Kandydoza jelit

Kandydoza jelit jest zakaźną zmianą błony śluzowej jelit wywołaną przez grzyby oportunistyczne należące do rodzaju Candida. Choroba jest dość trudna do zdiagnozowania, ponieważ około 80% zdrowych dorosłych w jelitach ma grzyby Candida. Przy normalnie funkcjonującym układzie odpornościowym kandydoza jelit u dzieci i dorosłych nie rozwija się. W rzeczywistości ta patologia jest odmianą infekcji oportunistycznej, która rozwija się na tle niedoboru odporności.

Formy choroby

Wyróżnia się następujące formy kandydozy jelitowej:

1. Nieinwazyjny Na tle dysbiozy grzyby z rodzaju Candida zaczynają aktywnie namnażać się w świetle jelita, nie penetrując do grubości ściany jelita. W procesie życia grzyby wydzielają określone toksyny, które podrażniają błonę śluzową jelit. Pod wpływem toksyn grzybowych nierównowaga mikroflory jelitowej ulega pogorszeniu, powstaje alergia grzybicza (grzybicza) i rozwija się wtórny niedobór odporności.
2. Inwazyjny lub trzewny. Powstaje na tle wyraźnego niedoboru odporności. W tej postaci choroby grzyby Candida przyczepiają się do komórek nabłonka płaskonabłonkowego wielowarstwowego, a następnie przekształcają się w postać nitkowatą i penetrują ścianę jelita. Stąd grzyby z przepływem krwi rozprzestrzeniają się po całym ciele, wpływając na trzustkę, wątrobę i inne narządy. Ta postać jest zwykle obserwowana u pacjentów z zaawansowanym AIDS lub ciężką neutropenią (prawie całkowity brak neutrofili we krwi).
3. Ogniskowa Jest to wtórna kandydoza, rozwijająca się na tle wrzodu dwunastnicy, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Czynnikiem sprawczym kandydozy jelitowej są grzyby Candida (najczęściej Candida albicans), które są związane z mikroflorą oportunistyczną. Są obecne w ciele większości ludzi, ale nie powodują żadnych patologii. Tylko na tle znacznego obniżenia odporności aktywowane jest zakażenie grzybicze, co prowadzi do rozwoju choroby.

Zakażenie grzybicze aktywuje się przy obniżonej odporności

Niezbędnym warunkiem rozwoju kandydozy jelitowej jest obecność co najmniej jednego z następujących czynników:

• wrodzony niedobór odporności (zespoły Nezelofa, Di Georgi);
• fizjologiczne osłabienie układu odpornościowego (ciąża, silny stres, starość, okres noworodkowy);
• choroby onkologiczne, zwłaszcza na tle chemioterapii;
• choroby alergiczne i autoimmunologiczne leczone kortykosteroidami;
• terapia immunosupresyjna po przeszczepie narządu;
• poważne patologie układu hormonalnego;
• intensywna opieka nad chorobami somatycznymi;
• długoterminowa antybiotykoterapia lekami rezerwowymi;
• niewłaściwe odżywianie (brak witamin i białka w diecie);
• pierwotny zespół niedoboru odporności.

Przy normalnie funkcjonującym układzie odpornościowym kandydoza jelit u dzieci i dorosłych nie rozwija się. W rzeczywistości ta patologia jest odmianą infekcji oportunistycznej, która rozwija się na tle niedoboru odporności.

W większości przypadków połączenie dwóch lub więcej czynników ryzyka prowadzi do rozwoju kandydozy jelitowej.

Objawy kandydozy jelitowej

Oznaki kandydozy jelitowej zależą od postaci klinicznej choroby. W inwazyjnym (powszechnym) procesie stan jest poważny z powodu ciężkiego zatrucia. Główne objawy kandydozy jelitowej w tym przypadku to:

• gorączka;
• intensywny ból brzucha;
• krwawa biegunka w kale.

Intensywny ból brzucha, biegunka - główne objawy kandydozy jelitowej

W przypadkach rozprzestrzeniania się infekcji grzybiczej pojawiają się oznaki uszkodzenia narządów wewnętrznych (pęcherz żółciowy, śledziona, trzustka lub wątroba).

Rozproszona inwazyjna kandydoza jelit prawie nigdy nie jest obserwowana u osób z normalną odpornością. Z reguły choroba występuje jako powikłanie ciężkiej cukrzycy, złośliwych zmian krwi lub AIDS (może to być jej debiut).

