Alcaptonuria

Alkaptonuria jest dziedziczną chorobą, która opiera się na naruszeniu metabolizmu aminokwasów związanego z brakiem enzymu homogenentizynazy w organizmie. Prowadzi to do tego, że metabolizm aminokwasów kończy się na etapie tworzenia kwasu homogentisowego. Metabolit jest wydalany przez nerki, a także gromadzi się w różnych tkankach (w twardówce, ścięgnach, chrząstce stawowej, powłoce skórnej itp.).

Alcaptonuria występuje rzadko. Zdiagnozowano u niej 1 przypadek na 500 000 osób. Według statystyk medycznych chorobę najczęściej wykrywa się u mężczyzn mieszkających w Stanach Zjednoczonych, na Dominikanie, na Słowacji, w Czechach, w Niemczech i Indiach.

Uwaga! Zdjęcie szokującej zawartości.
Aby wyświetlić, kliknij link.

Powody

Alkaptonuria jest patologią enzymatyczną spowodowaną przyczynami genetycznymi (dziedzicznymi). Jest dziedziczony w sposób autosomalny recesywny. Oznacza to, że aby choroba mogła wystąpić, dziecko musi otrzymać zmutowany gen od ojca i matki. Jeśli otrzyma patologiczny gen od jednego z rodziców, choroba nie rozwinie się, a wymiana aminokwasów będzie odpowiadać normie, jednak dziecko będzie nosicielem zmienionego genu, a następnie przekaże go potomstwu.

Mutacja prowadząca do rozwoju alkaptonurii wpływa na gen zlokalizowany na długim ramieniu trzeciego chromosomu (3q 21-23), który jest odpowiedzialny za syntezę oksydazy kwasu homogenentyzynowego (homogentizynazy). Wymieniony enzym jest niezbędny do prawidłowego metabolizmu fenyloalaniny i tyrozyny. Zwykle po rozbiciu tych aminokwasów powstaje substancja pośrednia - kwas homogentisowy - który następnie pod wpływem homogentizynazy zamienia się w kwas maleyloacetooctowy, który rozkłada się na kwasy fumarowy i acetooctowy. Te dwa kwasy są następnie stosowane w różnych cyklach biochemicznych.

Alkaptonuria może występować nie tylko jako niezależna choroba, ale także jako objaw wyraźnej hipowitaminozy witaminy C. W tym przypadku wyznaczenie dużych dawek kwasu askorbinowego prowadzi do eliminacji wydalania alkaptonu z moczem.

W ciele pacjentów z alkaptonurią homogenizinaza nie występuje. Prowadzi to do tego, że kwas homogentyzynowy nie może ulegać dalszemu rozkładowi. Zmienia się w alkapton pigmentowy (polifenol chinonowy), który można osadzać w różnych tkankach. Alkapton w dużych ilościach jest wydalany z organizmu przez nerki, stąd nazwa choroby, co dosłownie tłumaczy się jako „alkapton w moczu”.

Objawy

Można podejrzewać obecność dziecka z alkaptonurią już w pierwszych dniach jego życia na podstawie charakterystycznego zabarwienia moczu i pojawienia się ciemnych plam na mokrych pieluszkach, których prawie nie można usunąć. Po ustąpieniu mocz szybko staje się ciemny, co tłumaczy się wysoką zawartością kwasu homogentyzynowego. Z czasem alkaptonuria prowadzi do kamicy moczowej, przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek i kamiennego zapalenia gruczołu krokowego.

W wieku 30 lat u pacjentów z alkaptonurią zespół skóry jest wyraźnie widoczny:

• szaro-brązowa pigmentacja skóry twarzy, szyi, pach, brzucha, dłoni i pachwiny;
• szaro-niebieskie zabarwienie i zagęszczenie małżowiny usznej;
• szaro-niebieska pigmentacja spojówki i twardówki.

Alcapton jest również opóźniony w chrząstce krtani, co ostatecznie prowadzi do bólu podczas połykania, dysfagii, duszności, chrypki.

Alkaptonurię często komplikuje miażdżyca tętnic i zwapnienie aorty, rozwój wad mitralnej i (lub) zastawki aortalnej. Może być również odkładany w innych narządach (śledziona, trzustka, jądra, nadnercza, tarczyca), co prowadzi do naruszenia ich funkcji.

Po 35–40 latach u pacjentów z alkaptonurią widoczne są uszkodzenia układu mięśniowo-szkieletowego. Początkowo kręgosłup i duże stawy biorą udział w procesie patologicznym. W kręgosłupie piersiowym i lędźwiowym rozwija się deformujące spondyloza. Nasilenie lordozy lędźwiowej stopniowo maleje, podczas ruchów pojawia się sztywność, pojawia się ból pleców.

W przypadku wystąpienia alkaptonurii konieczne jest, aby dziecko otrzymało zmutowany gen od ojca i matki.

Odkładanie alkaptonu w tkance stawowej powoduje deformację zwyrodnieniową stawów, wpływając na stawy biodrowe, barkowe i kolanowe. Ta patologia stawowa charakteryzuje się:

• reaktywne zapalenie błony maziowej (obrzęk dotkniętych stawów);
• crepitus;
• ograniczenie mobilności;
• tworzenie przykurczów zginających.

