Szybkość kortyzolu u kobiet i mężczyzn

Norma kortyzolu u kobiet i mężczyzn jest praktycznie taka sama. Wydzielanie hormonów zmienia się niewiele z wiekiem, ale podporządkowane jest rytmowi okołodobowemu. Jego maksymalne stężenie we krwi obserwuje się rano, a minimalne wieczorem.

Kortyzol (hydrokortyzon) to hormon steroidowy wytwarzany przez korę nadnerczy pod wpływem hormonu adrenokortykotropowego (ACTH). Bierze udział w regulacji metabolizmu węglowodanów w organizmie, a także w rozwoju reakcji stresowych.

Głównymi komórkami docelowymi kortyzolu są hepatocyty - komórki wątroby. Ze względu na swój lipofilowy charakter hormon łatwo przenika przez błonę komórkową do cytoplazmy i jądra, gdzie wiąże się ze specyficznymi receptorami. Kompleks hormon-receptor aktywuje transkrypcję poszczególnych odcinków DNA, w wyniku czego synteza glukozy jest zwiększona w hepatocytach, a jej rozpad w mięśniach jest zmniejszony. Kortyzol przyczynia się również do tworzenia zapasów glikogenu w wątrobie. W ten sposób hormon ten przyczynia się do zachowania zasobów energetycznych organizmu.

Stężenie hydrokortyzonu określa się poprzez badanie krwi, moczu, a także (znacznie rzadziej) śliny pacjenta.

We krwi hydrokortyzon jest w postaci wolnej, a także w postaci związków z albuminą, globuliną, w połączeniu z czerwonymi krwinkami. Znaczna część kortyzolu wiąże się z transkortyną (globulina wiążąca kortykosteroidy). Wolna frakcja hormonu, która stanowi 5–10% całkowitej ilości kortyzolu, ma aktywność biologiczną. W stanie związanym hormon traci swoją aktywność biologiczną. Kortyzol jest metabolizowany w wątrobie, filtrowany w kłębuszkach nerkowych i wydalany z moczem w stanie wolnym.

Hydrokortyzon tworzy obronę organizmu przed zagrożeniami zewnętrznymi i stresującymi sytuacjami. Pomaga zwiększyć ciśnienie krwi (ale nie pozwala na krytyczne zmiany), zwiększyć częstość akcji serca, diurezę i wydzielanie soku żołądkowego. Zwiększenie stężenia kortyzolu we krwi na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego zmniejsza produkcję kortykoliberiny, a także hormonu adrenokortykotropowego. W razie potrzeby kortyzol aktywuje aktywność mięśni, zmniejszając zużycie glukozy w tym ostatnim. Ponadto zmniejsza liczbę leukocytów krążących we krwi obwodowej, reguluje biosyntezę białek (hamuje tkankę mięśniową, łączną, tłuszczową i kostną oraz stymuluje wątrobę).

Aby znormalizować stężenie kortyzolu we krwi, zaleca się dostosowanie nadwagi, odmowę użycia kawy i napojów alkoholowych, regularne podawanie wystarczającej ilości białka w diecie. Ponadto potrzebujesz pełnego snu. Stabilizacja kortyzolu u kobiet po porodzie lub zniesienie doustnych środków antykoncepcyjnych następuje w ciągu około sześciu tygodni.

Szybkość kortyzolu u mężczyzn i kobiet

Normy kortyzolu we krwi, w zależności od pory dnia, są przedstawione w tabeli, jednak należy pamiętać, że mogą się one różnić w różnych laboratoriach.

Tabela Szybkość kortyzolu we krwi kobiet i mężczyzn

Czas	Wartości odniesienia, μg / dl
07: 00–09: 00	4.3–22,4
15: 00-17: 00	3.09–16.66

Norma kortyzolu w moczu (codziennie) wynosi 58–403 mcg / 24 godziny.

Odchylenie od normy kortyzolu wpływa na procesy metaboliczne, w szczególności zaburza równowagę wodno-solną, powoduje hipernatremię (stan zagrażający życiu, w którym następuje odwodnienie z powodu nadmiernego zatrzymywania sodu w organizmie), niedobór potasu, prowadzi do nadciśnienia, zwiększa ryzyko niewydolności serca, zawał mięśnia sercowego.

Dzienny rytm wydzielania kortyzolu jest zakłócany u pacjentów z zespołem Itsenko-Cushinga oraz u kobiet w ciąży.

Test kortyzolu we krwi i moczu

Stężenie hydrokortyzonu określa się poprzez badanie krwi, moczu, a także (znacznie rzadziej) śliny pacjenta.

Ze względu na codzienne wahania hormonu zaleca się pobieranie krwi do analizy rano (od 07:00 do 10:00) na czczo lub w ciągu dnia, a od ostatniego posiłku powinno upłynąć przynajmniej 8 godzin. Dzień przed analizą należy unikać przeciążenia psychicznego i emocjonalnego, wysiłku fizycznego, odmawiać picia alkoholu i tłustych potraw. W dniu badania należy rzucić palenie, na 30 minut przed pobraniem krwi pacjent powinien być całkowicie spokojny.

