Biochemiczne badanie krwi (biochemia krwi) to zestaw badań laboratoryjnych, który pozwala ocenić stan narządów wewnętrznych i układów organizmu.
Wyniki badań biochemicznych mają ogromne znaczenie dla diagnozy wielu procesów patologicznych (w tym na wczesnych etapach) i wyboru odpowiedniego leczenia.
Oprócz badań krwi w niektórych przypadkach przeprowadzana jest analiza biochemiczna innych płynów biologicznych pacjenta.
Zaleca się regularne badanie stężenia glukozy we krwi u wszystkich osób w wieku powyżej 45 lat, ponieważ zmiana tego wskaźnika wraz z rozwojem cukrzycy następuje wcześniej niż pierwsze objawy kliniczne choroby.W celach profilaktycznych zaleca się przeprowadzenie tej analizy co najmniej raz w roku. W obecności przewlekłych chorób wątroby, nerek, konieczności długotrwałego stosowania leków, obecności zagrożeń zawodowych, biochemiczne badanie krwi u dorosłych wykonuje się 2–4 razy w roku.
Przygotowanie do biochemicznego badania krwi
Przed przystąpieniem do testu zaleca się skonsultowanie z lekarzem, który szczegółowo wyjaśni, do czego służy biochemiczne badanie krwi, co zostało zrobione i co pokazuje, a następnie odszyfrowuje wyniki badania dla każdego parametru.
Do badań biochemicznych wymagana jest krew żylna (używana jest surowica krwi). Pobieranie krwi odbywa się rano do godziny 11:00 na czczo, co najmniej osiem godzin powinno upłynąć od ostatniego posiłku. Nie zaleca się oddawania krwi po fizjoterapii i badaniu rentgenowskim. W przeddzień pobierania krwi należy wykluczyć stosowanie tłustych i smażonych potraw, kawy, mocnej herbaty i alkoholu. Należy unikać stresu fizycznego i psychicznego. W razie potrzeby zaleca się powtórzenie badań w celu wykonania testów w tym samym laboratorium z najbardziej podobnymi warunkami szkolenia.
Standardy biochemicznej analizy krwi
Biochemiczne badanie krwi jest zwykle przeprowadzane z kompleksowym badaniem pacjenta, każda zmiana wskaźników wskazuje pewne procesy zachodzące w ciele. Można przypisać standardowy panel testów biochemicznych (pełna analiza biochemiczna) lub badanie konkretnych wskaźników, w zależności od celu badania i istniejącego obrazu klinicznego. Standardy badanego wskaźnika dla mężczyzn i kobiet mogą być ogólne lub mogą się różnić.
Spadek wapnia obserwuje się w przypadku krzywicy, przewlekłej niewydolności nerek i wątroby, zapalenia trzustki.Normalne wartości wskaźników badań biochemicznych przedstawiono w tabeli. Standardy i jednostki mogą się różnić w zależności od laboratorium.
Standardy biochemicznej analizy krwi:
Wskaźnik | Wartości odniesienia |
Białko ogółem | 65–85 g / l |
Glukoza | 4-6 mmol / l |
Cholesterol całkowity | 3,5-6,5 mmol / l |
Bilirubina ogółem | 3,4–20,5 μmol / l |
Aminotransferaza alaninowa (ALT, ALAT) | Mężczyźni - do 41 U / L Kobiety - do 31 jedzenia / l |
Aminotransferaza asparaginianowa (AST, AsAT) | Mężczyźni - do 47 U / L Kobiety - do 31 jedzenia / l |
Mocznik | 2,5–8,3 mmol / l |
Kreatynina | Mężczyźni - 62–115 μmol / l Kobiety - 53–97 μmol / l |
Alfa amylaza | 25–125 jednostek / l |
Wapń | 2,15–2,5 mmol / l |
Żelazko | Mężczyźni - 10,7–28,6 μmol / l Kobiety - 7,2–25,9 μmol / l |
Magnez | 0,65–1,05 mmol / L |
Dekodowanie wskaźników biochemicznego badania krwi
Białko ogółem
Białko całkowite jest ważnym wskaźnikiem metabolizmu białek w organizmie i reprezentuje całkowitą zawartość albuminy i globulin w surowicy krwi. Białka krwi ludzkiej biorą udział w utrzymaniu ciśnienia osmotycznego i pH krwi, w procesie krzepnięcia krwi, przenoszą hormony steroidowe, lipidy, bilirubinę.
