Adenowirusowe zapalenie spojówek (gorączka gardła i spojówek) jest chorobą zakaźną i zapalną wywołaną przez adenowirusy z objawami zmian spojówkowych (obrzęk powiek, wydzielina z oczu, pieczenie, ból), objawami zapalenia nosogardzieli i gorączki. Ogniska choroby najczęściej odnotowuje się w zimnych porach roku wśród dzieci uczęszczających do grup zorganizowanych.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Sporadyczne przypadki adenowirusowego zapalenia spojówek są najczęściej powodowane przez adenowirusy typu IV, VI, VII i X. Przypadki epidemiczne są zwykle wywoływane przez adenowirusy typu III, VIIa i XI.
Zakażenie przenoszone jest przez kropelki kontaktowe gospodarstwa domowego lub w powietrzu. Podczas kichania, kaszlu lub przez brudne ręce adenowirus dostaje się do błony śluzowej gałki ocznej.
Czynniki ryzyka, które zwiększają ryzyko rozwoju adenowirusowego zapalenia spojówek to:
- stres
- hipotermia;
- urazy narządu wzroku (w tym operowanie);
- nieprzestrzeganie zasad noszenia i pielęgnacji soczewek kontaktowych;
- pływanie w basenach publicznych i na wodach otwartych.
Od momentu zakażenia do momentu pojawienia się pierwszych objawów adenowirusowego zapalenia spojówek miną 2–10 dni (w większości przypadków okres inkubacji wynosi 5-7 dni). W procesie życia adenowirusy prowadzą do zniszczenia komórek nabłonkowych, które charakteryzuje przerost jąder, rozpad chromatyny, wakuolizacja.
Formy choroby
W zależności od przebiegu klinicznego wyróżnia się trzy formy adenowirusowego zapalenia spojówek:
- katar;
- pęcherzykowy;
- filmy.
Dwie pierwsze postacie choroby można zaobserwować u pacjentów w każdym wieku, a ta ostatnia występuje głównie u dzieci.
W większości przypadków adenowirusowe zapalenie spojówek kończy się pełnym wyzdrowieniem po 15-30 dniach.Objawy adenowirusowego zapalenia spojówek
Pierwsze objawy adenowirusowego zapalenia spojówek to:
- ból głowy
- wzrost temperatury ciała;
- zaburzenia dyspeptyczne;
- podżuchwowe zapalenie węzłów chłonnych;
- przekrwienie błony śluzowej nosa;
- katar;
- ból gardła;
- suchy kaszel.
Po kilku dniach temperatura ciała spada, a następnie ponownie rośnie. W tym momencie pacjenci wykazują objawy zmiany spojówkowej, najpierw jednego, a następnie drugiego oka:
- zaczerwienienie i obrzęk powiek;
- swędzenie
- pieczenie;
- uczucie obcego ciała;
- łagodny skurcz powiek;
- światłowstręt;
- łzawienie
- łagodne lub śluzowo-ropne wydzielanie.
Przekrwienie spojówek (zaczerwienienie) obejmuje wszystkie jego oddziały, a także rozciąga się na dolne i księżycowe fałdy, łzowe mięso.
W przypadku kataralnej postaci adenowirusowego zapalenia spojówek charakterystyczne są łagodne objawy miejscowego zapalenia. Ilość wydzieliny jest nieznaczna, zaczerwienienie błony śluzowej oczu jest umiarkowane. Czas trwania choroby nie przekracza tygodnia. Komplikacje z rogówki nie rozwijają się.
W przypadku pęcherzykowego zapalenia spojówek adenowirusa pęcherzyki (małe pęcherzyki) o wielkości 1-2 mm pojawiają się na błonie śluzowej oczu, wypełnione półprzezroczystą galaretowatą zawartością. Mogą pokryć całą powierzchnię błony śluzowej lub skoncentrować się w kącikach powiek.
Uwaga! Zdjęcie szokującej zawartości.
Aby wyświetlić, kliknij link. Adenowirusowe zapalenie spojówek u dzieci w 25% przypadków jest reprezentowane przez błoniastą postać. W przypadku choroby pojawienie się na spojówce cienkich delikatnych filmów o szaro-białym kolorze. W większości przypadków można je łatwo usunąć bawełnianym wacikiem, ale czasami przybierają formę gęstych włóknistych złóż wlutowanych do błony śluzowej. W takim przypadku trudno je usunąć po usunięciu odcinków spojówki pod nimi. Niektórzy pacjenci tworzą nacieki i krwotoki w przestrzeni podspojówkowej. Po odzyskaniu całkowicie rozwiązują. Z błoniastym adenowirusowym zapaleniem spojówek u dzieci iu większości dorosłych cierpi ogólny stan: temperatura ciała wzrasta do 38,5–39,5 ° C, pojawiają się ogólne złe samopoczucie, osłabienie i ból głowy. Czas trwania gorączki wynosi od 3 do 10 dni.
