Dwustronne zapalenie płuc

Dwustronne zapalenie płuc jest zmianą zapalną obu płuc. Przede wszystkim dotyczy to pęcherzyków płucnych i tkanki śródmiąższowej, a następnie zapalenie rozprzestrzenia się na wszystkie elementy strukturalne tkanki płucnej. Śmiertelność choroby sięga 9%; dwustronne zapalenie płuc jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci, osób starszych i osób z osłabionym układem odpornościowym.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Czynnikami sprawczymi dwustronnego zapalenia płuc są najczęściej mikroorganizmy Gram-dodatnie. Od 40 do 60% przypadków jest spowodowanych przez pneumokoki; rzadziej - gronkowce i paciorkowce. Czasami czynnikami wywołującymi obustronne zapalenie płuc są mykoplazmy, chlamydie, wirusy, grzyby i niektóre bakterie Gram-ujemne - pałeczki hemofilne, pałeczki Friedlandera, enterobakterie, Escherichia coli, Proteus, Legionella itp. Często zdarzają się mieszane infekcje.

W przypadku pierwotnego zapalenia płuc infekcja występuje w postaci kropelek w powietrzu, ale najczęściej występuje infekcja wtórna, która rozwija się na tle długiego procesu zapalnego w układzie oddechowym. Głównym celem infekcji jest z reguły nosogardło - w jamie ustnej, migdałkach i zatokach. Dwustronne zapalenie płuc często działa jako powikłanie grypy, ostrych infekcji wirusowych dróg oddechowych, zapalenia migdałków i przewlekłych chorób układu oddechowego, takich jak zapalenie zatok, zapalenie zatok czołowych, zapalenie migdałków, gruźlica, a w szczególności przewlekłe deformujące zapalenie oskrzeli. W uogólnionej postaci choroby infekcja jest wprowadzana do płuc strumieniem krwi z nerek, narządów miednicy i jamy brzusznej. U osłabionych pacjentów rozwój choroby jest możliwy na tle tłumienia odporności i intensywnego rozmnażania warunkowo patogennej mikroflory.

W większości przypadków rozwój dwustronnego zapalenia płuc prowadzi do zakażenia bakteriami Gram-dodatnimi

Czynniki ryzyka rozwoju dwustronnego zapalenia płuc obejmują:

• wrodzone wady rozwojowe płuc;
• zastoinowa niewydolność serca;
• warunki niedoboru odporności;
• palenie i nadużywanie alkoholu;
• historia wycięcia migdałków;
• przedłużone przestrzeganie leżenia w łóżku.

U małych dzieci za czynniki predysponujące uważa się wysięk wysiękowo-katarowy i skłonność do reakcji hiperbolicznych.

Dwustronne zapalenie płuc niezakaźne może być wywołane przez narażenie na substancje toksyczne, alergeny i promieniowanie jonizujące, a także obrażenia klatki piersiowej, operacje jamy klatki piersiowej, ciała obce dostające się do oskrzeli i zakrzepowo-zatorowy małych gałęzi tętnicy płucnej.

Formularze

W przypadku dwustronnego zapalenia płuc u dorosłych najczęściej dotyczy to dolnych płatów płuc, u dzieci bardziej charakterystyczna jest wielosegmentowa postać choroby. Dwustronne zapalenie płuc dolnego płata rozwija się na tle przewlekłego procesu zakaźnego, przedłużonej immunosupresji i chorób ogólnoustrojowych, którym towarzyszy przekrwienie w dolnych płatach płuc, na przykład w niewydolności serca. Ze względu na tendencję do szybkiego postępu i powstawania dużej ilości nacieku, wielosegmentowe dwustronne zapalenie płuc charakteryzuje się cięższym przebiegiem i wysokim ryzykiem niewydolności oddechowej.

Z obustronnym zapaleniem płuc, najczęściej dotykającym dolnych części płuc

Etapy

Rozwój procesu zapalnego z obustronnym zapaleniem płuc przy braku powikłań występuje w czterech etapach.

1. Fala (12–72 godzin) - ostry dopływ krwi do naczyń płucnych i tworzenie się włóknistego wysięku w pęcherzykach płucnych.
2. Czerwone zapalenie wątroby (od 1 do 3 dni) - zagęszczenie tkanki płucnej z pojawieniem się czerwonych krwinek w wysięku pęcherzykowym.
3. Szara opieka (od 2 do 6 dni) - rozpad czerwonych krwinek i aktywna migracja leukocytów do pęcherzyków płucnych.
4. Rozdzielczość - przywrócenie normalnej struktury tkanki płucnej.

Łagodne i umiarkowane obustronne zapalenie płuc z reguły można wyleczyć w ciągu 3-4 tygodni. W 70% przypadków dochodzi do całkowitego przywrócenia tkanki płucnej; rzadziej powstają miejsca pneumosklerozy (20%) i wymiany tkanki łącznej (7%).