Wzrost stężenia białka całkowitego występuje podczas odwodnienia (z rozległymi oparzeniami, uporczywymi wymiotami, biegunką itp.). Wzrost tego wskaźnika w niektórych przypadkach wskazuje na obecność procesu zakaźnego w organizmie, chorób autoimmunologicznych, nowotworów złośliwych z hiperprodukcją patologicznych białek.
Zmniejszenie całkowitej ilości białka może być oznaką niewystarczającego spożycia białka z pożywienia, nadmiernego wysiłku fizycznego, obrażeń, przedłużonej gorączki, przewlekłego krwawienia, anemii, tyreotoksykozy, chorób wątroby, nerek, jelit, a także nowotworów złośliwych.
Do badań biochemicznych wymagana jest krew żylna (używana jest surowica krwi). Pobieranie krwi odbywa się rano do godziny 11:00 na czczo, co najmniej osiem godzin powinno upłynąć od ostatniego posiłku.Fizjologiczny spadek poziomu białka całkowitego obserwuje się u dzieci w pierwszym roku życia, kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią, a także u pacjentów, którzy długo leżą w łóżku.
Glukoza
Glukoza jest związkiem organicznym, głównym uczestnikiem metabolizmu węglowodanów. Ciało ludzkie otrzymuje ponad 50% energii w reakcjach utleniania glukozy, które pochodzą z pożywienia i są wytwarzane przez komórki organizmu z mleczanu, aminokwasów itp. Nadmiar glukozy jest magazynowany w wątrobie jako glikogen.
Pomiar stężenia glukozy we krwi odgrywa ważną rolę w diagnozie cukrzycy. Zaleca się regularne przeprowadzanie badania dla wszystkich osób powyżej 45. roku życia, ponieważ zmiana tego wskaźnika wraz z rozwojem cukrzycy następuje wcześniej niż pierwsze kliniczne objawy choroby. Określenie poziomu glukozy służy do identyfikacji patologii tarczycy, nadnerczy, przysadki mózgowej, przyczyn otyłości i powikłań ciąży.
Wzrost stężenia glukozy (hiperglikemia) obserwuje się w cukrzycy, upośledzonej tolerancji glukozy, ostrym i przewlekłym zapaleniu trzustki, zawale mięśnia sercowego, krwotoku mózgowym, chorobach endokrynologicznych (gigantyzm, akromegalia, guz chromochłonny, mukowiscydoza, zatrucie tarczycy i przewlekłe leki (kofeina, glikokortykosteroidy, estrogeny, tiazydy), a także w czasie ciąży.
Fizjologiczna hiperglikemia jest możliwa przy stresie fizycznym i / lub psychicznym, stresujących sytuacjach.
W przeddzień pobierania krwi należy wykluczyć stosowanie tłustych i smażonych potraw, kawy, mocnej herbaty i alkoholu. Należy unikać stresu fizycznego i psychicznego.Spadek poziomu glukozy we krwi (hipoglikemia) może być objawem nowotworów trzustki, ciężkiego uszkodzenia wątroby (zapalenie wątroby, marskość, guz), chorób endokrynologicznych (niedoczynność przysadki, choroba Addisona, zespół nadnerczowo-płciowy), niektórych leków (amfetamina, sterydy anaboliczne, insulina, leki przeciwhistaminowe ) Hipoglikemia towarzyszy zatruciu chloroformem, arsenem, zatruciem alkoholem, a ponadto jest charakterystyczna dla wcześniaków.
Cholesterol całkowity
Cholesterol całkowity (cholesterol) jest składnikiem metabolizmu tłuszczów, który bierze udział w produkcji hormonów płciowych, witaminy D i budowie błon komórkowych.