Jeśli konieczne jest badanie dynamiki stężenia hydrokortyzonu, przeprowadzana jest seria powtarzanych testów, a pobieranie próbek krwi dla każdego badania powinno być wykonywane w przybliżeniu w tym samym czasie.

Utrzymujący się wysoki poziom hydrokortyzonu często wskazuje na obecność nowotworu w mózgu.

W niektórych przypadkach wykonuje się testy warunków skrajnych z deksametazonem. W tym samym czasie, 1-2 dni przed pobraniem krwi, pacjentowi przepisuje się leki hormonalne, które zmniejszają produkcję kortyzolu.

Aby określić zawartość kortyzolu w moczu, konieczne jest codzienne pobieranie moczu. Przed przeprowadzeniem badania należy skonsultować się z lekarzem na temat konieczności anulowania leków, aby uniknąć ich wpływu na wynik badania. Zwykle należy wykluczyć estrogen, opiaty, syntetyczne analogi glukokortykoidów i doustne środki antykoncepcyjne. Podczas zbierania materiału do badań pierwsza porcja moczu jest odprowadzana do toalety, cały kolejny mocz dziennie (w tym mocz rano następnego dnia) jest gromadzony w czystym pojemniku do zbierania moczu ze środkiem konserwującym. Przez cały okres zbierania pojemnik jest przechowywany w chłodnym, zaciemnionym miejscu.

Analiza kortyzolu jest zalecana w następujących przypadkach:

• podejrzewany nowotwór wytwarzający hormon adrenokortykotropowy;
• osteoporoza;
• wysokie ciśnienie krwi;
• znacząca zmiana masy ciała bez wyraźnego powodu;
• pojawienie się rozstępów na skórze;
• nienormalna pigmentacja skóry;
• przedwczesne dojrzewanie płciowe;
• nadmierny wzrost włosów na twarzy i ciele u kobiet zgodnie z typem męskim (hirsutyzm);
• niepłodność
• zaburzenia miesiączkowania;
• nawracająca kandydoza.

Ponadto oznaczanie poziomu kortyzolu jest zalecane w celu kontrolowania leczenia chorób nadnerczy, szczególnie w przypadku hormonów glukokortykoidowych.

Hydrokortyzon tworzy obronę organizmu przed zagrożeniami zewnętrznymi i stresującymi sytuacjami.

Warunki, w których kortyzol jest podwyższony

Zwiększone stężenie kortyzolu we krwi obserwuje się w następujących stanach patologicznych:

• Itsenko - zespół Cushinga;
• otyłość
• łagodne lub złośliwe nowotwory nadnerczy;
• zespół ektopowego wydzielania hormonu adrenokortykotropowego;
• zespół nabytego niedoboru odporności;
• choroby zakaźne;
• marskość wątroby;
• niedoczynność lub nadczynność tarczycy;
• rozległe obrażenia;
• niektóre interwencje chirurgiczne;
• przewlekły lub pojedynczy silny stres;
• alkoholizm.

Stężenie hydrokortyzonu wzrasta u kobiet w czasie ciąży (w trzecim trymestrze poziom hormonu jest 2–5 razy wyższy niż w przypadku wskaźników sprzed ciąży).

Pod wpływem stresu ilość hormonu we krwi może wzrosnąć nawet sześciokrotnie w porównaniu z normalnym kortyzolem w spoczynku. Ten nadmiar jest fizjologiczny i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, ponieważ już po 1,5-2 godzinach po szoku nerwowym stężenie hormonu jest znormalizowane.

Przy silnym stresie poziom kortyzolu we krwi może wzrosnąć sześć razy

Utrzymujący się wysoki poziom hydrokortyzonu często wskazuje na obecność nowotworu w mózgu. Podczas powstawania guza przysadki wzrasta produkcja hormonu adrenokortykotropowego, co z kolei prowadzi do wzrostu produkcji kortyzolu.

U dzieci można przyjąć podwyższony poziom kortyzolu w przypadku przedwczesnego dojrzewania (zarówno chłopców, jak i dziewcząt), podwyższonego poziomu glukozy we krwi, braku potasu, powolnego gojenia się zmian skórnych, częstego i nieuzasadnionego występowania obrzęku i / lub zasinienia.

Stabilizacja kortyzolu u kobiet po porodzie lub zniesienie doustnych środków antykoncepcyjnych następuje w ciągu około sześciu tygodni.

Warunki, w których kortyzol jest zmniejszony

Spadek stężenia kortyzolu obserwuje się w następujących sytuacjach:

• niedoczynność przysadki (zmniejszenie lub zaprzestanie produkcji hormonów przez przysadkę mózgową);
• Choroba Addisona (przewlekła niewydolność kory nadnerczy);
• wrodzona niewydolność kory nadnerczy;
• zespół nadnerczy;
• zapalenie wątroby, marskość wątroby;
• znaczna utrata masy ciała bez wyraźnego powodu;
• przyjmowanie wielu leków (zwłaszcza barbituranów), a także gwałtowne zniesienie glikokortykoidów po ich długotrwałym stosowaniu.

Oznaki, że zawartość kortyzolu we krwi jest poniżej normy, to zmęczenie, narastające osłabienie, utrata apetytu i obniżenie ciśnienia krwi.