperaturach. Poza ciałem Varicellavirus jest żywotny przez 30 minut.

W organizmie wirus wykazuje tropizm (zdolność do inwazji i namnażania) do nabłonka błony śluzowej jamy ustnej gardła, skóry i układu nerwowego, co powoduje specyficzny obraz kliniczny.

Wrażliwość osoby na tego wirusa przekracza 95% (9 na 10 osób mających kontakt ze źródłem wirusa dostaje ospę wietrzną). Dzieci w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia są odporne na wirusa, pod warunkiem, że matka zachorowała lub została zaszczepiona przeciwko ospie wietrznej. Maksymalna liczba przypadków przypada na wiek 2–4 lata (około 80%).

Patogeneza ospy wietrznej

W okresie zwanym inkubacją Varicellavirus, dostając się na błonę śluzową nosogardzieli, szybko przenika do DNA komórek nabłonkowych, namnaża się i gromadzi w nich. Czynniki sprawcze, stopniowo rosnące, docierają do węzłów chłonnych, gdzie aktywnie się rozmnażają przez 4-6 dni.

Variclavirus dostaje się do organizmu przez błonę śluzową nosogardzieli

Półpasiec ospy wietrznej jest uwalniany z węzłów chłonnych do krwiobiegu, a jego prąd rozprzestrzenia się po całym ciele, docierając do skóry i układu nerwowego.

Żywe objawy kliniczne występują w odpowiedzi na dostanie się ospy wietrznej do krwi. Atakując komórki skóry wirus powoduje rozszerzenie naczyń włosowatych i pojawienie się plam. Następnie zwiększa się obrzęk, tworzą się grudki. Po oderwaniu naskórka zamieniają się w pęcherzyki (pęcherzyki z płynnym środkiem).

Wnikając do układu nerwowego, wirus powoduje zwyrodnienie i śmierć neurocytów. Czynnik sprawczy ospy wietrznej może wpływać na mózg (objawy kliniczne są podobne do zapalenia mózgu).

Układ odpornościowy dziecka jest w stanie poradzić sobie ze wszystkimi wirusami z wyjątkiem tych, które dostają się do komórek zwojów nerwowych. To tam infekcja może być w stanie uśpienia przez dziesięciolecia, aktywowana pod wpływem czynników prowokujących, które zmniejszają ogólną odporność organizmu:

• ciężkie choroby zakaźne;
• przegrzanie lub hipotermia;
• przedłużona ekspozycja na słońce;
• stres
• nierównowaga hormonalna;
• ciężka patologia (białaczka, guzy, HIV);
• terapia glikokortykosteroidami, cytostatyki, leki immunosupresyjne.

Jak zaczyna się ospa wietrzna u dziecka

Od momentu spotkania pacjenta z ospą wietrzną do rozwoju objawów trwa od 5 do 21 dni (głównie do 14).

Objawy ospy wietrznej u dzieci można podzielić na dwie grupy:

• zatrucie;
• uszkodzenie skóry i błon śluzowych.

Choroba zaczyna się nagle wraz ze wzrostem temperatury ciała (im wyższy wskaźnik, tym trudniejszy będzie proces). Gorączka może trwać 2–7 dni. Niektóre dzieci skarżą się na słabość, utratę apetytu, senność.

Wysypka zaczyna pojawiać się już w pierwszym dniu gorączki. Ospa wietrzna charakteryzuje się polimorfizmem zmian skórnych (wszystkie etapy rozwoju wysypki będą obecne jednocześnie).

Wysypka rozwojowa

Etapy rozwoju wysypki:

1. Plamka żółta (plamka) . Lokalna ekspansja naczyń krwionośnych. Wygląda jak czerwona kropka, znika po kliknięciu palcem i szybko pojawia się ponownie.
2. Papula W centrum plamki skóra unosi się z powodu obrzęku.
3. Pęcherzyk Jest uważany za znak rozpoznawczy ospy wietrznej. Bańka wypełniona przezroczystym płynem pojawia się na środku grudki. Ma okrągły kształt, gęsty z cienką oponą, wygląda jak kropla rosy. Z czasem bąbelki tracą kształt, spłaszczają się, płyn wewnątrz staje się mętny. Stają się miękkie, łatwe do zniszczenia.
4. Skorupa Suszenie rozpoczyna się od środka pęcherzyka. Skórka jest brązowo-brązowa, gęsta, łatwa do usunięcia. Z czasem na jego miejscu nie pozostały żadne ślady, pod warunkiem, że nie wprowadzono infekcji bakteryjnej.