Przy przedłużającym się przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub wrzodu dwunastnicy można założyć ogniskową inwazyjną kandydozę jelit. W tej postaci grzybicy grzyby zmieniają się w nitkowatą i przenikają do ściany jelita w obszarze wad wrzodziejących. W innych częściach jelita nie znaleziono grzybów Druzów (gęste ziarna utworzone z nitek grzybni). Bezpośrednie objawy kandydozy jelitowej mogą być nieobecne, w tym przypadku choroba jest diagnozowana przypadkowo podczas analizy histologicznej biopsji ściany jelita w obszarze wrzodu trawiennego. W innych sytuacjach kandydoza ogniskowa objawia się zaburzeniem jelitowym przypominającym zatrucie pokarmowe i domieszką krwi z kałem.

W praktyce klinicznej najczęściej obserwuje się nieinwazyjną kandydozę jelita, w której patogen intensywnie namnaża się w świetle, wydzielając znaczną liczbę specyficznych metabolitów grzybowych. Metabolity te mają ogólny resorpcyjny i miejscowy toksyczny wpływ na ciało pacjenta. Statystyki medyczne pokazują, że około 35% przypadków ogólnej struktury dysbiozy jelitowej występuje w nieinwazyjnej kandydozie.

Przy tej postaci grzybicy ogólny stan pacjentów pozostaje zadowalający, zjawiska zatrucia są łagodne lub umiarkowane. Często notowane są niestabilne stolce, wzdęcia, uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej. Na tle nieinwazyjnej kandydozy jelitowej ciało jest uczulone, co przyczynia się do pojawienia się lub zaostrzenia istniejących chorób alergicznych. Klinicyści często uważają tę formę kandydozy za zespół jelita drażliwego.

Diagnostyka

Jak już wspomniano, diagnoza kandydozy jelit u dzieci i dorosłych wiąże się ze znacznymi trudnościami, co można wyjaśnić następującymi czynnikami:

• brak w obrazie klinicznym choroby określonych objawów grzybiczych zmian w jelicie;
• brak wystarczająco czułych i specyficznych laboratoryjnych metod diagnostycznych do izolowania grzybów Candida w kale i biopsjach.

Ogólne badanie krwi dla tej patologii jest nieinformacyjne. Można wykryć niedokrwistość, erytrocytopenię, leukocytopenię, limfocytopenię.

Kandydoza jelita jest dość trudna do zdiagnozowania, ponieważ około 80% zdrowych dorosłych ma grzyby Candida w jelitach.

Jeśli podejrzewasz kandydozę jelit, pacjent powinien zostać skierowany na badanie endoskopowe, podczas którego wykrywane są niespecyficzne objawy zapalenia błony śluzowej. Nieinwazyjna kandydoza jelit charakteryzuje się katarem i inwazyjnym rozproszonym, wrzodziejącym martwiczym uszkodzeniem błony śluzowej. Podczas endoskopii wykonuje się biopsję, a następnie badanie histologiczne i kulturowe uzyskanych biopsji. Wyniki często są fałszywie ujemne, ponieważ nie wszystkie próbki uzyskują pseudomycelium grzybów.

Jeśli podejrzewasz kandydozę jelit, pacjent jest wysyłany na badanie endoskopowe.

W przypadku podejrzenia kandydozy jelitowej zaleca się badanie bakteriologiczne kału i wysiew kału pod kątem dysbiozy. Zazwyczaj analizy te ujawniają mieszaną florę (grzyby, gronkowce, Klebsiella, E. coli). Przy kandydaturze w 1 g kału wykrywa się mniej niż 1000 jednostek tworzących kolonię, jeśli ich liczba przekracza 1000 jednostek, jest to oznaką kandydozy jelitowej.

Badania kulturowe pozwalają nie tylko ustalić rodzaj patogenu, ale także określić jego wrażliwość na środki przeciwgrzybicze.

Aby postawić diagnozę, pacjent musi mieć jednocześnie trzy kryteria diagnostyczne:

1. Wykrywanie grzybów Candida w kale podczas badań kulturowych;
2. Identyfikacja endoskopowych oznak kandydozy jelit;
3. Obecność co najmniej jednego czynnika ryzyka dla rozwoju choroby.

Pojedyncze wykrycie grzybów Candida w hodowli kału nie jest podstawą do rozpoznania kandydozy jelit i wyznaczenia leczenia przeciwgrzybiczego.

