Ospa wietrzna podczas ciąży: co jest niebezpieczne, objawy, leczenie, zapobieganie

Ospa wietrzna podczas ciąży jest niebezpiecznym stanem zarówno dla kobiety, jak i nienarodzonego dziecka. Jest to wysoce zakaźna infekcja dziecięca, która występuje u dorosłych z ciężkim zatruciem i charakterystyczną wysypką.

Według współczesnych badań tylko 5–7% kobiet w wieku rozrodczym nie miało wcześniej ospy wietrznej. Wynika to z faktu, że w kontakcie z osobą wydzielającą wirusa ospy wietrznej prawdopodobieństwo zakażenia przekracza 95%.

Szczyt zapadalności występuje w wieku 2-10 lat (aktywny kontakt dzieci w przedszkolu i szkole). Dlatego w wieku 20 lat ogromna większość populacji ma już odporność na tę chorobę. Rejestruje się średnio 5 przypadków ospy wietrznej i 2 przypadki półpaśca u kobiety w ciąży na 1000 urodzeń rocznie.

Czy ospa wietrzna jest niebezpieczna dla kobiet w ciąży? Zdecydowanie tak. W tym okresie choroba jest trudna, istnieje wysokie prawdopodobieństwo powikłań i niekorzystnych skutków dla płodu.

Charakterystyka wirusa ospy wietrznej

Varicella zoster (Variclavirus) jest przedstawicielem grupy wirusów opryszczki. Przy pierwszym spożyciu powoduje objawy ospy wietrznej. Po wyleczeniu klinicznym Varicellavirus przez długi czas w stanie nieaktywnym żyje w komórkach nerwowych.

Przyczyną choroby jest półpasiec wirusem ospy wietrznej

Pod wpływem pewnych czynników może stać się aktywny nawet po kilkudziesięciu latach i prowadzić do rozwoju półpaśca.

Patogeneza ospy wietrznej u kobiet w ciąży

Objawy ospy wietrznej mogą wystąpić tylko u kobiet, które przed ciążą nie miały ospy wietrznej lub nie zostały zaszczepione przeciwko niej.

Zwiększone ryzyko zakażenia wirusem ospy wietrznej podczas ciąży to:

• kobiety z najstarszym dzieckiem w wieku przedszkolnym;
• nauczyciele szkół podstawowych;
• pracownicy medyczni (zwłaszcza w pediatrii);
• pracownicy placówek przedszkolnych (nianie, nauczyciele).

Podczas ciąży występuje przejściowy (tymczasowy) spadek odporności. W związku z tym wszystkie kobiety rodzące dziecko są narażone na zachorowanie na ospę wietrzną, a te, które wcześniej miały ją z półpasiec.

Od osoby do osoby czynnik wywołujący ospę wietrzną jest przenoszony przez kroplówkę lub kontakt. Cząsteczki wirusa są obecne w elementach wysypki na skórze i błonach śluzowych. Na etapie skorupy wirus nie jest już wykrywany. Dlatego osoba pozostaje zakaźna od początku wysypki do tworzenia się skorup.

Po pojawieniu się na błonach śluzowych Varicellavirus szybko przenika do komórek, integruje się z DNA, mnoży, gromadzi się i, rozbijając komórkę, przechodzi do następnego. Okres aktywnej dystrybucji trwa do 6 dni.

Od momentu dostania się wirusa do krwiobiegu kobieta w ciąży odczuwa pierwsze objawy zatrucia. Wraz z przepływem krwi patogen przenika przez skórę i układ nerwowy, powodując zmiany charakterystyczne dla ospy wietrznej.

Objawy kliniczne ospy wietrznej podczas ciąży

Od momentu kontaktu z ospą wietrzną do wystąpienia pierwszych objawów (okres inkubacji) zajmuje to około dwóch tygodni (5-21 dni).

Choroba charakteryzuje się stopniowym rozwojem wysypek skórnych.

Objawy patologii są podzielone na dwie grupy:

• zatrucie;
• uszkodzenie skóry i błon śluzowych.