Oprócz całkowitego cholesterolu, stężenie bioprotein o wysokiej gęstości, lipoprotein o niskiej gęstości i trójglicerydów jest również zwykle określane podczas biochemicznego badania krwi. Całość tych wskaźników nazywa się profilem lipidowym. W zależności od celu badania podczas analizy biochemicznej można określić wszystkie wskaźniki profilu lipidowego lub niektóre z nich.
Podwyższony poziom cholesterolu całkowitego jest czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych. Wzrost cholesterolu we krwi obserwuje się w chorobach wątroby, nerek, trzustki, cukrzycy, niedoczynności tarczycy, dny moczanowej, przewlekłym alkoholizmie, otyłości, a także w spożywaniu dużych ilości tłuszczów i węglowodanów.
Zmniejszenie całkowitego cholesterolu występuje z zespołem złego wchłaniania w jelitach, patologiami wątroby, reumatoidalnym zapaleniem stawów, ostrymi chorobami zakaźnymi, nadczynnością tarczycy.
Bilirubina ogółem
Bilirubina jest pigmentem żółciowym, który jest produktem rozkładu hemoglobiny. Bilirubina jest wytwarzana w śledzionie i szpiku kostnym podczas rozpadu czerwonych krwinek, jest składnikiem żółci.
W razie potrzeby zaleca się powtórzenie badań w celu wykonania testów w tym samym laboratorium z najbardziej podobnymi warunkami szkolenia.Bilirubina całkowita jest sumą bilirubiny bezpośredniej i pośredniej. W niektórych przypadkach oprócz bilirubiny całkowitej wymagane jest oznaczenie jej frakcji.
Określenie stężenia bilirubiny ma wartość diagnostyczną w przypadkach podejrzenia zapalenia wątroby, marskości wątroby, nowotworów wątroby, choroby kamieni żółciowych, niedokrwistości hemolitycznej, niedoboru witaminy B12.
Wzrost całkowitej bilirubiny występuje w przypadku cholestatycznego zapalenia wątroby, przerzutowego raka wątroby, pierwotnej marskości żółciowej, zespołu Gilberta, niedokrwistości z niedoborem witaminy B12, inwazji robaków pasożytniczych i zatrucia muchomorem. Podczas ciąży wzrost stężenia bilirubiny może być oznaką zgięcia przewodu żółciowego.
Znaczący wzrost stężenia bilirubiny we krwi objawia się żółtaczką, która wygląda jak zabarwienie skóry, widoczne błony śluzowe i twardówka na żółto.
Zmniejszenie bilirubiny występuje przy niskokalorycznej diecie głodowej.
Aminotransferaza alaninowa
Aminotransferaza alaninowa (ALT, ALAT) jest endogennym enzymem podgrupy aminotransferazy, uczestniczącym w wymianie aminokwasów. Występuje w dużych ilościach w wątrobie i nerkach oraz w mniejszej ilości - w mięśniu sercowym, mięśniach szkieletowych, śledzionie, płucach, trzustce. Gdy komórki tych narządów zostaną zniszczone w wyniku jakichkolwiek procesów patologicznych, aminotransferaza alaninowa jest uwalniana do krwi.
Określenie poziomu aminotransferazy alaninowej jest ważne w rozpoznawaniu chorób wątroby, patologii mięśnia sercowego, jest stosowane w badaniu osób kontaktowych od ogniska wirusowego zapalenia wątroby i dawców, a także w monitorowaniu leczenia zapalenia wątroby.
ALT zwiększa się wraz z zapaleniem trzustki, wstrząsem, uszkodzeniami mięśni szkieletowych, oparzeniami, rozległym zawałem mięśnia sercowego, niewydolnością serca, wirusowym zapaleniem wątroby, toksycznym uszkodzeniem wątroby, marskością wątroby, rakiem wątroby, alkoholizmem, stosowaniem wielu leków (leki psychotropowe, środki antykoncepcyjne, środki przeciwbakteryjne, leki immunosupresyjne, środki do chemioterapii itp.).
