Bezoar

Bezoar (kamień żołądkowy lub kamień) jest ciałem obcym powstającym w wyniku gromadzenia się cząstek różnego pochodzenia (grubych włókien roślinnych, włosów) w jamie żołądka, które nie są w stanie strawić.

Kamienie żołądkowe tworzą się od kilku tygodni do dziesiątek lat. Średnica bezoarów może sięgać od kilku milimetrów do 20-25 cm. Są przypadki, w których kamień nazębny prawie całkowicie wypełnia wewnętrzną jamę żołądka.

To rzadka patologia; w literaturze medycznej opisano tylko kilkaset przypadków tej choroby.

Przyczyny i czynniki ryzyka

W większości przypadków bezoary powstają z gęsto sprasowanych grubych włókien roślinnych (nasiona owoców, błonnik, skórki). Takie kamienie są zielone i mają zaokrąglony kształt, mają nieprzyjemny zapach. Są wykrywane u osób, których dieta zawiera w dużych ilościach produkty pochodzenia roślinnego: przede wszystkim orzechy, nasiona słonecznika, winogrona, daktyle, figi, śliwki, persimmons. Czynniki predysponujące do powstawania bezoarów pochodzenia roślinnego:

• słabe żucie bryły jedzenia;
• zmniejszone wydzielanie soku żołądkowego;
• naruszenie ruchliwości żołądka (w wyniku czego jedzenie jest zatrzymywane w jego jamie);
• kandydoza żołądka;
• poprzednia operacja żołądka (resekcja żołądka, wagotomia z pyloroplastyką);
• wysoka lepkość śluzu, który jest częścią soku żołądkowego.

Bezoary, składające się z wiązki włosów z wtrąceniami cząstek jedzenia i śluzu, są znacznie mniej powszechne. Takie kamyczki zwykle wykrywa się u osób z zaburzeniami psychicznymi, które wyciągają i gryzą włosy, w rzadkich przypadkach - u tych, którzy profesjonalnie zajmują się przetwarzaniem włosów (na przykład fryzjerzy).

Małe bezoary są w stanie opuścić ciało pacjenta wraz z wymiocinami lub kałem.

Inne powody powstawania bezoarów mogą być:

• połykanie plasteliny, gumy do żucia;
• nagromadzenie nierozpuszczalnych pozostałości leku w jamie żołądka, w tym węgla aktywnego;
• połykanie krwi z krwawieniem z przełyku na tle nadciśnienia wrotnego;
• spożycie lakieru, kleju BF, lakieru nitro;
• jedzenie niepoddanej obróbce cieplnej wołowiny, jagnięciny lub koziego tłuszczu.

Spożycie gumy do żucia może prowadzić do powstawania bezoaru.

W pierwszych tygodniach życia u wcześniaków, które są sztucznie karmione wysokokalorycznymi mieszankami zawierającymi laktozę i kazeinę, w jamie żołądka mogą powstawać kamienie, zwane laktobesoarami.

Rodzaje chorób

W zależności od składu bezoara istnieją następujące typy:

• trichobezoary (z włosów);
• hemobesoary (z zakrzepów krwi);
• fitobesoary (z włókien roślinnych);
• szelaki (z substancji toksycznych);
• laktobesoary (z kazeiny i laktozy);
• pixobesoary (z substancji żywicznych);
• łojowe (z tłuszczu);
• antracobesoary (z pozostałości po lekach);
• mieszane bezoary.

Trichobesoar - bezoar uformowany z włosów

Objawy

Obraz kliniczny zależy od wielkości bezoara. Jeśli kamień nazębny jest lekki i ma małą średnicę, objawy są zwykle nieobecne lub odnotowuje się nieznaczne nasilenie w nadbrzuszu.

Średnie i duże bezoary objawiają się następującymi objawami:

• szybkie uczucie pełni;
• ból brzucha gorzej po jedzeniu;
• odbijanie;
• nudności, wymioty
• uczucie toczącej się piłki w żołądku;
• ogólne złe samopoczucie, zmęczenie;
• odchudzanie.

Nudności i wymioty po jedzeniu są typowym objawem bezoarów w żołądku.

Diagnostyka

Główne metody diagnozowania bezoar:

1. Rentgen żołądka z kontrastem z siarczanem baru. Zdjęcia pokazują wady w wypełnieniu żołądka o zaokrąglonym kształcie z wyraźnymi krawędziami.
2. Gastrofibroskopia. Ta metoda pozwala oszacować rozmiar bezoara i określić jego skład.

Rentgenowskie bezoary w żołądku

Czasami duże bezoar u szczupłych ludzi można wykryć przez badanie dotykowe brzucha.

Konieczna jest diagnostyka różnicowa guzów żołądka.

W większości przypadków bezoary powstają z gęsto sprasowanych grubych włókien roślinnych (nasiona owoców, błonnik, skórki).

Leczenie

Małe bezoary są w stanie opuścić ciało pacjenta wraz z wymiocinami lub kałem. Aby usunąć fitobesoary, pacjentom przepisuje się 10% roztwór wodorowęglanu sodu w środku, a następnie masuje brzuch. Po kilku procedurach rachunek rozkłada się na małe części, które są następnie naturalnie wydalane. W celu rozbicia laktobesoarów i hemobesoarów wykonuje się powtarzane płukanie żołądka. Aby przyspieszyć wydalanie cząstek kamienia nazębnego z przewodu pokarmowego, pacjentom można przepisać prokinetykę - leki poprawiające funkcje motoryczne żołądka i jelit.

Lekki masaż brzucha przyczynia się do rozpadu bezoarów na małe części, które są następnie naturalnie wydalane

Jeśli leczenie zachowawcze jest nieskuteczne (podobnie jak w przypadku innych rodzajów bezoarów), należy je usunąć za pomocą fibrogastroskopu. Kamień o znacznych rozmiarach jest wstępnie kruszony, poddawany obróbce laserowej lub ultradźwiękowej.

Bardzo twarde i duże bezoary są usuwane chirurgicznie podczas operacji otwartej (gastrotomia). Jeśli kamień blokuje wyjście z żołądka, wskazana jest operacja awaryjna.

Duże i twarde bezoary są usuwane chirurgicznie - powodują gastrotomię

Możliwe komplikacje i konsekwencje

Najczęstsze komplikacje bezoarów:

• uszkodzenie kamienia przez błonę śluzową żołądka z dalszym powstawaniem wrzodu trawiennego w tym miejscu;
• tworzenie odleżyn ściany żołądka, które mogą powodować perforację;
• penetracja bezoaru do światła dwunastnicy, powodując rozwój wysokiej mechanicznej niedrożności jelit.

Prognoza

Prognoza jest korzystna. Po usunięciu kamienia nazębnego metodami zachowawczymi lub chirurgicznymi następuje całkowite wyleczenie.

Średnica bezoarów może wynosić od kilku milimetrów do 20-25 cm. Zdarzają się przypadki, gdy kamień nazębny prawie całkowicie wypełnia wewnętrzną jamę żołądka.

Zapobieganie

Zapobieganie tworzeniu się bezoarów obejmuje następujące środki:

• pozbycie się nawyku gryzienia włosów;
• aktywne leczenie zaburzeń psychicznych;
• ograniczenie gruboziarnistej żywności roślinnej w diecie;
• odmowa spożywania funduszy, które nie są w stanie trawić w żołądku.