Język geograficzny (złuszczające zapalenie języka) to zapalenie błony śluzowej języka, któremu towarzyszy naruszenie rogowacenia tkanki nabłonkowej i zmiany dystroficzne w brodawkach. Jasne różowe lub czerwone ogniska złuszczania nabłonka pojawiają się na tylnej i bocznych powierzchniach języka, otoczone jasnym brzegiem złuszczonej tkanki, podobnym do konturów wysp na mapie. Stąd wynika popularna nazwa patologii - język geograficzny. Według statystyk WHO niektóre objawy złuszczającego zapalenia języka obserwuje się u 2% populacji krajów rozwiniętych.
Prognozy dotyczące życia pacjenta są korzystne; zmienione obszary nabłonka nie są podatne na złośliwe zwyrodnienie. Geograficzne powody językowe
W naukach medycznych nie ma zgody co do etiologii złuszczającego zapalenia języka. Język geograficzny towarzyszy wielu patologiom, spośród których najczęściej występują:
- przewlekłe choroby przewodu żołądkowo-jelitowego, wątroby, nerek i trzustki;
- autonomiczne zaburzenia endokrynologiczne;
- niedokrwistość i niedobór witamin;
- helminthiases;
- kolagenozy (język geograficzny obserwuje się u 16–42% pacjentów z reumatyzmem i toczniem rumieniowatym układowym);
- choroby narządów krwiotwórczych, zwłaszcza śledziony;
- dysbioza jelitowa na tle długotrwałego stosowania antybiotyków;
- stany alergiczne i atopowe;
- ostre procesy zakaźne.
W około połowie przypadków złuszczającemu zapaleniu języka towarzyszy złożony język - wrodzona anomalia, która charakteryzuje się przerostem mięśni języka i tworzeniem się w nim głębokich fałd podłużnych i poprzecznych. Ustalono również związek między procesami złuszczania a fluktuacjami stanu hormonalnego: język geograficzny jest bardziej powszechny u dorosłych kobiet niż u mężczyzn, a większość wizyt u lekarza na ten temat występuje w czasie ciąży lub menopauzy.
Formularze
W zależności od głębokości i lokalizacji wad błony śluzowej obraz języka geograficznego występuje w dwóch odmianach - stałej i migracyjnej. W ustalonej formie ogniska patologiczne są zlokalizowane w tych samych miejscach, a migrujące obszary złuszczania i strefy hiperkeratozy są zamienione.
Migrujące złuszczające zapalenie języka objawia się albo powierzchownie w postaci rumienia, albo w postaci erozyjno-wrzodziejącej, która charakteryzuje się owrzodzeniem i rozległymi wadami drenażowymi błony śluzowej języka.
Alternatywna klasyfikacja wyróżnia trzy charakterystyczne przejawy języka geograficznego, oparte na naturze zmian w nabłonku:
- powierzchowne - obszary rumienia i złuszczania nabłonka mają wyraźne granice, naruszenie rogowacenia brodawek jest umiarkowane lub całkowicie nieobecne; kolor błony śluzowej wokół ognisk nie zmienia się;
- hiperplastyczny - tworzeniu stref złuszczania nabłonka towarzyszy zagęszczanie nitkowatych brodawek języka i pojawienie się jasnych obszarów hiperkeratozy wokół ognisk patologicznych;
- lichenoid - tworzenie rozległych asymetrycznych ognisk złuszczania przy jednoczesnym wzroście i zagęszczeniu brodawczaków języka. Lichenoidowa postać złuszczającego zapalenia języka zwykle rozwija się na tle zaburzeń neuroendokrynnych lub służy jako przejaw reakcji alergicznej na protezy metalowe lub siarczany laurylowe w składzie past do zębów i płynów do płukania jamy ustnej do dziąseł.
Objawy
Obraz kliniczny złuszczającego zapalenia języka rozwija się stopniowo. Po pierwsze, na grzbiecie lub na jednej z bocznych powierzchni języka pojawia się niewielka zmiana płatkowatego łuszczenia o biało-szarym odcieniu o średnicy kilku milimetrów, która szybko rośnie, pęcznieje i nabiera szkarłatnego koloru, a wzdłuż jego krawędzi tworzy się wzniesiona krawędź zmętnionego złuszczonego nabłonka. Czasami miejsca złuszczania znajdują się na błonie śluzowej policzków, dziąseł i podniebienia.
W ogniskach wyraźnie widoczne są powiększone brodawki, podobne do jasnych czerwonych kropek. Wykresy złuszczania nabłonka mają z reguły zaokrąglony kształt, a kontury stref złuszczania przypominają pierścienie, półpierścienie lub asymetryczne plamy; przy znacznym wzroście stref złuszczania granice ognisk patologicznych mogą się zacierać. Po migracji postaci w centrum ogniska przywraca się normalne rogowacenie brodawek, aw obwodowych obszarach złuszczania rozpoczyna się aktywne złuszczanie nabłonka, w wyniku czego dotknięte obszary zmieniają miejsca. Tak więc wzór geograficzny na błonach śluzowych języka może się zmienić w ciągu jednego dnia.