Nie zaleca się oddawania krwi do analizy biochemicznej po zabiegach fizjoterapeutycznych i badaniach rentgenowskich.W przypadku ciężkich zmian w wątrobie zmniejsza się liczba komórek wytwarzających ALT, jej stężenie we krwi może się zmniejszyć - obserwuje się to w przypadku marskości wątroby, martwicy wątroby. Poziom enzymu zmniejsza się również w przypadku hipowitaminozy B6.
Aminotransferaza asparaginianowa
Aminotransferaza asparaginianowa (AST, AsAT) jest endogennym enzymem, innym uczestnikiem wymiany aminokwasów znajdujących się w wątrobie, nerkach, sercu, mięśniach szkieletowych, śledzionie, trzustce, płucach i tkance nerwowej. Wraz z rozwojem zawału mięśnia aktywność tego enzymu może wzrosnąć 20 razy, co jest wykrywane nawet przed pojawieniem się oznak EKG i jest stosowane we wczesnej diagnozie zawału serca.
Badanie AST jest ważne dla diagnozy patologii wątroby, serca i mięśni szkieletowych.
Wzrost wskaźnika występuje w przypadku zakrzepicy płuc, ostrej choroby reumatycznej serca, zawału mięśnia sercowego, operacji serca, dusznicy bolesnej, zapalenia wątroby, cholestazy, raka wątroby, zapalenia trzustki i uszkodzeń mięśni szkieletowych.
Obserwuje się spadek AST przy ciężkim uszkodzeniu wątroby, braku witaminy B6. W przypadku pęknięcia wątroby wartość aminotransferazy asparaginowej z reguły determinuje rokowanie - ostrym objawem prognostycznym jest gwałtowny spadek poziomów AST i ALT w obecności hiperbilirubinemii.
Mocznik
Mocznik jest głównym produktem końcowym rozpadu białka, wytwarzanym przez wątrobę i wydalanym głównie przez nerki. Stężenie mocznika we krwi zmienia się nie tylko podczas procesów patologicznych w ciele, ale także zależy od niektórych czynników fizjologicznych (odżywianie, aktywność fizyczna, wiek) i leków.
U dzieci w pierwszych dniach życia poziom mocznika we krwi odpowiada poziomowi u dorosłych; u starszych dzieci wartości normalne są nieco niższe, co jest brane pod uwagę przy dekodowaniu analizy biochemicznej krwi.
Podwyższony poziom cholesterolu całkowitego jest czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych.Wzrost stężenia mocznika we krwi występuje podczas odwodnienia, złego odżywiania (nadmierne spożycie białka), zwiększonego rozpadu białka, kłębuszkowego zapalenia nerek, odmiedniczkowego zapalenia nerek, gruźlicy nerek, niewydolności serca, stanów wstrząsowych, ciężkich krwawień, oparzeń, niedrożności jelit, gruczolaka prostaty, kamieni w pęcherzu gorączka Obserwuje się krótkotrwały wzrost mocznika przy intensywnym wysiłku fizycznym.
Zmniejszenie tego wskaźnika obserwuje się podczas ciąży, po hemodializie, z ciężkim uszkodzeniem wątroby (ostra hepatodystrofia, zapalenie wątroby, marskość wątroby), zwiększonym wykorzystaniem białka, niewydolnością lub brakiem enzymów biorących udział w cyklu tworzenia mocznika, niewystarczającym spożyciem białka (podczas wegetarianizmu, głodu), zatrucie arszenikiem, fosfor.
Kreatynina
Kreatynina jest kolejnym produktem końcowym metabolizmu białka, który jest wytwarzany w wątrobie i bierze udział w wytwarzaniu energii podczas skurczów mięśni i jest wydalany z moczem. W ciele zdrowego człowieka proces ten zachodzi stale, dlatego poziom tego wskaźnika z reguły zależy od objętości masy mięśniowej. W związku z tym u mężczyzn stężenie kreatyniny jest wyższe niż u kobiet, au dzieci zmienia się wraz z wiekiem. Określenie poziomu kreatyniny we krwi jest konieczne do oceny czynności nerek, określenia patologii mięśnia szkieletowego.