Diagnostyka
Sugerowanie gorączki gardłowo-spojówkowej u pacjenta, jeśli w przeszłości wskazywał kontakt z pacjentem cierpiącym na tę chorobę. Podczas badania zwraca się uwagę na połączenie objawów zapalenia spojówek z regionalną limfadenopatią i zapaleniem górnych dróg oddechowych.
Diagnozę potwierdzają wirusologiczne, cytologiczne i serologiczne metody badań. Do wczesnej diagnozy choroby stosuje się metodę immunofluorescencyjną, która pozwala na wykrycie specyficznych antygenów wirusowych w usuwalnej błonie śluzowej oka.
Możliwe jest wykrycie DNA adenowirusa w zdrapaniu ze spojówki podczas formułowania reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR), co jest bardzo pouczające. Test immunoenzymatyczny połączony z enzymem (ELISA), reakcja wiązania komplementu (CSC) może określać zawartość przeciwciał przeciwko adenowirusom w surowicy krwi. W przypadku adenowirusowego zapalenia spojówek kryterium diagnostycznym jest zwiększenie stężenia przeciwciał o co najmniej 4 razy.
Test ELISA na adenowirusowe zapalenie spojówek wykrywa wzrost przeciwciał przeciwko adenowirusowi ponad 4 razyAby wyizolować i zidentyfikować adenowirusy w hodowli komórkowej, przeprowadza się badanie wirusologiczne wyładowania spojówkowego.
Sporadyczne przypadki adenowirusowego zapalenia spojówek są najczęściej powodowane przez adenowirusy typu IV, VI, VII i X. Przypadki epidemiczne są zwykle wywoływane przez adenowirusy typu III, VIIa i XI.W przypadku pęcherzykowej postaci adenowirusowego zapalenia spojówek przeprowadza się diagnostykę różnicową z jaglicą. W przypadku jaglicy pęcherzyki są zlokalizowane w górnej powiece, a ponadto chorobie nie towarzyszy gorączka i zapalenie nosogardzieli. Błoniasta postać adenowirusowego zapalenia spojówek jest w niektórych przypadkach mylona z błonicą oka.
Leczenie adenowirusowego zapalenia spojówek
Leczenie adenowirusowego zapalenia spojówek odbywa się w warunkach ambulatoryjnych. W pierwszym tygodniu choroby preparaty przeciwwirusowe wkrapla się do worka spojówkowego 6-8 razy dziennie. W drugim tygodniu częstotliwość ich używania zmniejsza się do 2-3 razy dziennie. Można również stosować maści przeciwwirusowe, które nakłada się na powieki 3-4 razy dziennie.
Aby zapobiec przywiązaniu wtórnej infekcji bakteryjnej, wskazane jest stosowanie kropli do oczu i maści z antybiotykami lub lekami sulfonamidowymi.
Przeciwwirusowe krople do oczu przepisywane w leczeniu adenowirusowego zapalenia spojówekW trakcie leczenia adenowirusowego zapalenia spojówek pacjentom przepisuje się leki przeciwhistaminowe.
Aby zapobiec rozwojowi kserofalmii (zespołu suchego oka), pacjentom zaleca się kilka razy dziennie zażywanie nawilżających kropli do oczu typu „sztuczna łza”.
Możliwe konsekwencje i komplikacje
Przedwcześnie rozpoczęte lub nieodpowiednie leczenie adenowirusowego zapalenia spojówek może powodować powikłania:
- toksyczne alergiczne zapalenie spojówek;
- bakteryjne zapalenie spojówek;
- zapalenie rogówki;
- zespół suchego oka;
- zapalenie ucha środkowego;
- zapalenie migdałków;
- zapalenie gruczołowate;
- bliznowacenie spojówki.
Prognoza
W większości przypadków rokowanie jest korzystne, po 15-30 dniach kończy się pełnym powrotem do zdrowia. Jeśli u pacjenta rozwinie się zespół suchego oka, przez długi czas pojawia się potrzeba stosowania nawilżających kropli do oczu.
Zapobieganie
Zapobieganie infekcji adenowirusowym zapaleniem spojówek obejmuje terminową izolację chorych dzieci od zorganizowanego zespołu, regularne czyszczenie na mokro, wietrzenie pomieszczeń, a także staranne przestrzeganie zasad higieny osobistej.
W basenach wymagane jest staranne monitorowanie zgodności chlorowania i wody z obowiązującymi normami sanitarnymi.
Aby zapobiec infekcji jatrogennej u pacjentów z infekcją adenowirusem, należy przeprowadzić dokładną sterylizację i dezynfekcję instrumentu medycznego (pałeczki do oczu, pipety), rutynowe i ogólne czyszczenie środkami dezynfekującymi, a następnie kwarcowanie w sali okulistycznej.