Przy przedłużonym przebiegu złuszczającego zapalenia języka język mięknie i powiększa się; pacjenci mogą narzekać na pieczenie i mrowienie języka, zaburzenie percepcji smaku lub całkowitą utratę smaku, zły smak w jamie ustnej, zaburzenia artykulacji, trudności z przełykaniem i ból podczas jedzenia gorących, kwaśnych, pikantnych i słonych potraw, mocnego alkoholu i innych drażniących napojów. Wraz z nawrotem choroby podstawowej dyskomfort związany z językiem geograficznym wzrasta.
Z powodu niejasnej etiologii procesu patologicznego nie można jeszcze zapobiec wystąpieniu złuszczającego zapalenia języka.Cechy przebiegu złuszczającego zapalenia języka u dzieci
Język geograficzny jest bardziej powszechny u dzieci niż u dorosłych. Najczęstszymi przyczynami języka geograficznego w dzieciństwie są wysiękowa skaza i inwazja robaków pasożytniczych, jednak umiarkowane objawy złuszczającego zapalenia języka mogą również występować na tle całkowitego dobrostanu jako opcji indywidualnej normy.
Język geograficzny z reguły nie powoduje dyskomfortu u dzieci. Zaostrzenia epizodyczne ustępują samoistnie w ciągu kilku tygodni; gdy dziecko dorasta, objawy złuszczającego zapalenia języka, któremu nie towarzyszą choroby ogólnoustrojowe, mogą całkowicie zniknąć.
W niektórych przypadkach język geograficzny dziecka obserwuje się na podstawie zmian związanych z wiekiem - podczas ząbkowania lub w okresie dojrzewania. U nastoletnich dziewcząt często obserwuje się zaostrzenia przed miesiączką.
Diagnostyka
Język geograficzny jest zwykle diagnozowany losowo podczas badania jamy ustnej u dentysty, terapeuty, pediatry i innych specjalistów. Aby zidentyfikować współistniejące patologie, wykonuje się badania laboratoryjne - ogólne badania krwi i moczu, biochemiczne badanie krwi, analiza kału dla jaj robaków pasożytniczych. Jeśli podejrzewa się patologie somatyczne, zaleca się konsultacje z odpowiednimi specjalistami i badania instrumentalne narządów wewnętrznych i układów funkcjonalnych.
Traktowanie języka geograficznego
W przypadku braku skarg złuszczające zapalenie języka nie wymaga specjalnego leczenia. W przypadku bólu zalecana jest reorganizacja jamy ustnej. Jeśli podczas rozmowy i jedzenia występuje dyskomfort, do leczenia języka geograficznego stosuje się lokalne środki objawowe - płukanki antyseptyczne, irygacyjne i kąpiele doustne, keratoplastyczne i przeciwbólowe, rozpuszczalne w tłuszczach witaminy A i E oraz rozpuszczalne w wodzie witaminy z grupy B, które przyspieszają nabłonek wady języka . W przypadku silnego bólu należy zastosować blokadę nerwu trójdzielnego nowokainy.
Zapobieganie
Z powodu niejasnej etiologii procesu patologicznego nie można jeszcze zapobiec wystąpieniu złuszczającego zapalenia języka. Aby zapobiec nawrotom, ważne jest, aby odpowiednio wcześnie identyfikować i leczyć choroby somatyczne i dentystyczne, utrzymywać zbilansowaną dietę i organizować dokładną pielęgnację jamy ustnej przy użyciu delikatnych i hipoalergicznych produktów higienicznych. Zaleca się stosowanie nici dentystycznej i płukanie jamy ustnej roztworem dezynfekującym po każdym posiłku. Podczas łączenia geograficznego i złożonego języka wymagana jest profesjonalna higiena jamy ustnej, ponieważ płytka bakteryjna wywołuje stan zapalny w głębokich rowkach błony śluzowej. Przy częstych zaostrzeniach pacjent powinien wykluczyć z menu wszystkie drażniące potrawy i ograniczyć spożycie węglowodanów instant; Oczywiście przyjmowanie suplementów witaminowo-mineralnych stymulujących nabłonek działania raz na sześć miesięcy może być uzasadnione.
Aby uniknąć zarażenia dzieci robakami, ważne jest, aby przyzwyczaić je do mycia rąk przed jedzeniem i po pójściu do toalety, a także przestrzegać zasad sanitarnego i kulinarnego przetwarzania produktów, odrobaczając zwierzęta na czas. Dorośli powinni rzucić palenie i pić mocny alkohol, a nie oszczędzać na wysokiej jakości protetyce, a także unikać przyjmowania silnych leków i antybiotyków bez recepty.
Konsekwencje i powikłania
Okresowe zaostrzenia złuszczającego zapalenia języka zwykle ustępują bez poważnych konsekwencji.
W przypadku braku skarg złuszczające zapalenie języka nie wymaga specjalnego leczenia.Możliwe komplikacje mają głównie charakter lokalny; obejmują one dodanie infekcji bakteryjnej, rozwój wtórnego ropnego procesu zapalnego, uszkodzenie podżuchwowych węzłów chłonnych i powstawanie pęknięć w uszkodzonych obszarach błon śluzowych.
Prognozy dotyczące życia pacjenta są korzystne; zmienione obszary nabłonka nie są podatne na złośliwe zwyrodnienie.
