Dystrofia pokarmowa

Dystrofia pokarmowa (szaleństwo żywieniowe) jest chorobą spowodowaną przedłużającym się głodem i prowadzącą do poważnego niedoboru białka i energii.

Dystrofię pokarmową często stwierdza się wśród mieszkańców krajów rozwijających się, a także wśród ludności żyjącej w strefie działań wojennych. Jednak w ostatnich latach choroba ta przestała być rzadkością wśród mieszkańców zamożnych krajów. Chęć posiadania „idealnej” figury czasami staje się przyczyną prawie całkowitego odrzucenia jedzenia. Ten stan nazywa się anoreksją. Długotrwałe przestrzeganie diety niskokalorycznej powoduje zaburzenia metaboliczne w organizmie i przyczynia się do rozwoju dystrofii żywieniowej. W rzeczywistości anoreksja jest dystrofią pokarmową pochodzenia neuropsychicznego.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Długotrwały post prowadzi do rozwoju dystrofii żywieniowej, co oznacza niewystarczające (to znaczy nie pokrywające zużycia fizjologicznego) spożycie energii i podstawowych składników odżywczych w organizmie.

Przyczyny głodu mogą być:

• katastrofa ekologiczna;
• konflikt wojskowy;
• deformujące blizny przełyku;
• irracjonalne diety.

Hipotermia i ciężka praca fizyczna przyczyniają się do nasilenia zaburzeń metabolizmu energetycznego w organizmie.

Podczas postu organizm początkowo wykorzystuje zapasy glikogenu, a następnie tłuszczu, aby pokryć deficyt energii. Po ich wyczerpaniu białka śródmiąższowe są wykorzystywane jako źródło energii - jest to punkt wyjścia do rozwoju dystrofii żywieniowej.

Procesy dystroficzne zachodzą najpierw w tkance mięśniowej i skórze, a następnie wpływają na narządy wewnętrzne. Wreszcie mózg i rdzeń kręgowy, nerki i serce są schowane. W zaawansowanych przypadkach procesy rozpadu są tak wyraźne, że nawet aktywne leczenie nie całkowicie normalizuje metabolizm i nie osiąga prawidłowego stosunku anabolizmu i katabolizmu.

Leczenie ciężkich postaci dystrofii żywieniowej jest długie i czasami rozciąga się na kilka lat.

Konsekwencją poważnych dystrofii żywieniowych jest niedobór witamin, zaburzenia metabolizmu wodno-elektrolitowego. Wszystko to staje się przyczyną poważnego uszkodzenia układu odpornościowego i rozwoju niewydolności sercowo-naczyniowej, co z kolei prowadzi do śmierci.

Formy choroby

Istnieją dwie formy dystrofii żywieniowej:

1. Obrzęk Obecność zewnętrznego i wewnętrznego obrzęku (wysięk opłucnowy, zapalenie osierdzia, wodobrzusze) jest charakterystyczna. Ta forma choroby ma bardziej korzystny przebieg.
2. Suchy (wyniszczony). Jej terapia stwarza wiele trudności.

Etapy choroby

Istnieją trzy etapy dystrofii żywieniowej:

1. Łatwe Wydajność zostaje zachowana, masa ciała jest nieznacznie zmniejszona w porównaniu do normalnej. Zwiększony apetyt i pragnienie, zwiększone oddawanie moczu, występuje osłabienie.
2. Średni. Pacjenci tracą zdolność do pracy, mogą sobie tylko służyć. Znaczący spadek stężenia białka we krwi prowadzi do pojawienia się obrzęku. Okresowo występują ataki hipoglikemii związane z nagłym spadkiem poziomu glukozy we krwi.
3. Ciężki Pacjenci są drastycznie wyczerpani. Nie mogą się ruszać i zwykle nawet nie próbują wstać z łóżka. Wynikiem tego etapu dystrofii żywieniowej jest rozwój głodnej śpiączki.

Podczas postu organizm wykorzystuje zapasy glikogenu, a następnie tłuszczu, aby pokryć deficyt energii. Po ich wyczerpaniu stosuje się białka śródmiąższowe - jest to punkt wyjścia do rozwoju dystrofii żywieniowej.

Objawy

Dystrofia pokarmowa rozwija się stopniowo. Aby wyglądał, konieczne jest, aby niezbędna ilość składników odżywczych nie przedostawała się do organizmu przez długi czas. Pierwsze objawy dystrofii żywieniowej obejmują:

• senność
• zmniejszona wydajność;
• słabość
• drażliwość;
• wielomocz;
• zwiększony apetyt;
• ciągłe uczucie pragnienia;
• potrzeba jedzenia solonego jedzenia.

Senność i zmęczenie - pierwsze objawy dystrofii żywieniowej

Początkowe objawy zwykle nie są postrzegane przez pacjentów jako poważny problem, dlatego nie szukają pomocy medycznej. Choroba stopniowo postępuje i przechodzi do następnego etapu, który charakteryzuje się:

• ostra ogólna słabość;
• znaczna niepełnosprawność;
• niska temperatura ciała;
• suchość i zwiotczenie skóry (które przypominają pergamin i zwisają z wyraźnymi fałdami);
• niskie ciśnienie krwi;
• zaparcia
• bradykardia;
• brak miesiączki (u kobiet);
• zmniejszona moc (u mężczyzn);
• niepłodność

Najbardziej żywy obraz kliniczny dystrofii żywieniowej rozwija się na ostatnim etapie choroby, kiedy zanikają prawie wszystkie funkcje organizmu. Na tym etapie obserwuje się:

• całkowity brak podskórnej warstwy tłuszczu;
• zwiotczenie i przerzedzenie mięśni szkieletowych;
• niemożność niezależnego przemieszczania się;
• zwiększona kruchość kości;
• zaburzenia psychiczne;
• pancytopenia - gwałtowny spadek zawartości we krwi obwodowej wszystkich głównych komórek (płytek krwi, białych krwinek, czerwonych krwinek);
• hipoproteinemia - zmniejszenie stężenia białka we krwi;
• skłonność do hipoglikemii.

