Przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka

Przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka jest przewlekłą chorobą charakteryzującą się zmianami zapalno-dystroficznymi w błonie śluzowej żołądka. Przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka jest jedną z najczęstszych patologii przewodu pokarmowego. Choroba występuje we wszystkich grupach wiekowych. Według różnych źródeł przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka jest diagnozowane u 50–80% dorosłej populacji, ale w izolacji występuje u około 10–15% pacjentów. Częściej zapalenie błony śluzowej żołądka łączy się z innymi patologiami przewodu żołądkowo-jelitowego. W przypadku przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka charakterystyczny jest nawracający kurs.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Jednym z głównych powodów rozwoju zapalenia żołądka jest zakażenie mikroorganizmem Helicobacter pylori. Zakażenie tą bakterią częściej obserwuje się u dzieci i młodzieży. Zakażenie następuje za pomocą środków domowych (poprzez artykuły higieny osobistej, naczynia, pocałunki, posiłki itp.). Jednak przewóz Helicobacter niekoniecznie prowadzi do zapalenia żołądka; do jego rozwoju konieczne są czynniki predysponujące, które mogą być endogenne lub egzogenne.

Czynniki ryzyka rozwoju przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka obejmują:

• niewłaściwie dobrane i / lub przedwczesne leczenie ostrego zapalenia żołądka;
• dziedziczna predyspozycja;
• choroby narządów wewnętrznych;
• zaburzenia hormonalne;
• zaburzenia metaboliczne;
• robaki pasożytnicze;
• choroby zakaźne;
• obniżona odporność;
• interwencje chirurgiczne;
• ekspozycja na błonę śluzową żołądka wielu chemikaliów;
• nieregularne i / lub irracjonalne odżywianie;
• alergie pokarmowe;
• brak witamin;
• obecność złych nawyków (szczególnie nadużywanie alkoholu, długotrwałe palenie);
• zagrożenia zawodowe;
• wpływ promieniowania jonizującego na ciało;
• stresujące sytuacje.

U dzieci przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka może rozwinąć się na tle niedożywienia

Rozwój przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka u dzieci zwykle występuje na tle naruszenia diety (nieregularne jedzenie, monotonna dieta, niewystarczające przeżuwanie jedzenia itp.).

Formy choroby

Zapalenie błony śluzowej żołądka może występować jako niezależna choroba (pierwotne zapalenie błony śluzowej żołądka) i rozwijać się na tle innych chorób (wtórne zapalenie błony śluzowej żołądka).

Pacjenci z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka są poddawani regularnym badaniom przez gastroenterologa dwa razy w roku.

W zależności od czynników etiologicznych przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka dzieli się na:

• autoimmunologiczny (typ A);
• bakteryjny (typ B);
• chemotoksyczny (typ C);
• mieszane;
• dodatkowe rodzaje (narkotyki, alkohol itp.).

W zależności od lokalizacji istnieją:

• zapalenie płuc;
• zapalenie żołądka antrum (antrum);
• zapalenie żołądka ciała żołądka;
• zapalenie błony śluzowej żołądka dna żołądka (dno).

W zależności od objawu czynnościowego przewlekłe zapalenie żołądka może być:

• z normalnym wydzielaniem;
• ze zwiększonym wydzielaniem;
• z niewydolnością wydzielniczą.

Zgodnie z systemem klasyfikacji Houston (1996) przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka dzieli się na:

• nie atroficzny;
• zanikowe autoimmunologiczne;
• zanikowy wieloczynnikowy;
• chemiczny;
• promieniowanie;
• limfocytowy;
• ziarnisty;
• eozynofilowy;
• gigantyczny przerost (choroba Menetrie);
• inne zakaźne zapalenie żołądka.

W zależności od objawów aktywności choroby rozróżnia się aktywne (zaostrzenie) przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka i nieaktywne (remisja).

W zależności od nasilenia przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka dzieli się na łagodne, umiarkowane i ciężkie.

Ponadto chorobę klasyfikuje się według typów morfologicznych na powierzchowne i zanikowe przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka.

Objawy przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka

Charakterystyczny jest przebieg podobny do fali z okresami zaostrzenia przewlekłego zapalenia żołądka i remisji.

Choroba może nie przyciągać uwagi pacjenta przez długi czas, objawiając się tak niespecyficznymi objawami, jak zmęczenie, wzdęcia, niewielkie zaburzenia funkcji ewakuacji ruchowej jelita.

Objawy choroby różnią się w zależności od czynności wydzielniczej żołądka.

Objawami przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka o niskiej kwasowości są nieświeży oddech, krwawiące dziąsła, odbijanie się zapachem jak zgniłe jajo, nudności rano, wzdęcia, utrata apetytu, ciężkość po jedzeniu, nieregularne wypróżnienia. Ponadto po jedzeniu może wystąpić ból w górnej części brzucha.