Zwykle wysypki pojawiają się pod włosami na głowie. Najpierw pojawia się kilka pęcherzyków, a następnie zaczyna się ich pojawienie się masy. W przyszłości szybko wpłynie to na skórę tułowia, rąk i nóg. Oprócz skóry rozwija się wysypka na błonie śluzowej jamy ustnej, nosogardła, a rzadziej spojówki, krtani i narządów płciowych.

Choroba charakteryzuje się etapami objawów skórnych: nowa porcja wysypek pojawia się po dojrzewaniu poprzedniej (średnio raz na 1-2 dni). Każdej fali wysypki towarzyszy wzrost temperatury ciała i intensywne swędzenie.

Objawy ospy wietrznej u dzieci

W zależności od ciężkości choroby mogą wystąpić następujące objawy:

Forma przebiegu ospy wietrznej	Funkcje	Możliwe konsekwencje
Łatwe	Ogólny stan nie jest zepsuty, temperatura ciała jest normalna, na ciele są pojedyncze elementy wysypki	Prawdopodobieństwo powikłań jest bardzo niskie. Przypadki nawrotu ospy wietrznej
Umiarkowany	Gorączka trwa 5–7 dni w 38–39 ° C. Wysypki występują głównie na skórze.	Komplikacje są zwykle nieobecne
Ciężki	Ciężkie zatrucie, gorączka trwa dłużej niż 1 tydzień. Obfita wysypka na skórze i błonach śluzowych	Często komplikuje się przez dodanie wtórnej infekcji, zapalenia płuc, zapalenia mózgu
Krwotoczny	Na tle ciężkiego przebiegu ospy wietrznej wewnątrz pęcherzyków znajduje się krwawa zawartość	Często krwotoki na skórze i błonach śluzowych, krwawienie z nosa, macicy, przewodu pokarmowego
Bullous	Duże powolne pęcherze z ropną zawartością pojawiają się na tle zwykłej wysypki	Zakażenie bakteryjne, posocznica
Uogólnione	Bardzo ciężki przebieg z uszkodzeniem płuc, wątroby, śledziony, trzustki	Tworzenie się blizn na skórze. Śmiertelność przekracza 20%

Ciężkie formy ospy wietrznej rozwijają się głównie u dzieci z towarzyszącą patologią:

• rak krwi
• nowotwory złośliwe;
• gruźlica
• przyjmowanie cytostatyków, leków immunosupresyjnych;
• przedłużona terapia hormonalna;
• wrodzony niedobór odporności.

Diagnoza ospy wietrznej

Lekarz nie ma trudności z ustaleniem diagnozy. Według ankiety i badania pediatra rozumie, o co chodzi. Varicellavirus ma żywe objawy kliniczne, charakterystyczny etapowy przebieg i wysypkę.

W analizie klinicznej krwi podczas choroby obserwuje się leukopenię (zmniejszoną liczbę leukocytów) i limfocytozę (zwiększoną zawartość limfocytów) - typowe objawy każdej choroby wirusowej.

W kontrowersyjnych przypadkach ustalenie zakażenia ospą wietrzną pomoże:

• badanie krwi na obecność immunoglobulin (IgA, IgM, IgG) w kierunku wirusa ospy wietrznej;
• izolacja wirusa DNA z elementów wysypki lub płynu mózgowo-rdzeniowego za pomocą PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy).

Leczenie ospy wietrznej u dzieci

Dzieci ze zdrowym układem odpornościowym i łagodnym przebiegiem ospy wietrznej są leczone w domu. Wskazane jest, aby tacy pacjenci przepisywali tylko leczenie objawowe - leki na gorączkę i swędzenie.

W ciężkiej chorobie przepisywany jest acyklowir

Lekiem etiotropowym (zdolnym do niszczenia czynnika sprawczego) do leczenia ospy wietrznej jest acyklowir.

Wskazania do powołania acyklowiru:

• pacjenci z ospą wietrzną powyżej 12 lat;
• obecność złośliwych nowotworów;
• pacjenci, którym przeszczepiono obojętny mózg i inne narządy;
• pacjenci poddawani długotrwałej terapii glikokortykosteroidami;
• osoby z niedoborem odporności;
• dzieci z wrodzoną infekcją ospy wietrznej i półpaśca;
• powikłania ospy wietrznej;
• ciężki przebieg ospy wietrznej.

Dawka acyklowiru jest określana na podstawie masy ciała. Konieczne jest jak najszybsze rozpoczęcie przyjmowania leku (optymalnie - pierwszego dnia choroby). Czas trwania leczenia wynosi do 48 godzin od momentu ostatniej wysypki.