Ponadto w przypadku alkaptonurii często obserwuje się zmiany w stawie łonowym i stawie krzyżowo-biodrowym.

Diagnostyka

W większości przypadków diagnoza alkaptonurii jest przeprowadzana w pierwszych latach życia dziecka. Ważną wartością diagnostyczną jest triada znaków:

1. Szybkie ciemnienie moczu w powietrzu.
2. Zagęszczanie i pigmentacja skóry.
3. Postępujące uszkodzenie aparatu stawowego - przede wszystkim dużych stawów i kręgosłupa.

Aby potwierdzić diagnozę i zidentyfikować możliwe powikłania, przeprowadzono szereg badań laboratoryjnych i instrumentalnych, pokazano również konsultacje powiązanych specjalistów.

Badanie instrumentalne obejmuje:

• radiografia kręgosłupa i dużych stawów;
• artroskopia diagnostyczna;
• pyelografia;
• USG stawów, nerek, pęcherza, prostaty;
• USG aorty;
• Echokardiografia;
• laryngoskopia.

Biochemiczne badanie moczu metodą chromatografii cieczowej lub spektrofotometrii pozwala na patogenetyczną diagnozę alkaptonurii w oparciu o wykrycie kwasów benzochinooctowych i homogentyzynowych w moczu.

Kolor moczu ma wartość diagnostyczną, a także jego szybkie ciemnienie podczas alkalizacji, gotowania lub przechowywania na wolnym powietrzu.

Rozpoznanie alkaptonurii nie jest trudne ze względu na szybkie ciemnienie moczu w powietrzu

W razie potrzeby wykonuje się badanie mazi stawowej (stawowej). Ujawniają się w nim cząsteczki pigmentu ochronotycznego, podczas gdy nie ma oznak procesu zapalnego. Biopsja stawu, a następnie analiza histologiczna, ujawnia zmiany charakterystyczne dla alkaptonurii.

Alcaptonuria jest diagnozowana z częstością 1 przypadku na 500 000 osób. Chorobę najczęściej wykrywa się u mężczyzn mieszkających w Stanach Zjednoczonych, Republice Dominikańskiej, Słowacji, Czechach, Niemczech i Indiach.

Alcaptonuria wymaga diagnostyki różnicowej z następującymi chorobami:

• lipoproteinoza;
• argyrosis;
• amyloidoza;
• porfiria;
• Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
• osteochondroza.

Alkaptonuria może występować nie tylko jako niezależna choroba, ale także jako objaw wyraźnej hipowitaminozy witaminy C. W tym przypadku wyznaczenie dużych dawek kwasu askorbinowego prowadzi do eliminacji wydalania alkaptonu z moczem.

Leczenie

W przypadku alkaptonurii wpływa to na wiele narządów i układów, dlatego lekarze różnych specjalizacji są zaangażowani w jej leczenie: genetyka, kardiochirurdzy, urologowie, nefrologowie, ortopedzi, dermatolodzy, reumatolodzy.

Nie ma specjalnego leczenia. Niektórzy eksperci zalecają pacjentom przestrzeganie diety o ograniczonej zawartości białka, ponieważ pomaga to ograniczyć nadmierne tworzenie się kwasu homogentyzynowego.

Wysokie dawki kwasu askorbinowego mogą poprawić metabolizm tyrozyny, dlatego ich cel jest uzasadniony.

W przypadku alkaptonurii wskazana jest dieta niskobiałkowa i wysokie dawki kwasu askorbinowego

Zasadniczo leczenie farmakologiczne ma na celu wyeliminowanie istniejących objawów patologicznych, to znaczy objawowych. Schemat leczenia obejmuje:

• przeciwskurczowe;
• niesteroidowe leki przeciwzapalne;
• chondroprotektory;
• fizjoterapia (kąpiele parafinowe, terapia błotna, kąpiele radonowe);
• ćwiczenia fizjoterapeutyczne;
• masaż.

Możliwe komplikacje i konsekwencje

W miarę postępu choroby deformacja dużych stawów staje się tak wyraźna, że ​​ruchliwość pacjenta jest znacznie ograniczona. W takich sytuacjach wskazana jest korekcja chirurgiczna ortopedyczna, polegająca na zastąpieniu dotkniętych stawów sztucznymi, to znaczy wymianie stawu.

Uszkodzenie aparatu zastawkowego serca z alkaptonurią może prowadzić do znacznych zaburzeń hemodynamicznych. Nie zawsze można je wyeliminować za pomocą leków, w tym przypadku uciekają się do protetyki zastawki aortalnej lub mitralnej.

Prognoza

Alcaptonuria jest chorobą genetyczną, której obecnie nie można wyleczyć. Ma postępujący przewlekły przebieg, stopniowo rozwijają się nieodwracalne zaburzenia w wielu narządach wewnętrznych, co prowadzi do trwałej niepełnosprawności.

Zapobieganie

Nie ma konkretnej profilaktyki. Jeśli w rodzinie wystąpiły przypadki alkaptonurii, konieczna jest konsultacja genetyczna na etapie planowania ciąży.