Ciśnienie wewnątrzczaszkowe: objawy u dorosłych, przyczyny, diagnoza, leczenie

Ciśnienie wewnątrzczaszkowe w normalnym zakresie może wynosić od 7,5 do 15 mm RT. Art. U dzieci normalne stawki są nieco niższe niż u dorosłych. Podwyższenie wartości powyżej normy (nadciśnienie śródczaszkowe) jest z reguły drugorzędne i jest stanem patologicznym, który może wystąpić u dorosłych i dzieci i prowadzić do rozwoju działań niepożądanych. Przy wartościach większych niż 30 mm RT. Art. możliwe jest nieodwracalne uszkodzenie tkanki mózgowej, w tym śmiertelne.

Co to jest ciśnienie śródczaszkowe?

Ciśnienie wewnątrz czaszki jest spowodowane przede wszystkim ciśnieniem płynu mózgowo-rdzeniowego (płynu mózgowo-rdzeniowego) zawartego w niektórych strukturach mózgu, częściowo ciśnieniem krwi w naczyniach, a w niektórych przypadkach płynem tkankowym.

Dlaczego podniesienie go jest niebezpieczne? Faktem jest, że mózg znajduje się w czaszce, to znaczy jest ściśle ograniczony do struktur kostnych. Wzrost ciśnienia w tak ograniczonej przestrzeni prowadzi do kompresji struktur mózgu, co powoduje zaburzenia neurologiczne, przede wszystkim ból głowy. Długotrwałe nadciśnienie śródczaszkowe może powodować poważne powikłania.

Długotrwały wzrost ciśnienia wewnątrz czaszki z reguły działa jako kliniczny objaw konkretnej choroby i nie jest niezależną patologią.

Ciśnienie wewnątrz czaszki, w przeciwieństwie do ciśnienia tętniczego, nie może być mierzone w domu niezależnie, ponieważ stosuje się te specjalne metody instrumentalne. Jak zrozumieć, że dana osoba ma wysokie ciśnienie czaszki? Zazwyczaj charakterystyczna triada znaków wskazuje na jej obecność:

1. Ból głowy
2. Wymioty
3. Zastój dna oka (określony przez okulistę).

Co powoduje wzrost ciśnienia śródczaszkowego

Zazwyczaj nadciśnienie śródczaszkowe występuje wraz ze wzrostem płynu mózgowo-rdzeniowego, płynu tkankowego (obrzęk mózgu), krwi (przekrwienie żylne), a także powstawania nowotworów w mózgu (torbiel, guz, krwiak).

Krótkotrwały wzrost ciśnienia czaszkowego występuje u zdrowych osób z kaszlem, kichaniem, torsem, sytuacjami stresowymi, nadmiernym wysiłkiem fizycznym itp. Jednak w takich przypadkach szybko wraca do normy.

Długotrwały wzrost ciśnienia wewnątrz czaszki z reguły działa jako kliniczny objaw konkretnej choroby i nie jest niezależną patologią, to znaczy ma charakter wtórny. Przyczyną utrzymującego się wzrostu ciśnienia śródczaszkowego jest urazowe uszkodzenie mózgu, zapalenie mózgu i jego błon (zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu), nowotwory głowy, udar mózgu, wodogłowie. Rzadziej - zatrucie solami metali ciężkich, toksycznymi gazami, alkoholem metylowym lub etylowym.

Przyczyną nadciśnienia śródczaszkowego może być nowotwór w mózgu

Predyspozycje genetyczne, nadwaga, nadciśnienie, nadczynność tarczycy, zaburzenia nadnerczy i / lub wątroby, choroby pasożytnicze, osteochondroza kręgosłupa szyjnego, zapalenie ucha środkowego, zapalenie oskrzeli, zapalenie wyrostka sutkowego, niektóre leki (leki przeciwbakteryjne, kortykosteroidy, o) przyczyniają się do rozwoju nadciśnienia wewnątrzczaszkowego. środki antykoncepcyjne).

Długotrwałe nadciśnienie śródczaszkowe może powodować poważne powikłania.

U niemowląt przyczyną stanu patologicznego może być późna zatrucie u matki podczas ciąży (gestoza), niedotlenienie prenatalne, uraz porodowy (główna przyczyna patologii u dzieci w pierwszym roku życia), wcześniactwo.

Na tle naruszenia integralności kości czaszki i opon mózgowych może wystąpić patologiczny spadek ciśnienia wewnątrz czaszki (niedociśnienie śródczaszkowe), przedawkowanie niektórych leków, utrata płynu mózgowo-rdzeniowego podczas nakłucia lędźwiowego lub drenaż komór mózgowych.

