Blok serca

Blokada serca - upośledzone przewodzenie impulsów nerwowych wzdłuż układu przewodzenia serca.

Układ przewodzenia serca jest reprezentowany przez kombinację kilku struktur:

• węzeł zatokowo-zatokowy (zatokowy), w którym generowane są impulsy nerwowe, które określają częstotliwość skurczów serca;
• węzeł przedsionkowo-komorowy, przenoszący impulsy z rozrusznika serca, znajdującego się w prawym przedsionku, na leżące poniżej struktury;
• Jego wiązka, wzdłuż której nogi impulsy nerwowe rozprzestrzeniają się w tkankach prawej i lewej komory przez najmniejsze struktury w bezpośrednim kontakcie z kurczliwym mięśnia sercowego, to włókna Purkinjego.

Funkcjonowanie układu przewodzenia serca zależy od kilku czynników:

• aktywność współczulnych i przywspółczulnych połączeń obwodowego układu nerwowego (przywspółczulny mediator acetylocholina spowalnia prędkość impulsów, a współczulna noradrenalina przyspiesza);
• stopień dopływu krwi do mięśnia sercowego (w przypadku niedokrwienia rozwija się równowaga kwasowo-zasadowa, co prowadzi do spowolnienia przewodnictwa);
• tło hormonalne;
• hipo- lub hiperkaliemia (odpowiednio przyspiesza lub spowalnia prędkość impulsu).

Wraz z pojawieniem się stanów patologicznych lub zmianą czynników wpływających na intensywność układu przewodzącego serca rozwijają się wszelkiego rodzaju naruszenia, zwane blokadami.

Na dłuższą metę metodą ratującą życie jest instalacja przenośnego stymulatora serca.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Zgodnie z wiodącym mechanizmem wszystkie przyczyny bloku serca są podzielone na kilka grup:

• spowodowane rozregulowaniem (funkcjonalnym). Mogą występować ze stresem psycho-emocjonalnym, zaburzeniami autonomicznymi, zaburzeniami neuroendokrynnymi, zaburzeniami nieprzystosowawczymi lub mogą być związane z wpływami odruchowymi (zapalenie żołądka, wrzód trawienny lub choroba kamieni żółciowych, kolka nerkowa, zapalenie trzustki, przepuklina międzykręgowa, zator w układzie tętnicy płucnej, nowy układ narządów, nowa choroba płuc jama klatki piersiowej, urazy czaszkowo-mózgowe, procesy nowotworowe w mózgu itp.);
• organiczne, związane z uszkodzeniem mięśnia sercowego na tle choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia, niewydolności serca, wrodzonych lub nabytych wad zastawkowych, zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia osierdzia, dystrofii mięśnia sercowego;
• toksyczny, powstający w wyniku zatrucia solami metali ciężkich, alkoholem, substancjami odurzającymi, nikotyną, w przypadku przedawkowania niektórych leków (sympatykomimetyki, glikozydy nasercowe, leki moczopędne, większość leków psychotropowych, niektórych leków przeciwarytmicznych i antybiotyków), w wyniku endogennego zatrucia chorobami onkologicznymi, zakaźnych procesy, mocznica;
• przesunięcia elektrolitów;
• zaburzenia hormonalne (dojrzewanie, okresy przedmenopauzalne i menopauzalne, nadczynność tarczycy, niedoczynność tarczycy, ciąża);
• wrodzone patologie struktury układu przewodzącego (idiopatyczne zwapnienie) i przewodzenie impulsu nerwowego (wydłużone i krótkie zespoły QT, wstępne wzbudzenie komorowe);
• mechaniczne - uszkodzenie podczas procedur diagnostycznych lub terapeutycznych serca, urazy;
• idiopatyczna (niewyjaśniona etiologia).

Blok serca może wystąpić przeciwko chorobie wieńcowej i innym chorobom organicznym, które wpływają na mięsień sercowy

Formy choroby

Naruszenie przewodzenia impulsu nerwowego przez system może wystąpić w dowolnej jego części: między węzłem zatokowym a mięśnia sercowego przedsionków, wewnątrz przedsionków, między przedsionkami i komorami, a także w wiązce Jego (w tym w nogach i włóknach Purkinjego).

W zależności od poziomu, na którym wystąpiły zaburzenia przewodzenia, blok serca może wyglądać następująco:

• zatokowo-stawowy (blok impulsowy znajduje się między węzłem zatokowym a mięśnia sercowego przedsionka);
• interatrial (blok pakietu Bachmanna);
• przedsionkowo-komorowy (całkowita lub częściowa niemożność impulsu do rozprzestrzenienia się z tkanek przedsionków do komór);
• Blok wiązki (dokomorowy).

Blokada może być niekompletna, gdy przejście impulsu nerwowego jest trudne lub powolne i całkowite. W przypadku całkowitej blokady aktywność górnej i dolnej części serca jest podzielona z powodu zaprzestania stopniowego rozprzestrzeniania się wzbudzenia z przedsionków do komór.

Zgodnie ze stopniem stabilności zaburzeń przewodnictwa wyróżnia się dwie formy:

• stała;
• przerywany (przejściowy), w którym często łączony jest pełny i niekompletny typ.