Objawy zespołu zatrucia:

• gwałtowny wzrost temperatury ciała (ponad 38 ° C);
• poważne osłabienie;
• senność
• utrata apetytu
• nudności, czasem wymioty;
• zdenerwowany stołek.

Im dłuższy okres ciąży, tym cięższe objawy zakażenia.

W tym samym czasie, gdy temperatura rośnie (rzadziej w ciągu pierwszego dnia), pierwsze elementy wysypki pojawiają się na skórze głowy i ciała. Ospa wietrzna charakteryzuje się stopniowym rozwojem zmian na skórze.

Etapy wysypki ospy wietrznej:

Element wysypki	Funkcja
Miejsce	Okrągłe, bezbolesne, nieskomplikowane zaczerwienienie skóry spowodowane miejscowym rozszerzeniem naczyń włosowatych
Papula	Guzek rosnący nad powierzchnią skóry. Powodem jest ciężki obrzęk skóry
Pęcherzyk	Element wnęki powierzchniowej, który unosi się nad powierzchnią skóry i zawiera w środku płyn surowiczy. Opona jednokomorowa, cienka opona. Wygląda jak krople rosy na skórze otoczonej zaczerwienieniem.
Pustule	Ten sam pęcherzyk, tylko płyn wewnątrz jest mętny, a opona jest bardziej zagęszczona
Skorupa	Gęsta brązowa masa, która powstaje z wydzielonego pęcherzyka lub krosty i pokrywa miejsce gojenia

Na ciele po sobie wysypka z kurczaka może opuścić miejsca depigmentacji, które szybko znikają. Na twarzy możliwe są pojedyncze atroficzne blizny (ospa).

Ospa wietrzna charakteryzuje się wysypką przypominającą falę. W ciągu 6 dni pojawiają się nowe elementy wysypki. W ciężkich przypadkach wysypki występują na dłoniach, piętach, spojówce, zewnętrznych narządach płciowych, błonach śluzowych jamy ustnej i gardła. W jednym obszarze skóry będą obecne wszystkie etapy wysypki - fałszywy polimorfizm. Cały proces towarzyszy intensywnemu swędzeniu.

Ryzyko ospy wietrznej podczas ciąży

Podczas ciąży istnieją dwa okresy najbardziej niebezpieczne dla płodu:

• I trymestr;
• ostatnie 10 dni przed dostawą.

Ospa wietrzna i wczesna ciąża

W ciągu pierwszych 20 tygodni ciąży wszystkie narządy i układy nienarodzonego dziecka są ułożone. Zakażenie przez łożysko na tym etapie obserwuje się w 15% przypadków i charakteryzuje się rozwojem zarodkowo-płodowym. W połowie przypadków dochodzi do przedwczesnego porodu.

Możliwe konsekwencje dla noworodka:

• zmiany na skórze - blizny, przebarwienia, brak naskórka, pęcherzowe wysypki;
• patologia ośrodkowego układu nerwowego (CNS) - małogłowie, niedorozwój poszczególnych struktur mózgu;
• uszkodzenie oka - mikropalmia, zanik nerwu wzrokowego, anisocoria, zaćma, zapalenie naczyniówkowo-naczyniowe;
• anomalie szkieletu - niedorozwój kończyn górnych lub dolnych, brak palców, końsko szpotawe;
• wewnątrzmaciczne opóźnienie wzrostu ;
• nieprawidłowości w rozwoju nerek i przewodu pokarmowego .

Ospa wietrzna w późnej ciąży

Jeśli przyszła matka zachoruje na ospę wietrzną nie wcześniej niż tydzień przed porodem, istnieje duże prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z objawami ospy wietrznej.

Ponieważ dziecko nie ma wrodzonej odporności od matki, choroba będzie przebiegać w ciężkiej postaci z dużym prawdopodobieństwem powikłań. Śmiertelność w tym przypadku wynosi 20-50%.

Dzieci, które miały ospę wietrzną w macicy, mogą ją odzyskać w ciągu swojego życia i cierpią na półpasiec w pierwszym roku życia

Diagnoza ospy wietrznej

Aby ustalić diagnozę ospy wietrznej, lekarz musi tylko przeprowadzić szczegółową ankietę i badanie pacjenta.

