Zespół nerwowo-nerwowy, który rozwija się w wyniku ucisku początkowych odcinków nerwów rdzeniowych lub korzeni nerwowych w obszarze ich gałęzi od rdzenia kręgowego, w medycynie nazywa się zespołem korzeniowym lub radikulopatią. Ból towarzyszący tej patologii jest zlokalizowany w różnych częściach ludzkiego ciała, w zależności od lokalizacji zmiany. Tak więc ból może wystąpić w dolnej części pleców, kończynach, szyi, a nawet promieniować w okolice narządów wewnętrznych, na przykład w żołądku, sercu, jelitach.
Przyczyny zespołu korzeniowego
Zespół korzeniowy jest bardzo częstą chorobą i ma kilka przyczyn. Wystąpienie choroby jest przede wszystkim ułatwione przez różne choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa. Najczęściej jest to osteochondroza, spondyloza lub przepuklina międzykręgowa. Ponadto zespół korzeniowy może być wynikiem:
- Wszelkiego rodzaju urazy i zmiany bliznowate;
- Osteoporoza (w wyniku złamań kręgów);
- Zapalenie kości i szpiku lub gruźlica (w wyniku uszkodzenia kręgów o charakterze zakaźnym);
- Zmiany w stanie hormonalnym;
- Zapalenie stawów kręgosłupa;
- Różne wrodzone wady kręgosłupa;
- Choroby onkologiczne rdzenia kręgowego;
- Regularne obciążenia kręgosłupa;
- Siedzący tryb życia;
- Hipotermia.
Należy zauważyć, że zespół korzeniowy nie występuje natychmiast po ekspozycji na jedną z powyższych przyczyn. Z reguły zaburzenia występują początkowo w okolicy krążków międzykręgowych, co powoduje powstawanie przepuklin. Następnie przepuklina stopniowo przesuwa się, zaczynając wywierać nacisk na korzeń nerwowy, co zapobiega wypływowi z niego krwi żylnej. Prowadzi to do rozwoju tej choroby.
Zespół korzeniowy lędźwiowy
Najczęściej zespół korzeniowy kręgosłupa wpływa na odcinek lędźwiowy. Wynika to z faktu, że ta strona z reguły doświadcza maksymalnych obciążeń w porównaniu z innymi częściami kręgosłupa. Ponadto mięśnie i więzadła dolnej części pleców są stosunkowo słabe, a otwory do wyjścia korzeni nerwowych z naczyń są dość duże.
W przypadku zespołu korzeniowego odcinka lędźwiowego zwykle występuje wyraźny jednostronny ból o innym charakterze (ból, ostry, tępy, strzelanie, cięcie itp.). Charakter bólu zależy od intensywności uszkodzenia korzenia nerwu i powiązanych czynników. Ataki w tym przypadku mogą zostać wywołane przez nagłe ruchy lub hipotermię. Lokalizacja bólu wynika z porażki określonych korzeni dolnej części pleców:
- Zespół korzeniowy odcinka lędźwiowego, obejmujący 1-3 korzenie, charakteryzuje się bólem w dolnej części pleców, podbrzuszu, przednich i wewnętrznych udach, w pachwinie i okolicy łonowej. Często towarzyszy im drętwienie skóry i uczucie gęsiej skórki w tych obszarach;
- Po pokonaniu 4 korzeni dolnej części pleców obserwuje się ból w okolicy dolnej części pleców i bioder, sięgającej do kolana i dolnej nogi. Podczas ruchów w kolanie zauważalna jest słabość;
- Zespół korzeniowy kręgosłupa, wpływający na 5 korzeń odcinka lędźwiowego, objawia się bólem w okolicy wewnętrznej powierzchni ud i dolnej części nogi, sięgającym stopy i dużego palca. Mięśnie stopy stają się słabe, często prowadzi to do trudności w staniu na dotkniętej stopie.
Warto zauważyć, że ból z zespołem korzeniowym kręgosłupa w okolicy lędźwiowej z reguły zatrzymuje się lub zmniejsza w spoczynku lub leżąc po zdrowej stronie.
Objawy zespołu korzeniowego
Pierwszym objawem zespołu korzeniowego jest ból wzdłuż uszkodzonego nerwu. Tak więc, jeśli choroba dotyka okolicy szyjki macicy, wówczas ból szyi i ramion obserwuje się, ból w klatce piersiowej w plecach, czasami brzuch lub serce, dolną część pleców w dolnej części pleców, pośladki i kończyny dolne. Praktycznie każdy nagły, nieostrożny ruch lub podnoszenie ciężarów może przyczynić się do bólu.
Wraz z tym często objawy bólowe zespołu korzeniowego można odczuwać w nocy podczas snu, któremu często towarzyszy zwiększone pocenie się, a także obrzęk i zaczerwienienie skóry. Hipotermia lub przeciążenie emocjonalne mogą również powodować ataki bólu.
Innym częstym objawem zespołu korzeniowego można nazwać naruszenie wrażliwości nerwu dotkniętego chorobą. Na przykład mrowienie igłą w tym obszarze towarzyszy znacznemu zmniejszeniu wrażliwości w porównaniu z podobną procedurą wykonaną z przeciwnej zdrowej strony.
Ponadto dodatkową oznaką zespołu korzeniowego może być upośledzenie ruchu w wyniku stopniowego osłabienia, wysuszenia i zaniku mięśni, które występuje z powodu uszkodzenia nerwów, które je unerwiają.
Leczenie zespołu korzeniowego
Diagnozę choroby przeprowadza się na podstawie wywiadu medycznego, badania fizykalnego, radiografii przedniej i bocznej kręgosłupa, a także rezonansu magnetycznego. Leczenie zespołu korzeniowego można podzielić na następujące metody:
- Leżenie w łóżku;
- Terapia lekowa;
- Leki zwiotczające mięśnie;
- Chondroprotektory;
- Witaminy
- Fizjoterapia
- Ćwiczenia i masaże fizjoterapeutyczne.
Leczenie farmakologiczne zespołu korzeniowego polega na stosowaniu środków przeciwbólowych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Te pierwsze mają na celu wyeliminowanie bólu, te drugie mają na celu złagodzenie stanu zapalnego w ognisku.
Leki zwiotczające mięśnie pomagają złagodzić skurcze mięśni, a chondroprotektory spowalniają niszczenie chrząstki w stawach międzykręgowych, aktywując proces ich regeneracji. Witaminy na chorobę mają na celu poprawę procesów metabolicznych w tkankach nerwowych, a także utrzymanie ogólnego stanu pacjenta.
Leczenie zespołu korzeniowego za pomocą fizjoterapii może obejmować kąpiele radonowe, magnetoterapię, terapię błotną, ultradźwięki itp. Jednak procedury fizjoterapeutyczne są zwykle stosowane po zakończeniu ostrego okresu choroby.
Ćwiczenia fizjoterapeutyczne i masaże na zespół wzmacniają mięśnie kręgosłupa, poprawiają krążenie krwi i przywracają aktywność ruchową pacjenta. W najcięższych przypadkach choroby może być konieczna interwencja chirurgiczna.