Nieświeży oddech - objaw zapalenia błony śluzowej żołądka o niskiej kwasowości

W przewlekłym zapaleniu żołądka o wysokiej kwasowości pacjent skarży się na przedłużony ból w splotu słonecznym, który zwykle ustępuje po jedzeniu. Ponadto występuje gorzki posmak w jamie ustnej, zgaga, kwaśne odbijanie, uczucie ciśnienia w nadbrzuszu, częsta biegunka lub zaparcia, bóle głowy na czczo.

Z zanikową postacią autoimmunologiczną (zapalenie żołądka typu A) przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka pacjenci mają zgagę, gorzkie odbijanie, uczucie ciężkości w jamie brzusznej, utratę apetytu, utratę masy ciała, bladość i suchość skóry. U pacjentów z tą postacią zapalenia żołądka stopniowo rozwija się niedokrwistość z niedoboru witaminy B12.

Obraz kliniczny przewlekłego zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka (powierzchowne zapalenie błony śluzowej żołądka typu B, antrum) może przypominać objawy wrzodu trawiennego. Pacjenci skarżą się na ból w nadbrzuszu w nocy i na pusty żołądek, zgagę, odbijanie z kwaśną treścią żołądka, nudności, wymioty. Przebieg tej postaci przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka jest również bezobjawowy.

W chemicznym przewlekłym zapaleniu żołądka (zapalenie żołądka typu C) często obserwuje się również przebieg bezobjawowy. W innych przypadkach pacjenci skarżą się na zgagę, ból w nadbrzuszu, uczucie ciężkości po jedzeniu, nudności i wymioty.

Nudności, wymioty, zgaga występują w przewlekłym chemicznym zapaleniu żołądka (typ C)

W przypadku zanikowego wieloczynnikowego przewlekłego zapalenia żołądka (typ mieszany) pacjenci odczuwają dyskomfort i ból w nadbrzuszu, wzdęcia, nudności, wymioty, zmniejszenie apetytu, biegunkę lub zaparcia.

Cechy przebiegu choroby u dzieci

Przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka u dzieci zwykle łączy się z innymi chorobami przewodu żołądkowo-jelitowego. Obraz kliniczny choroby zależy od naruszenia niektórych funkcji żołądka.

Dzieci często doświadczają bólu w okolicy nadbrzusza, który może być intensywny, napadowy, pojawia się na czczo i znika po jedzeniu, pojawia się 30-60 minut po jedzeniu, z przejadaniem się, wysiłkiem fizycznym. Ponadto typowe są zaburzenia dyspeptyczne: zgaga, odbijanie, zmniejszenie apetytu, nudności, wymioty, zaparcia.

Diagnostyka

W celu rozpoznania przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka gromadzi się wywiad i skargi pacjentów, obiektywne badanie, diagnozę endoskopową, a także badania laboratoryjne krwi pacjenta i soku żołądkowego.

Podczas zbierania wywiadu uwaga koncentruje się na preferencjach żywieniowych i diecie pacjenta, obecności złych nawyków, a także na stylu życia.

Podczas badania na uwagę zasługuje bladość skóry, pokryty język, nieświeży oddech. Ściana brzucha w okolicy nadbrzusza jest bolesna przy badaniu palpacyjnym.

Badanie endoskopowe pozwala określić lokalizację procesu zapalnego i jego nasilenie.

W ogólnym badaniu krwi określa się objawy niedokrwistości, leukocytozy. W analizie stolca można wykryć niestrawione resztki jedzenia, a analiza stolca pod kątem krwi utajonej może być również dodatnia.

Według różnych źródeł przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka jest diagnozowane u 50–80% dorosłej populacji, ale w izolacji występuje u około 10–15% pacjentów.

Aby określić infekcję Helicobacter pylori, przeprowadza się badanie bakteriologiczne (wzrost na podłożach selektywnych), szybki test ureazy, test oddechowy i badania reakcji łańcuchowej polimerazy.

Badanie endoskopowe pomaga określić nasilenie i lokalizację stanu zapalnego w przewlekłym zapaleniu żołądka.

Aby zbadać funkcję kwasotwórczą żołądka, wykonuje się wewnątrzżołądkową pH-metry i prosty test histaminy.

W niektórych przypadkach uciekają się do fluoroskopii żołądka z podwójnym kontrastem, co pozwala badać mikroustęp błony śluzowej żołądka.

Aby wyjaśnić diagnozę (a także wykluczyć złośliwość), czasami wykonuje się biopsję błony śluzowej żołądka.

Konieczna jest diagnostyka różnicowa w przypadku chorób przełyku, niestrawności czynnościowej, wrzodu żołądka, złośliwych nowotworów żołądka.

