Hipoplazja zębów

Hipoplazja to niedorozwój szkliwa (górna warstwa korony zęba), rzadziej zębiny (substancja kostna zęba, która stanowi jego masę) zarówno zębów mlecznych, jak i stałych.

Hipoplazja występuje znacznie częściej w dzieciństwie, na niespójnych zębach. Jeśli dziecko ma przewlekłą patologię somatyczną, ryzyko hipoplazji wynosi około 50%; około jedna trzecia populacji jest dotknięta w takim czy innym stopniu.

Patologia powstaje z powodu niedorozwoju szeregu tkanek zęba (lub zębów) z powodu zaburzeń metabolicznych. Zmiany w szkliwie lub zębinie nie są korygowane spontanicznie, mają charakter dożywotni.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Głównym warunkiem rozwoju hipoplazji są wadliwe procesy mineralizacji tkanek zęba z powodu patologii metabolizmu białka i minerałów. Podczas tworzenia podstaw zębów w warunkach upośledzonego metabolizmu cierpią funkcje enameloblastów, komórek, które tworzą szkliwo. Skutkiem nieprawidłowego działania tych komórek jest pojawienie się różnych defektów w tkance zęba.

Niewydolność emalii może wystąpić zarówno w okresie prenatalnym, jak i w pierwszym roku życia dziecka, gdy zachodzą aktywne procesy formowania i mineralizacji podstaw mleka i zębów stałych.

Przyczyny zaburzeń metabolizmu minerałów i białek prowadzących do hipoplazji szkliwa i zębiny:

• choroby ośrodkowego układu nerwowego, któremu towarzyszy upośledzony metabolizm wapnia i fosforu;
• patologia endokrynologiczna (choroby tarczycy i przytarczyc);
• ostre procesy zakaźne u noworodka (na przykład zapalenie kości i szpiku);
• zatrucie zaburzeniami trawienia i utratą znacznych ilości płynów i minerałów (czerwonka itp.);
• infekcje wewnątrzmaciczne (kiła, infekcje TORCH), przenoszone przez matkę w czasie ciąży, choroby wirusowe układu oddechowego, grypa itp.;
• krzywica;
• niedokrwistość hemolityczna;
• zatrucie, gestoza u matki;
• hipowitaminoza C, D, E u noworodka;
• obciążony wywiad alergiczny, atopowe zapalenie skóry;
• zaburzenia odżywiania.

Czynnik ryzyka niedorozwoju zębów - choroba tarczycy lub przytarczyc

Oprócz zaburzeń metabolicznych urazy górnej i dolnej szczęki mogą powodować niedorozwój szkliwa i zębiny. Wiele badań wskazuje również na możliwość genetycznie zdeterminowanego uszkodzenia tkanek zęba.

Czynnikiem ryzyka wrodzonej hipoplazji jest wcześniactwo.

Formy choroby

Zgodnie z rozpowszechnieniem tego procesu wyróżnia się następujące formy niedorozwój zębów:

• układowy - dotyczy to wszystkich zębów lub ich absolutnej większości (rozwija się w okresie prenatalnym);
• lokalnie - pojedyncze zęby są zaangażowane w proces patologiczny (wynik procesów zapalnych lub urazów);
• ogniskowa - uszkodzenie kilku sąsiednich zębów (można zaobserwować u absolutnie zdrowych dzieci).

W przypadku niedorozwoju systemowego dotyczy to wszystkich lub większości zębów

Według objawów morfologicznych:

• nierówny;
• falisty;
• w kształcie miseczki;
• zmarszczony;
• erozyjny;
• regionalne;
• „Zęby tetracyklinowe”;
• zęby Getchinsona, Fourniera, Pflugera, Turnera.

Głównymi powikłaniami hipoplazji zębów są postępujące niszczenie szkliwa i zębiny, przywiązanie próchnicy.

W zależności od stanu powierzchni wady hipoplazja wynosi:

• gładka;
• tępy;
• genialny.

Według ważności:

• światło;
• umiarkowane nasilenie;
• ciężki (do całkowitego braku szkliwa - aplazja).

Dzięki obecności współistniejącej patologii i powikłań wyróżnia się:

• punktowa niedorozwój;
• hipoplazja w fazie wzorów i wad;
• hipoplazja powikłana próchnicą;
• hipoplazja połączona z próchnicą;
• hipoplazja, skomplikowana i połączona z próchnicą;
• aplazja szkliwa.