W ciężkiej dystrofii żywieniowej oprócz odżywiania konieczna jest korekta zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej, transfuzja krwi i jej składników.

Na tym etapie dystrofii żywieniowej prędzej czy później rozwija się głodna śpiączka. Wynika to z niskiego poziomu glukozy we krwi, co nie pozwala pokryć zapotrzebowania mózgu na energię. Obraz kliniczny przedstawia się następująco:

• bladość skóry;
• nieświadomość;
• rozszerzone źrenice;
• spadek temperatury ciała;
• zaburzenia rytmu i głębokości oddychania;
• zmniejszone napięcie mięśni;
• drgawki drgawkowe (możliwe);
• gwałtowny spadek ciśnienia krwi;
• puls jest słaby, prawie niewykrywalny.

Na tle wzrostu niewydolności oddechowej i sercowo-naczyniowej może wystąpić zatrzymanie akcji serca.

Diagnostyka

Rozpoznanie dystrofii żywieniowej ustala się na podstawie charakterystycznych objawów choroby, wskazujących na długotrwałe głodzenie. Aby to potwierdzić, a także wykluczyć inne patologie o podobnym obrazie klinicznym, pokazano badanie laboratoryjno-instrumentalne, w tym:

• ogólna liczba krwinek z liczbą leukocytów;
• szczegółowe biochemiczne badanie krwi;
• USG narządów wewnętrznych;
• rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.

W celu zdiagnozowania dystrofii żywieniowej wykonuje się ogólne i biochemiczne badania krwi

Dystrofię pokarmową należy różnicować z takimi chorobami, które również powodują wyczerpanie organizmu:

• tyreotoksykoza;
• zaburzenia przysadki;
• cukrzyca;
• gruźlica
• nowotwory złośliwe.

Dystrofia pokarmowa różni się od tych chorób następującymi objawami:

• naruszenie funkcji układu hormonalnego;
• spadek temperatury ciała;
• zwiększony apetyt i pragnienie;
• charakterystyczna zmiana w wyniszczeniu skóry i mięśni.

Leczenie

Leczenie dystrofii pokarmowej rozpoczyna się od normalizacji diety, snu i odpoczynku. Pacjenci są hospitalizowani w oddzielnym pokoju, możliwy kontakt z innymi pacjentami jest minimalizowany.

Na początkowych etapach dystrofii żywieniowej organizowane jest ułamkowe odżywianie terapeutyczne, w tym lekkostrawne potrawy w diecie.

W przypadku choroby o umiarkowanym nasileniu żywienie dojelitowe odbywa się za pomocą specjalnych mieszanek odżywczych (entits). W razie potrzeby uzupełnia się go odżywianiem pozajelitowym, czyli dożylnym wlewem roztworów aminokwasów, glukozy, elektrolitów i emulsji tłuszczowych. Na początku terapii dzienna zawartość kalorii powinna wynosić 3000 kcal. Następnie, przy dobrej strawności, kalorie są stopniowo zwiększane i wynoszą do 4500 kcal dziennie. Dieta musi koniecznie zawierać wystarczającą ilość białka (w ilości 2 g na każdy kg masy ciała dziennie), w tym pochodzenia zwierzęcego.

W ciężkiej dystrofii żywieniowej oprócz odżywiania konieczna jest korekta zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej, transfuzja krwi i jej składników (masa erytrocytów, masa leukocytów, albumina, osocze).

Frakcyjne odżywianie terapeutyczne jest przepisywane w początkowych stadiach dystrofii pokarmowej

Po dołączeniu wtórnej infekcji zaleca się leczenie przeciwbakteryjne lekami o szerokim spektrum działania.

Wraz z rozwojem głodnej śpiączki, która w istocie jest hipoglikemiczna, hipertoniczny roztwór glukozy wstrzykuje się dożylnie.

Nieleczona dystrofia pokarmowa powoduje śmierć pacjenta.

Pacjenci z dystrofią pokarmową potrzebują długiej rehabilitacji, nie tylko fizycznej, ale także psychicznej. Powinno to trwać co najmniej sześć miesięcy od momentu wypisania pacjenta ze szpitala i przeprowadzenia go wspólnie przez lekarzy różnych specjalizacji (gastroenterologa, fizjoterapeuty, psychoterapeuty).

Możliwe komplikacje i konsekwencje

Przy dystrofii pokarmowej zmniejsza się odporność. W rezultacie często dochodzi do wtórnej infekcji, na przykład zapalenia płuc, gruźlicy. Brak pełnej odpowiedzi immunologicznej stwarza warunki do rozwoju stanu septycznego.

Z dystrofią pokarmową podczas znacznego wysiłku fizycznego pacjent może doświadczyć płucnej choroby zakrzepowo-zatorowej, co prowadzi do szybkiego zgonu.

Prognoza

Nieleczona dystrofia pokarmowa powoduje śmierć pacjenta.

Prawidłowo przeprowadzona terapia w wielu przypadkach szybko pociąga za sobą zewnętrzną poprawę stanu pacjenta, ale jednocześnie ma on zaburzenia metaboliczne. Całkowite przywrócenie upośledzonych funkcji może być bardzo trudne: leczenie czasami trwa przez kilka lat.

Zapobieganie

Zapobieganie dystrofii żywieniowej polega na aktywnym promowaniu prawidłowego i racjonalnego żywienia, odrzucaniu diet niskokalorycznych.