Objawy nadciśnienia śródczaszkowego

Głównym objawem ciśnienia śródczaszkowego u dorosłych jest ból głowy, wymioty i przekrwienie dna oka.

Zespół bólu ze zwiększonym ciśnieniem czaszkowym ma pewien charakter: ból głowy nasila się rano, co tłumaczy się zwiększoną produkcją płynu mózgowo-rdzeniowego od 4 do 6 rano; lub po przebudzeniu w innym czasie (na przykład po popołudniowej drzemce). Ból pęka, uciska oczy. Zwiększa się wraz z kaszlem i kichaniem, a także ze zmianą pozycji ciała, szczególnie przy opuszczaniu głowy. Przyjmowanie środków przeciwbólowych nie przynosi ulgi.

Wymioty w tym przypadku nie są związane z przyjmowaniem pokarmu. Często pojawia się również rano, może być wielokrotny. Następnie zmniejsza się intensywność bólu głowy.

Tak zwany zastoinowy dysk optyczny lub przekrwienie dna oka jest obrzękiem dysku wzrokowego stwierdzonym podczas badania okulistycznego. Jest to jeden z patognomonicznych, tj. Charakterystycznych dla tego stanu, znaków. Pozostałe objawy ciśnienia śródczaszkowego u kobiet i mężczyzn nie są specyficzne i można je zaobserwować w innych chorobach.

Przyczyną trwałego wzrostu ciśnienia śródczaszkowego jest urazowe uszkodzenie mózgu, zapalenie mózgu i jego błon, nowotwory głowy, udar mózgu, wodogłowie.

Inne objawy: zawroty głowy, niewyraźne widzenie, senność, letarg, zmęczenie, odwrócenie uwagi, zaburzenia pamięci, drażliwość, wahania nastroju, wzrost lub spadek ciśnienia krwi. Ponadto pacjenci mogą narzekać na zwiększone wydzielanie śliny, nudności, nadmierne pocenie się, dreszcze, zwiększoną wrażliwość skóry, duszność, niedowład mięśni, ból kręgosłupa.

Typowymi objawami są zaburzenia analizatora wizualnego, które obejmują zmniejszenie widzenia peryferyjnego, podwójne widzenie, niewyraźne widzenie, okresowe ataki ślepoty i spadek reakcji na światło. Ponadto kształt gałki ocznej może ulec zmianie u pacjentów. W niektórych przypadkach gałka oczna wystaje tak bardzo, że pacjent nie jest w stanie całkowicie zamknąć oczu.

Wymioty, po których zmniejsza się ból głowy, są jednym z objawów nadciśnienia śródczaszkowego

Zrozumienie wzrostu ciśnienia czaszki u niemowląt jest znacznie trudniejsze. Stan ten objawia się letargiem, płaczem, obrzękiem ciemiączka i jego pulsacją, powiększeniem głowy, pojawieniem się sieci naczyń krwionośnych na skórze głowy, napadami drgawkowymi i mimowolnymi ruchami oczu. U niemowląt wymioty, nierównomierne napięcie mięśniowe (niektóre mięśnie są rozluźnione, a niektóre napięte), mogą wystąpić zaburzenia snu.

Patologia ma tendencję do postępu, a przy braku odpowiedniego leczenia w odpowiednim czasie może prowadzić do rozwoju konsekwencji, w tym nieodwracalnych, związanych z przedłużonym uciskiem struktur mózgu. Należą do nich: zaburzona koordynacja ruchów (z uszkodzeniem móżdżku), zaburzenia rytmu serca, odruchy (w przypadku ucisku pnia mózgu), zaburzenia mowy, zaburzenia psychiczne, utrata wzroku, porażenie, udar, padaczka, śmierć.

Zastoinowy dysk wzrokowy lub przekrwienie dna oka, to obrzęk dysku wzrokowego stwierdzony podczas badania okulistycznego. Jest to jeden z objawów patognomonicznych.

Ryzyko śmierci wzrasta, jeśli pacjent ma zaburzenia chodu, nietrzymania moczu i kału, zaburzenia układu sercowo-naczyniowego i oddechowego, utratę przytomności, śpiączkę.

Diagnostyka

Do diagnozy wykorzystuje się dane uzyskane podczas zbierania skarg i wywiadu, badania pacjenta, w szczególności okulistyki. Badanie dna oka umożliwia wykrycie charakterystycznych małych krwotoków na siatkówce, wzrostu naczyń krwionośnych gałki ocznej i obrzęku głowy nerwu wzrokowego. Wykrywanie takich znaków w obecności charakterystycznego obrazu klinicznego pozwala ustalić zwiększone ciśnienie czaszki.