Objawy

Główne objawy choroby to:

• pojawienie się na szkliwie zębów plam, ząbków, guzków i innych wad z wyraźnym lub rozmytym konturem;
• szorstkość i pigmentacja szkliwa;
• skrócenie korzeni zębów;
• symetryczny charakter zmiany, często wielokrotny;
• wada zgryzu;
• skrócenie koron zębów;
• przerzedzenie zębiny;
• rozszerzenie kanału;
• nadwrażliwość na wpływ temperatury;
• wgłębienia na powierzchni zębów z przerzedzeniem lub brakiem szkliwa w dolnej części wady.

Hipoplazja charakteryzuje się zwiększoną wrażliwością zębów.

„Zęby tetracyklinowe” to patologia, która rozwija się podczas leczenia matki podczas ciąży lub dziecka w pierwszym roku życia za pomocą leków tetracyklinowych. Hipoplazja w tym przypadku objawia się specyficznym zielonobrązowym, brązowym lub brązowym zabarwieniem szkliwa (aw ciężkich przypadkach zębiną).

Hipoplazja występuje znacznie częściej w dzieciństwie, na niespójnych zębach. Jeśli dziecko ma przewlekłą patologię somatyczną, ryzyko hipoplazji wynosi około 50%.

Objawem zębów Getchinsona (Hutchinsona) jest charakterystyczna beczkowata forma (szerokość szyi zęba przekracza szerokość korony) w połączeniu z wycięciami w kształcie księżyca na wolnej krawędzi siekaczy, atrofią ich powierzchni żującej i (często) brakiem szkliwa.

Zęby Fourniera wyglądają podobnie do zębów Getchinsona; główną różnicą jest brak półksiężyca na krawędzi tnącej - jest absolutnie równy.

Zęby Pflugera są konsekwencją nieprawidłowego tworzenia zębiny, co objawia się stożkowym kształtem pierwszych zębów trzonowych (dużych zębów trzonowych).

Wszystkie trzy typy hipoplazji zębów są charakterystyczne dla wrodzonego procesu syfilitycznego.

Zęby Turnera charakteryzują się obecnością kredowych plam na szkliwie, które po erupcji mogą ulec pigmentacji; częściej dotykane są duże zęby trzonowe. Czasami wykrywa się deformację korony z częściowym lub całkowitym brakiem szkliwa. W przypadku tej patologii pojedynczy charakter i asymetria zmiany są specyficzne.

Diagnostyka

Hipoplazja szkliwa i zębiny jest diagnozowana na podstawie:

• charakterystyczny obraz kliniczny;
• Badanie rentgenowskie (wykrywane są zmiany w korzeniach zębów, kanałów, twardych tkanek);
• luminescencyjna stomatoskopia (nie ma tłumienia blasku w miejscach lokalizacji plam);
• wyniki barwienia witalnego (brak barwienia wad szkliwa barwnikami);
• ocena dynamiki procesu (ustala się stabilność zmian patologicznych).

Hipoplazja zębów ma żywy obraz kliniczny, diagnoza nie jest trudna

Leczenie

Wybór metody leczenia hipoplazji w każdym przypadku zależy od głębokości i częstości defektu, nasilenia naruszenia metabolizmu mineralnego, stopnia pogorszenia estetycznego wyglądu zębów.

Konserwatywne leczenie hipoplazji szkliwa i zębiny polega na nasyceniu tkanek zęba minerałami (terapia remineralizacyjna).

Mikroabrazja lub wybielanie obszarów hipoplastycznych stosuje się z niewielkim obszarem uszkodzenia i może wyeliminować kosmetyczne defekty szkliwa na małych powierzchniach.

Wymiana dotkniętej tkanki jest wykonywana, jeśli nie można wyeliminować defektu w mniej traumatyczny sposób. Głównymi kierunkami w tym przypadku są odbudowa przekrojów hipoplastycznych materiałem kompozytowym, instalacja fornirów i opraw, cermetali, koron ceramicznych, metalowo-plastikowych.

Możliwe komplikacje i konsekwencje

Głównymi powikłaniami hipoplazji zębów są postępujące niszczenie szkliwa i zębiny, przywiązanie próchnicy.

Około jedna trzecia populacji cierpi na hipoplazję zębów w takim czy innym stopniu.

Prognoza

Przy odpowiednim czasie leczenia prognozy są korzystne.

Zapobieganie

Zapobieganie niedorozwoju szkliwa obejmuje następujące środki:

• zapobieganie krzywicy (spożycie witaminy D3);
• terminowe leczenie przewlekłych chorób zapalnych podczas planowania ciąży;
• właściwe odżywianie małego dziecka;
• obowiązkowe systematyczne procedury higieniczne do pielęgnacji jamy ustnej u małych dzieci;
• okresowe odkażanie jamy ustnej.