Do leczenia miejscowego stosuje się środki antyseptyczne i przeciwświądowe, na przykład Tsindol

Do miejscowego leczenia swędzenia stosuje się:

• Balsam Calamine;
• Chlorfenamina;
• Tsindol;
• Poksklin.

Zapobieganie wtórnej infekcji bakteryjnej

Zapobieganie wtórnej infekcji bakteryjnej obejmuje:

• maksymalne zachowanie integralności pęcherzyków;
• codzienna wymiana bielizny i pościeli;
• malowanie wysypek barwnikami anilinowymi (nadmanganian potasu, brylantowa zieleń, fukorcyna).

Leczenie wysypki barwnikami pomaga również monitorować stopień zaawansowania wysypki i określać dzień, w którym wysypka już się nie pojawia.

Powikłania ospy wietrznej u dzieci

Częstość powikłań ospy wietrznej u zdrowych pacjentów wynosi od 5 do 25% (u dzieci z niedoborem odporności - do 50%). Dzieci, w przeciwieństwie do dorosłych, chorują w łagodniejszej formie.

Pierwszym miejscem występowania jest przywiązanie wtórnej infekcji bakteryjnej:

• ropne zapalenie skóry;
• zapalenie jamy ustnej
• ropień skóry
• zapalenie węzłów chłonnych;
• zapalenie żołądka i jelit;
• zapalenie oskrzeli;
• wirusowe zapalenie płuc;
• zapalenie ucha środkowego;
• zapalenie spojówek;
• infekcja dróg moczowych;
• posocznica
• bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Głównymi czynnikami sprawczymi ropnych powikłań są paciorkowce i gronkowce.

Na drugim miejscu dominuje porażka układu nerwowego przez Varicellavirus:

• drgawki gorączkowe;
• ostra ataksja móżdżkowa;
• zapalenie opon mózgowych
• zapalenie mózgu;
• zapalenie naczyń.

Zapalenie mózgu ospy wietrznej

Jest to najczęstsze neurologiczne powikłanie ospy wietrznej. Oznaki zaangażowania w proces pojawiają się 5-10 dni po wzroście temperatury ciała, częściej u chłopców w wieku przedszkolnym.

W niektórych przypadkach rozwijają się powikłania neurologiczne.

Na tle wysokiej temperatury może pojawić się dziecko:

• uporczywy, narastający ból głowy;
• wydłużenie czasu snu;
• letarg lub pobudzenie psychoruchowe;
• Zawroty głowy
• zaburzona koordynacja ruchów.

W ciężkich przypadkach rozwijają się napady padaczkowe, zespół Guillain-Barré, śpiączka.

Konsekwencje zapalenia mózgu:

• upośledzenie umysłowe;
• udar;
• hemipareza;
• niedowład nerwów wzrokowych lub twarzy;
• zespół podwzgórza.

Rzadkie powikłania ospy wietrznej

Rzadkie powikłania ospy wietrznej obejmują:

• małopłytkowość : z krwawieniem z nosa, żołądka, jelit, krwią w moczu, krwotokami w skórze;
• ospa wietrzna : obrzęk krtani z wysypką, która powoduje niewydolność oddechową;
• uszkodzenie wątroby : z powodu namnażania się wirusa w hepatocytach;
• zapalenie nerek : uszkodzenie nerek, któremu towarzyszy nadciśnienie, obrzęk i krew w moczu.

Zapobieganie ospie wietrznej

Dziecko z ospą wietrzną pozostaje niebezpieczne dla innych przez okres do pięciu dni po dodaniu ostatniej porcji pęcherzyków.

Skuteczną profilaktyką ospy wietrznej jest szczepienie, u którego narażone są dzieci narażone na kontakt z chorymi na ospę wietrzną. W tym celu stosuje się swoistą immunoglobulinę, którą podaje się domięśniowo w ciągu 72 godzin od momentu kontaktu.

Dziś kliniki mają żywą szczepionkę przeciwko ospie wietrznej. Szczepionka jest uwzględniona w kalendarzu szczepień zgodnie z zaleceniami. Jest wskazany dla dzieci w wieku powyżej jednego roku, które nie miały ospy wietrznej. Dwie dawki podaje się domięśniowo z przerwą 6-8 tygodni. Odporność jest dożywotnia.

Według dr Komarovsky rodzice powinni wiedzieć, jak zaczyna się ospa wietrzna. Muszą przestudiować zdjęcie, przeczytać wyjaśnienie, skąd może pochodzić wysypka i opis etapów jej rozwoju. Ważne jest, aby dowiedzieć się od pediatry, jak rozpoznać chorobę i leczyć dziecko, nie dopuszczając wtórnej infekcji i rozprzestrzeniania się choroby.