Objawy dwustronnego zapalenia płuc

Obraz kliniczny dwustronnego zapalenia płuc zależy od stosunku objawów oskrzelowo-płucnych i zatrucia, których intensywność zależy od rodzaju patogenu, stanu układu odpornościowego i postaci choroby.

Gdy dotyczy to dolnych płatów płuc, objawy dwustronnego zapalenia płuc obejmują:

• przedłużony stan podgorączkowy i wyraźne dobowe wahania temperatury ciała o amplitudzie 0,5–1 ° C w nieskomplikowanym przebiegu choroby i 1–2 ° C w przypadku powikłań;
• ogólne osłabienie i nadmierne pocenie się;
• bladość skóry i sinica trójkąta nosowo-wargowego;
• silny ból w klatce piersiowej z wyraźną lokalizacją, nasilony głębokim wdechem, kaszlem i pochyloną pozycją ciała.

Silny ból w klatce piersiowej i kaszel - objawy dwustronnego zapalenia płuc

W pierwszych dwóch dniach choroby kaszel pozostaje suchy, a następnie pojawia się śluzowo-ropna plwocina, która może zawierać domieszkę krwi. Obecność duszności zależy od nasilenia procesu zapalnego: od poczucia braku powietrza podczas wysiłku fizycznego do uduszenia w spoczynku.

Zwiększone zatrucie organizmu obustronnym zapaleniem płuc objawia się zaburzeniami neurologicznymi i brzusznymi:

• pobudzenie
• bóle głowy
• Zawroty głowy
• zaburzenia snu
• zdezorientowana świadomość aż do majaczenia i halucynacji;
• nudności i wymioty
• utrata apetytu;
• wzdęcia;
• niestabilne krzesło.

Wielosegmentowe dwustronne zapalenie płuc charakteryzuje się stanem gorączkowym z dreszczami i obfitym poceniem się; osłabienie mięśni, duszność, ból w klatce piersiowej, stawach i mięśniach, częste ataki kaszlu i uwalnianie dużych ilości plwociny. W przypadku obrzęku ścian oskrzeli oddychaniu pacjenta towarzyszy świszczący oddech, w skomplikowanych przypadkach szybko pojawiają się objawy ostrej niewydolności oddechowej i serca.

Dwustronne zapalenie płuc u dziecka

Ze względu na usunięty obraz kliniczny dwustronne zapalenie płuc jest szczególnie niebezpieczne dla niemowląt. Rodzice powinni wezwać karetkę pogotowia i nalegać na hospitalizację i szczegółowe badanie dziecka, gdy pojawią się następujące objawy:

• odrzucenie piersi;
• letarg i senność;
• bladość skóry, zamieniająca się w sinicę;
• płytki oddech;
• temperatura ciała powyżej 37 ° C przez dwa dni.

Dwustronne zapalenie płuc jest bardzo niebezpieczne dla niemowląt

W ciągu 14 dni po przeziębieniu lub grypie u przedszkolaków i dzieci ze szkół podstawowych może rozwinąć się obustronne wielosegmentowe zapalenie płuc. Anatomiczne cechy górnych dróg oddechowych u dzieci w wieku poniżej 12 lat, w szczególności mała długość tchawicy i ucisk zatok opłucnowych wraz z niedorozwinięciem tkanki limfatycznej i niską aktywnością odporności przeciwbakteryjnej, przyczyniają się do szybkiego rozprzestrzeniania się procesu zapalnego w płucach.

Diagnostyka

Wstępną diagnozę stawia lekarz lub pulmonolog na podstawie badania fizykalnego, w szczególności osłuchowego obrazu obustronnego uszkodzenia płuc. Główne objawy procesu zapalnego w płucach obejmują:

• trudności w oddychaniu;
• wilgotne drobno bąbelkowe i średnio bulgotane rale;
• trzeszczka nad ogniskami zapalnymi;
• stępiony dźwięk perkusji;
• zwiększona bronchofonia;
• odgłosy tarcia opłucnej;
• głuchy ton serca.

W celu wyjaśnienia diagnozy wykonuje się prześwietlenie płuc. Gdy dotyczy to miąższu, obrazy pokazują zaciemnienia o różnych rozmiarach i lokalizacjach, przemieszczenie płatów opłucnowych i rozszerzenie zatok, aw przypadku rozprzestrzenienia się procesu zapalnego na tkankę śródmiąższową wzrost wzoru płucnego.

Główną metodą diagnostyczną dwustronnego zapalenia płuc jest radiografia płuc.

Ogólne badanie krwi wykazuje wzrost ESR do 30-50 mm / godzinę i leukocytozę wraz ze wzrostem odsetka komórek kłutych w formule leukocytów do 6-30%. Mikroskopia i hodowla bakteryjna plwociny i wymazów z jamy nosowo-gardłowej umożliwiają identyfikację rodzaju patogenu i określenie wrażliwości tego szczepu na leki przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.