Krew do analizy biochemicznej oddawana jest z żyły rano i na pusty żołądekWzrost kreatyniny występuje przy niezrównoważonej diecie (przewaga mięsa w diecie), odwodnieniu, nadmiarze masy mięśniowej, silnym krwawieniu wewnętrznym, ostrej i przewlekłej niewydolności nerek, niektórych lekach (cefalosporyny, androgeny, salicylany, aminoglikozydy, barbiturany), urazy, interwencje chirurgiczne, zespół przedłużonego ucisku, narażenie organizmu na promieniowanie jonizujące.
Oprócz badań krwi w niektórych przypadkach przeprowadzana jest analiza biochemiczna innych płynów biologicznych pacjenta.Zmniejszenie poziomu kreatyniny może wskazywać na zanik mięśni, dietę wegetariańską, nadmierne nawodnienie i stosowanie kortykosteroidów. Obniża się również podczas ciąży i osób starszych.
Alfa amylaza
Alfa-amylaza (amylaza, diastaza) to enzym trawienny, który rozkłada węglowodany w pożywieniu, jest syntetyzowany w trzustce i gruczołach ślinowych i wydalany przez nerki. U dzieci w pierwszym roku życia normalne wartości alfa-amylazy są niskie, ponieważ węglowodany złożone nie są zawarte w ich diecie.
Określenie stężenia tego enzymu stosuje się w diagnozie zapalenia trzustki (ostrego lub zaostrzenia przewlekłego), mukowiscydozy, identyfikując przyczyny ostrego bólu brzucha.
Wzrost alfa-amylazy obserwuje się w zapaleniu trzustki, torbieli trzustki, ostrym zapaleniu otrzewnej, niewydolności nerek, cukrzycy, kamicy żółciowej. Zmniejszenie zapalenia wątroby, niewydolności trzustki, zatrucia ciążą, mukowiscydozy, trzustki.
Wapń
Wapń jest elektrolitem we krwi, który pomaga utrzymać hemostazę, prawidłowy rytm serca i bierze udział w przewodzeniu nerwów, tworzeniu kości, mineralizacji zębów i wielu innych procesach w organizmie.
Znaczący wzrost jego stężenia obserwuje się w nowotworach złośliwych z uszkodzeniem kości, odwodnieniem, ostrą niewydolnością nerek, tyreotoksykozą.
Spadek wapnia obserwuje się w przypadku krzywicy, przewlekłej niewydolności nerek i wątroby, zapalenia trzustki.
Żelazko
Żelazo w ciele jest elektrolitem, którego głównym zadaniem jest wiązanie, przekazywanie i przekazywanie tlenu do tkanek, tj. Ich odżywianie.
Określenie stężenia bilirubiny ma wartość diagnostyczną w przypadkach podejrzenia zapalenia wątroby, marskości wątroby, nowotworów wątroby, choroby kamieni żółciowych, niedokrwistości hemolitycznej, niedoboru witaminy B12.Zwiększone stężenie żelaza we krwi jest charakterystyczne dla chorób wątroby, ostrej białaczki, zatrucia ołowiem. Obserwuje się to również podczas przyjmowania niektórych leków i nadmiernego spożycia z jedzeniem.
Spadek żelaza obserwuje się przy niedokrwistości z niedoboru żelaza, chorobach zakaźnych, niedoczynności tarczycy, chorobach wątroby i nerek, znacznej utracie krwi.
Magnez
Magnez jest niezbędny do prawidłowego metabolizmu, funkcjonowania serca, tkanki nerwowej i mięśniowej.
Wzrost jego stężenia występuje z odwodnieniem, niewydolnością nerek, niedoczynnością tarczycy.
Jeśli nastąpi spadek poziomu magnezu, nastąpi naruszenie spożycia lub asymilacji pierwiastka śladowego. Występuje z zapaleniem trzustki, nadczynnością tarczycy, alkoholizmem i niewydolnością nerek.
Wskaźniki te są główne. Jeśli to konieczne, podczas analizy biochemicznej można określić kilka innych.