Aby wykryć pierwotną chorobę, przeprowadza się badanie, które obejmuje metody laboratoryjne i instrumentalne (obrazowanie metodą rezonansu komputerowego lub magnetycznego, elektroencefalografia itp.).

Badanie dna oka ujawnia charakterystyczny obrzęk tarczy optycznej

Wybór metody pomiaru ciśnienia wewnątrz czaszki zależy od wieku pacjenta i cech przebiegu choroby. U dzieci w pierwszym roku życia zwykle stosuje się neurosonografię i echoencefalografię. Konieczne może być przebicie komór mózgu (lub odcinka lędźwiowego kręgosłupa) z pomiarem ciśnienia. Przebicie odgrywa inną rolę - umożliwia diagnostykę laboratoryjną płynu mózgowo-rdzeniowego w przypadkach podejrzenia zakaźnego lub nowotworowego charakteru patologii. Podczas pomiaru należy brać pod uwagę cykliczne zmiany wskaźnika, co pozwala uzyskać więcej informacji niż przy ustalaniu indywidualnej wartości średniej.

Podczas diagnozy można wykryć obrzęk, wzrost lub spadek objętości komór mózgu, krwotoki, nowotwory, wzrost przestrzeni między oponami, rozbieżność szwów czaszki, przemieszczenie struktur mózgu i inne zmiany w strukturze mózgu i otaczających tkanek.

Wymioty w tym przypadku nie są związane z przyjmowaniem pokarmu. Często pojawia się również rano, może być wielokrotny. Następnie zmniejsza się intensywność bólu głowy.

Diagnozę różnicową przeprowadza się z padaczką, migreną, chorobami metabolicznymi, zaburzeniami psychosomatycznymi (psychosomatyka w medycynie - rozwój chorób somatycznych, tj. Chorób ciała pod wpływem czynników psychologicznych).

Jak leczyć nadciśnienie śródczaszkowe

Co zrobić ze zwiększonym ciśnieniem czaszki? Jak się tego pozbyć? Leczenie przebiega w dwóch głównych kierunkach:

1. Zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego w celu wyeliminowania kompresji struktur mózgu i bolesnych objawów patologii.
2. Eliminacja przyczyn nadciśnienia śródczaszkowego, tj. Leczenie choroby podstawowej.

W zależności od wyników badania można zastosować zarówno metody zachowawcze, jak i chirurgiczne.

Podstawowym celem zachowawczego, aw skomplikowanych przypadkach leczenia chirurgicznego, jest obniżenie ciśnienia płynu mózgowo-rdzeniowego.

Terapia farmakologiczna polega na powołaniu diuretyków - leków moczopędnych, które pozwalają usunąć nadmiar płynu z organizmu, a tym samym zmniejszyć ciśnienie, w tym ciśnienie śródczaszkowe. Stosowane są również leki poprawiające krążenie mózgowe, steroidowe leki przeciwzapalne, środki przeciwbólowe i przeciwwymiotne.

Masaż kołnierzem może pomóc złagodzić umiarkowanie podwyższone ciśnienie czaszki.

W niektórych przypadkach stosuje się fizjoterapię: magnetoterapię, elektroforezę leków, akupunkturę, masaż kręgosłupa i strefy kołnierza szyjnego, ćwiczenia fizjoterapeutyczne, bicze okrągłe. Takie metody są zwykle stosowane w nieskomplikowanych formach patologii, gdy nie ma zagrożenia dla życia pacjenta.

Oprócz głównego leczenia można stosować leki na bazie roślin leczniczych (nalewka z piwonii, mięty pieprzowej, macicy, waleriany).

Badanie dna oka umożliwia wykrycie charakterystycznych małych krwotoków na siatkówce, wzrostu naczyń krwionośnych gałki ocznej i obrzęku głowy nerwu wzrokowego.

Do leczenia chirurgicznego stosuje się nieskuteczność terapii farmakologicznej lub ze względów zdrowotnych. Polega na manewrowaniu, tworząc sztuczną ścieżkę odpływu płynu mózgowo-rdzeniowego. Nadmiar płynu mózgowo-rdzeniowego przez specjalną włożoną rurkę zostanie wypompowany z komór mózgu do jamy brzusznej lub do przestrzeni między oponami u podstawy mózgu. Jeśli bocznik zostanie umieszczony na dziecku, może być konieczne kilkakrotne jego wydłużenie w miarę wzrostu dziecka.

Ponadto przeprowadza się leczenie chirurgiczne w leczeniu niektórych nowotworów - tętniaków, krwiaków, torbieli i guzów.