W celu monitorowania skuteczności terapii w trzecim lub czwartym tygodniu choroby wykonuje się radiografię kontrolną płuc. Po wypisie ze szpitala pacjent pozostaje w aptece przez rok, poddawany okresowym badaniom przez pulmonologa. Dwa razy w roku wykonuje się ogólne badanie krwi, badanie bakteriologiczne plwociny i fluorografię.

Leczenie dwustronnego zapalenia płuc

Strategia terapeutyczna w przypadku obustronnego zapalenia płuc opiera się na kombinacji podejść etiotropowych i objawowych. Oprócz specyficznej terapii przeciwbakteryjnej lub przeciwwirusowej podejmowane są działania mające na celu wyeliminowanie niedrożności dróg oddechowych i zwiększenie objętości życiowej płuc, stymulację układu odpornościowego i detoksykację organizmu.

Oprócz leków przeciwinfekcyjnych pacjentowi przepisuje się leki mukolityczne i wykrztuśne, witaminy wzmacniające naczynia krwionośne, inhalacje terapeutyczne i bronchoskopię. Silne zatrucie usuwa się przez dożylny wlew roztworów glukozy i soli. Aby zwalczyć upośledzenie czynnościowe, wskazane jest przeprowadzenie terapii syndromowej; z ciężką niewydolnością oddechową stosują tlenoterapię i wentylację mechaniczną. Ze względu na wysokie ryzyko powikłań leczenie dwustronnego zapalenia płuc odbywa się w szpitalu.

Inhalacja terapeutyczna jest częścią leczenia obustronnego zapalenia płuc

Po ustąpieniu ostrych stanów zapalnych pokazano procedury fizjoterapeutyczne, które przyspieszają odbudowę tkanki płucnej:

• elektroforeza chlorku wapnia, hialuronidazy i jodku potasu;
• Prądy Beckera;
• indutermia;
• UHF;
• masaż klatki piersiowej;
• promieniowanie ultrafioletowe;
• magnetoterapia; itd.

Po cierpieniu na zapalenie płuc zaleca się pacjentowi ćwiczenie ćwiczeń oddechowych i terapii ruchowej, specjalistycznego leczenia uzdrowiskowego, długiego pobytu na świeżym powietrzu i regenerującej diety bogatej w witaminy, minerały i łatwo przyswajalne białko.

Śmiertelność w obustronnym zapaleniu płuc osiąga 9%; jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci, osób starszych i osób z osłabionym układem odpornościowym.

Możliwe komplikacje i konsekwencje

Powikłania obustronnego zapalenia płuc są podzielone na płucne i pozapłucne. Pierwszy obejmuje zespół obturacyjny, ropień i zgorzel płuc, zapalenie opłucnej i ostrą niewydolność oddechową; drugi - ostra niewydolność krążeniowo-oddechowa, wstrząs toksyczny, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mięśnia sercowego i zapalenie wsierdzia, kłębuszkowe zapalenie nerek, niedokrwistość itp. Późne rozpoczęcie leczenia zwiększa prawdopodobieństwo powikłań.

Prognoza

Łagodne i umiarkowane obustronne zapalenie płuc z reguły można wyleczyć w ciągu 3-4 tygodni. W 70% przypadków dochodzi do całkowitego przywrócenia tkanki płucnej; rzadziej powstają miejsca pneumosklerozy (20%) i wymiany tkanki łącznej (7%). Prawdopodobieństwo zmniejszenia lub pomarszczenia segmentu lub płata dotkniętego zapaleniem wynosi 3%. Przy przedłużonym i skomplikowanym przebiegu choroby, a także z niedoborami odporności, zakażeniami szpitalnymi, pojawieniem się ropnych i toksycznych powikłań oraz opornością patogenu na antybiotykoterapię, rokowanie jest mniej korzystne.

Zapobieganie

Zapobieganie zapaleniu płuc wszelkiego rodzaju ma na celu wzmocnienie układu odpornościowego, w tym racjonalne odżywianie i stwardnienie organizmu, a także walkę z kurzem i zanieczyszczeniem powietrza, terminowe leczenie chorób układu oddechowego, odrzucanie złych nawyków i rehabilitację przewlekłych ognisk infekcji. Ogromne znaczenie ma stan jamy ustnej i terminowe leczenie próchnicy. W przypadku osób osłabionych i często chorych dzieci ważne jest unikanie hipotermii, stresu i nadmiernego wysiłku fizycznego, przestrzeganie oszczędnego trybu dnia i wykonywanie ćwiczeń oddechowych. Ostatnio szczepienia przeciwko pneumokokom i pałeczkom hemofilnym stosowano u zagrożonych dzieci i dorosłych.