W niektórych przypadkach wymagane jest badanie krwi na obecność immunoglobulin

W kontrowersyjnych przypadkach (atypowych lub nieudanych) badanie krwi na obecność immunoglobulin (IgM) w kierunku Variclavirus lub oznaczenie DNA wirusa w płynie z pęcherzyków pomoże postawić diagnozę.

Leczenie ospy wietrznej u kobiet w ciąży

Jeśli podejrzewasz ospę wietrzną, kobieta w ciąży powinna jak najszybciej szukać pomocy medycznej. Nawet w przypadku łagodnego przebiegu konieczne jest codzienne monitorowanie stanu kobiety i płodu.

Leczenie przeciwwirusowe acyklowirem można przepisać kobiecie dopiero po 20 tygodniach ciąży i za jej pisemną zgodą. We wczesnych stadiach ciąży lek może działać teratogennie na płód.

Hospitalizacja jest konieczna, jeśli gorączka trwa dłużej niż 6 dni i nadal pojawiają się nowe elementy wysypki. Infekcjoniści i położnicy powinni leczyć kobietę jednocześnie. Pediatra codziennie monitoruje stan dziecka w macicy.

Leczenie objawowe

Aby obniżyć temperaturę ciała, zaleca się stosowanie preparatów na bazie Paracetamolu. Ibuprofen powoduje przedwczesne zamknięcie przewodu tętniczego i nie jest przepisywany na ospę wietrzną.

W leczeniu objawowym przepisywane są preparaty zawierające paracetamol

Wysypkę można leczyć roztworem barwników anilinowych (nadmanganian potasu, brylantowa zieleń, Fukortsin). Aby zapobiec infekcji bakteryjnej, należy codziennie zmieniać bieliznę i pościel, aby uniknąć czesania pęcherzyków.

Aby złagodzić swędzenie podczas ciąży, możesz użyć balsamu Calamine.

Prowadzenie późnej ciąży z ospą wietrzną

Aby zapobiec zakażeniu płodu ospą wietrzną od matki, w przeddzień porodu (jeśli wysypka pojawi się 1–2 tygodnie przed przewidywaną datą porodu), kobieta jest hospitalizowana na oddziale zakaźnym szpitala.

Jeśli wysypki są obecne na zewnętrznych narządach płciowych, zaleca się planowane cięcie cesarskie.

Starają się jak najbardziej opóźnić poród, aby przeciwciała miały czas na przejście z matki na dziecko. Natychmiast po urodzeniu dziecko podaje się swoistą immunoglobulinę.

Jeśli dziecko nie ma oznak infekcji wewnątrzmacicznej ospą wietrzną, jest ono izolowane od matki na okres, podczas gdy istnieje ryzyko infekcji. Mama pozostaje zakaźna do 5 dni od ostatniej wysypki. Karmienie piersią odbywa się w przypadku mleka odciąganego.

Powikłania ospy wietrznej u kobiet w ciąży

Prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań wzrasta równolegle do wieku ciążowego. W trzecim trymestrze postępują najsurowiej.

Typowe powikłania obejmują:

• wirusowe zapalenie płuc (20%);
• bakteryjne zakażenie skóry;
• zapalenie mózgu;
• zapalenie wątroby

Zapobieganie

Wszystkie kobiety planujące ciążę, które nie pamiętają lub nie są pewne, że miały ospę wietrzną w dzieciństwie, powinny oddać krew na obecność immunoglobulin (IgG) na ospę wietrzną Zoster. W przypadku wyniku ujemnego, sześć miesięcy przed planowanym zapłodnieniem, zaleca się szczepienie przeciwko ospie wietrznej.

W czasie ciąży wprowadzenie żywych szczepionek (szczepionki przeciw ospie wietrznej) jest przeciwwskazane.

Aby nie zarazić się, kobiety w ciąży muszą przestrzegać zasad bezpieczeństwa: unikać kontaktu z przypuszczalnie chorymi, ograniczać wizyty w grupach dzieci.