Leczenie przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka

Wybór schematu leczenia przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka zależy od postaci choroby. Zwykle leczenie odbywa się w warunkach ambulatoryjnych, jednak wraz z rozwojem powikłań pacjenci wymagają hospitalizacji.

Pacjentom ze zwiększonym wydzielaniem żołądkowym pokazano środki przeciwwydzielnicze, leki zobojętniające kwas (w celu złagodzenia zgagi), prokinetyka.

Pacjenci ze zmniejszoną kwasowością soku żołądkowego są przepisywani na leki stymulujące aktywność wydzielniczą.

Po wykryciu Helicobacter pylori stosuje się leki przeciwbakteryjne.

Aby poprawić trawienie, przepisuje się preparaty enzymatyczne, stosuje się leki przeciwskurczowe w celu normalizacji perystaltyki i eliminacji skurczów. Aby stymulować funkcję motoryczną żołądka, stosuje się regulatory motoryczne, które mają również działanie przeciwwymiotne. Ponadto pacjentom z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka pokazano gastroprotektory, które mają działanie ściągające i otaczające.

Wraz z rozwojem anemii przepisywane są preparaty żelaza, kwas foliowy i witamina B12.

Leczenie przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka

Podczas remisji wskazana jest fizjoterapia: terapia EHF, elektroforeza, fonoforeza, balneoterapia.

Dieta na przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka

W leczeniu przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka pacjentom pokazano dietę oszczędzającą, w której przygotowywaniu bierze się pod uwagę kwasowość soku żołądkowego. Głównym celem diety w przewlekłym zapaleniu błony śluzowej żołądka jest maksymalne uniknięcie termicznego, mechanicznego, chemicznego podrażnienia żołądka, zmniejszenie stanu zapalnego i stymulowanie procesów gojenia błony śluzowej.

Podczas zaostrzeń przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka konieczne jest wykluczenie przyjmowania zbyt gorących i zbyt zimnych potraw, zaleca się gotować potrawy dla pary lub gotować, podawać w stanie płynnym lub puree. Dieta może obejmować chude mięso i ryby, jajka, płatki zbożowe, rosół z dzikiej róży. Konieczne jest wykluczenie korzystania z kawy, napojów gazowanych, czekolady, surowych warzyw i owoców, produktów mącznych, produktów mlecznych, tłustych, smażonych potraw, przypraw.

Jednym z głównych powodów rozwoju zapalenia żołądka jest zakażenie mikroorganizmem Helicobacter pylori.

W okresie remisji przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka u pacjentów o wysokiej kwasowości pokazano odżywianie frakcyjne. Produkty, które mogą stymulować uwalnianie kwasu solnego, takie jak buliony mięsne, napoje spirytusowe, herbata, mocna kawa, są wyłączone z diety. Wykluczone są również pikantne, wędzone, tłuste, smażone potrawy, konserwy, niektóre warzywa (cebula, rzodkiewka, biała kapusta, szczaw).

W przewlekłym zapaleniu żołądka wskazana jest oszczędna dieta.

Pacjentom z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka o niskiej kwasowości w okresie remisji nie zaleca się spożywania pokarmów, które pozostają w żołądku przez długi czas (na przykład produkty mączne, ryż). Powinieneś również powstrzymać się od jedzenia pikantnych, pikantnych, wędzonych potraw, które podrażniają błonę śluzową żołądka.

Możliwe komplikacje i konsekwencje

Przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka może być skomplikowane przez następujące stany:

• krwawienie z żołądka;
• wrzód trawienny żołądka;
• zespół jelita drażliwego;
• hipowitaminoza;
• niedokrwistość
• zapalenie otrzewnej;
• posocznica
• anoreksja;
• nowotwory złośliwe.

Ponadto przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka może przyczyniać się do rozwoju chorób trzustki, pęcherzyka żółciowego.

Prognoza

Przy odpowiednim leczeniu i kontroli przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka nie prowadzi do znacznego pogorszenia jakości życia pacjenta. Przy zanikowych zmianach w błonie śluzowej żołądka rokowanie choroby jest mniej korzystne.

Pacjenci z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka są poddawani regularnym badaniom przez gastroenterologa dwa razy w roku. Pacjentom zagrożonym chorobą nowotworową poddaje się regularne badania endoskopowe.

Zapobieganie

Aby zapobiec przewlekłemu zapaleniu żołądka, a także zapobiec nawrotowi, zaleca się:

• terminowe leczenie chorób, które mogą wywołać rozwój przewlekłego zapalenia żołądka;
• terminowa konsultacja z lekarzem w przypadku podejrzenia patologii;
• dobre odżywianie;
• regularna aktywność fizyczna;
• odpowiedni sen nocny;
• odmowa złych nawyków;
• unikanie stresujących sytuacji.