Stopnie blokady sinusoidalnej:

1. Spowolnienie powstawania impulsów w węźle zatokowym lub spowolnienie ich do przedsionków.
2. Częściowe przewodzenie impulsów z węzła zatokowego, co prowadzi do utraty skurczów przedsionków i komór (typy I i II).
3. Brak pobudzenia zarówno przedsionków, jak i komór.

Obecnie diagnozowany jest tylko stopień II, ponieważ pozostałe stopnie nie są rzetelnie zdiagnozowane.

Dzięki terminowemu leczeniu choroby podstawowej i systematycznemu monitorowaniu stanu pacjenta prognozy dotyczące blokady pierwszego stopnia są korzystne.

Stopnie bloku przedsionkowo-komorowego (blok AV):

1. Spowolnienie przewodzenia komorowego.
2. Skurcz komór pod wpływem poszczególnych impulsów, gdy część impulsów wypada.
3. Całkowita blokada poprzeczna, dysocjacja przedsionków i komór.

Stopnie przedsionkowo-komorowego bloku serca

Istnieją typy Mobits-I i Mobits-II II stopnia blokady przedsionkowo-komorowej:

• Mobits-I (blok AV II stopnia z okresami Wenckebacha - Samoilowa) - stopniowe wydłużanie odstępu PQ do całkowitej utraty fali tętna;
• Mobitz-II jest stałym przedziałem PQ, podczas gdy nie wszystkie impulsy docierają do komór, w niektórych przypadkach wykonywany jest co drugi impuls, w innych co trzeci itd. e. Przewidywalnie niekorzystne, często zwiastun całkowitej poprzecznej blokady.

Objawy

Główne objawy zaburzeń przewodzenia serca:

• puls arytmiczny;
• uczucie zanikania czynności serca, przerwy w pracy serca;
• ataki bólu za mostkiem lub w lewej połowie klatki piersiowej;
• epizody omdlenia;
• bladość, sinic zabarwienie skóry;
• wolne bicie serca (w ciężkich przypadkach - do 20 uderzeń / min).

Całkowity blok przedsionkowo-komorowy objawia się charakterystycznymi objawami:

• nagła bladość zmieniająca się w sinicę;
• utrata przytomności;
• brak pulsu;
• niemożność określenia ciśnienia krwi podczas ataku;
• skurcze
• mimowolne oddawanie moczu, defekacja jest możliwa.

Przy całkowitej blokadzie przedsionkowo-komorowej brak pulsu i utrata przytomności Prognozowanie całkowitych blokad jest indywidualne, w zależności od nasilenia współistniejącej patologii, charakteru uszkodzenia układu przewodzącego.

Atak kompletnej blokady AV kończy się z reguły po 1-2 minutach; jeśli rytm nie ustąpi w ciągu 3-4 minut, możliwy jest zgon.

Diagnostyka

Metody diagnozowania bloku serca:

• badanie fizykalne;
• EKG
• codzienne monitorowanie EKG;
• przezprzełykowe badanie EKG.

Główną metodą diagnozowania bloku serca jest EKG

Leczenie

Leczenie zaburzeń przewodzenia odbywa się w dwóch kierunkach (eliminacja choroby podstawowej, która spowodowała zaburzenia rytmu i leczenie objawowe):

• metody niefarmakologiczne (redukcja nikotyny, spożycie kofeiny, eliminacja stresujących efektów psycho-emocjonalnych, korekta przyjmowania leków, które mogą wywoływać nieprawidłowe działanie układu przewodzącego);
• leki przeciwarytmiczne;
• przeciw niedotlenieniu, przeciwutleniacze;
• leki metaboliczne;
• środki przeciwpłytkowe;
• statyny (obniżające stężenie lipidów);
• leki przeciwnadciśnieniowe, kardiotoniczne, przeciwdławicowe (na życzenie).

Przy nieskuteczności terapii lekowej wskazane jest leczenie chirurgiczne z zainstalowaniem sztucznego stymulatora serca (stymulatora).

Instalacja rozrusznika serca jest wskazana ze względu na nieskuteczność terapii lekowej

Możliwe komplikacje i konsekwencje

Powikłaniami bloku serca mogą być:

• postęp zaburzeń przewodzenia;
• niewydolność serca;
• zagrażające życiu zaburzenia rytmu;
• zatrzymanie akcji serca, nagła śmierć sercowa;
• powikłania zakrzepowo-zatorowe;
• udar niedokrwienny;
• zawał mięśnia sercowego.

Naruszenie przewodzenia impulsu nerwowego przez układ (blok serca) może wystąpić w dowolnej jego części: między węzłem zatokowym i mięśniem sercowym przedsionków, wewnątrz przedsionków, między przedsionkami i komorami, a także w wiązce Heatha (w tym w nogach i włóknach Purkinjego).

Prognoza

Dzięki terminowemu leczeniu choroby podstawowej i systematycznemu monitorowaniu stanu pacjenta prognozy dotyczące blokady pierwszego stopnia są korzystne.

Prognozy dotyczące całkowitych blokad są indywidualne, w zależności od nasilenia współistniejącej patologii, charakteru uszkodzenia układu przewodzącego.

Na dłuższą metę metodą ratującą życie jest instalacja przenośnego stymulatora serca.