Leczenie kandydozy jelit

Leczenie kandydozy jelitowej przeprowadza gastroenterolog. Obejmuje następujące obszary:

• korekta statusu immunologicznego pacjenta;
• walka z infekcją grzybiczą przez powołanie środków przeciwgrzybiczych;
• leczenie choroby podstawowej, która spowodowała spadek odporności i doprowadziła do aktywacji grzybów z rodzaju Candida.

Inwazyjne formy kandydozy jelitowej są wskazaniem do hospitalizacji. Leczenie farmakologiczne odbywa się za pomocą leków przeciwgrzybiczych, które są dobrze wchłaniane z przewodu pokarmowego i mają nie tylko miejscowe, ale także ogólnoustrojowe działanie.

Poprawa odporności - niezbędny element leczenia kandydozy jelit

Specyficzne leczenie pacjentów z nieinwazyjnymi postaciami kandydozy jelitowej odbywa się za pomocą nieresorpcyjnych leków przeciwgrzybiczych. Praktycznie nie są wchłaniane przez błonę śluzową, dlatego w świetle jelita powstaje wysokie stężenie substancji czynnej. Inne zalety nieresorpcyjnych środków przeciwgrzybiczych to:

• brak uzależnienia;
• niskie ryzyko skutków ubocznych;
• brak negatywnego wpływu na normalną mikroflorę jelitową.

W przypadku inwazyjnej rozlanej kandydozy jelitowej rokowanie na życie jest poważne, śmiertelność wynosi od 25 do 55%.

Biorąc pod uwagę, że mieszana flora i stan dysbiozy odgrywają ważną rolę w patologicznym mechanizmie rozwoju nieinwazyjnej kandydozy jelitowej, zalecane są eubiotyki i środki przeciwdrobnoustrojowe.

Objawowe leczenie kandydozy jelitowej obejmuje stosowanie leków przeciwbólowych, przeciwskurczowych, sorbentów i enzymów trawiennych, jak wskazano.

Dieta na kandydozę jelit

W złożonym leczeniu kandydozy jelitowej ważną rolę odgrywa dieta. Pacjentom zaleca się odmowę lub znaczne ograniczenie zawartości lekkich węglowodanów w diecie, ponieważ stanowią one doskonałą pożywkę dla grzybów Candida. Wyklucz z menu:

• słodkie owoce;
• soki przygotowane przemysłowo;
• słodkie napoje gazowane;
• makaron i inne produkty mączne;
• kwas chlebowy, piwo i alkohol;
• cukier, wyroby cukiernicze, dżem, miód.

W przypadku kandydozy jelitowej pacjenci otrzymują specjalną dietę

Menu opiera się na przeważającym użyciu następujących produktów:

• chude mięso i ryby;
• jajka
• warzywa o niskiej zawartości skrobi (szpinak, fasola, biały i kalafior, ogórki, cukinia, papryka);
• owoce o niskiej zawartości węglowodanów, takie jak kwaśne jabłka;
• produkty mleczne (sfermentowane mleko pieczone, jogurt, jogurt, kefir, twarożek).

Możliwe konsekwencje i komplikacje

Powikłaniami kandydozy jelitowej mogą być:

• perforacja jelit;
• krwawienie z jelit;
• uszkodzenie narządów miąższowych (trzustka, wątroba, pęcherzyk żółciowy);
• rozwój posocznicy grzybiczej.

Prognoza

W przypadku inwazyjnej rozlanej kandydozy jelitowej rokowanie na życie jest poważne, śmiertelność wynosi od 25 do 55%. Nieinwazyjna kandydoza z terminowo rozpoczętą i aktywnie prowadzoną terapią w większości przypadków kończy się pełnym wyzdrowieniem.

Zapobieganie

Aby zapobiec kandydozie jelit, konieczne jest wyeliminowanie czynników predysponujących do rozwoju dysbiozy jelitowej. Aby to zrobić, musisz:

• przestrzegaj racjonalnej diety (w diecie ograniczają lekkie węglowodany, zwiększają zawartość świeżych warzyw, owoców, produktów z kwaśnego mleka);
• porzucić niekontrolowane stosowanie antybiotyków;
• w odpowiednim czasie wykrywają i aktywnie leczą choroby przewodu żołądkowo-jelitowego.

Pacjenci zagrożeni rozwojem kandydozy jelitowej (leczenie kortykosteroidami, polikhemoterapia, ciężkie choroby układu hormonalnego, zakażenie HIV) powinni być ściśle monitorowani przez lekarza i regularnie badani pod kątem zakażenia grzybiczego.