Ogólna charakterystyka choroby
Dystrofia siatkówki jest jedną z głównych przyczyn słabego widzenia u osób starszych. Choroba polega na nieodwracalnym zniszczeniu tkanek siatkówki i stopniowym zahamowaniu funkcji narządów wzroku.
Przyczyny dystrofii siatkówki są dość zróżnicowane. Przede wszystkim jest to związane z wiekiem gromadzenie się produktów degradacji metabolicznej w tkankach. Zaburzenia krążenia, zatrucie, infekcje również odgrywają istotną rolę w niedoborze żywieniowym komórek wzrokowych siatkówki.
Krótkowzroczność jest również czynnikiem predysponującym do rozwoju dystrofii siatkówki. Prowadzi to do zwiększonego nacisku na błony oczne, spowodowanego zwiększonym poprzecznym rozmiarem narządów wzroku osoby niedowidzącej.
Inne czynniki, które wywołują rozwój zwyrodnienia siatkówki, są prawdopodobnie uważane za cukrzycę, palenie tytoniu, nadwagę i wysokie ciśnienie krwi. Dystrofia siatkówki może również rozwinąć się w dość młodym wieku z powodu ciąży, chorób sercowo-naczyniowych, patologii tarczycy, a także w wyniku urazów.
Objawy dystrofii siatkówki
Wczesnym objawem dystrofii siatkówki jest stopniowe zmniejszenie widzenia bliży. Choroba powoli postępuje iz czasem prowadzi do postrzegania zniekształconych obrazów. Pacjenci z objawami dystrofii siatkówki często skarżą się na zjawy z wizualnie postrzeganych obiektów, przerywane linie, obecność martwych punktów z widzeniem. Jednak całkowita ślepota w wyniku dystrofii siatkówki rozwija się dość rzadko.
Rodzaje dystrofii siatkówki
Dystrofia kręgosłupa siatkówki, jest to również związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej siatkówki, charakterystyczne dla osób w wieku powyżej 50 lat. Choroba może prowadzić do całkowitej utraty centralnego widzenia. W tym przypadku peryferyjne widzenie pacjenta z dystrofią siatkówki w układzie kostno-naczyniowym pozostaje w granicach normy.
Bez centralnej wizji jasność percepcji przedmiotów jest niemożliwa. Osoby z objawami dystrofii siatkówki tego typu nie są w stanie czytać ani prowadzić. Szybkość progresji choroby zależy od rodzaju i ciężkości dystrofii siatkówki oka.
Mokra postać choroby jest uważana za najcięższą, przelotną i słabo uleczalną. Jednak najczęściej (w 9 na 10 przypadków) występuje sucha postać dystrofii siatkówkowo-naczyniowej. Wraz z nią proces stopniowego niszczenia komórek środkowej części siatkówki (plamki żółtej) trwa kilka lat.
W przypadku innego rodzaju dystrofii siatkówki, obwodowej dystrofii siatkówki, zmiany wpływają na dno obwodowe. Niebezpieczeństwo tej choroby polega na tym, że wczesny etap rozwoju dystrofii obwodowej siatkówki jest prawie bezobjawowy. Pierwsze zmiany dystroficzne można zdiagnozować tylko za pomocą specjalnego sprzętu okulistycznego.
Jednak zmiany te są bardzo ważne, aby precyzyjnie zdiagnozować na wczesnym etapie obwodowej dystrofii siatkówki. Tylko w tym przypadku można skutecznie zapobiec poważnemu powikłaniu choroby - odwarstwieniu lub pęknięciu siatkówki. Takie patologie, w przeciwieństwie do ich pierwotnych przyczyn, są dość trudne do leczenia.
Dystrofia barwnikowa siatkówki jest najczęstszą nieprawidłowością spowodowaną czynnikami dziedzicznymi. Prowadzą do tego zaburzenia pracy fotoreceptorów siatkówki, odpowiadające zarówno czarno-białemu zmierzchowi, jak i widzialnemu kolorowi w ciągu dnia.
Dystrofia barwników siatkówki może być przenoszona z matki na dziecko w trybie dziedziczenia autosomalnego recesywnego lub autosomalnego dominującego. Najczęściej mężczyźni cierpią na dystrofię barwników siatkówki. Obraz kliniczny choroby i mechanizm rozwoju są głęboko indywidualne.
Przy łagodnej dystrofii barwników siatkówki obserwuje się jedynie niewielki spadek ostrości wzroku w słabo oświetlonej przestrzeni. W ciężkich przypadkach dystrofii barwników siatkówki możliwe jest całkowite zanik funkcji wzrokowych.
Rozpoznanie dystrofii siatkówki
Najbardziej pouczające metody diagnozowania dystrofii siatkówki to skanowanie laserowe siatkówki za pomocą tomografu optycznego, obwodowa komputerowa obwodowość i angiografia fluorescencyjna naczyń krwionośnych dna oka. Ujawniają najwcześniejsze objawy dystrofii siatkówki.
Ponadto testy mogą być stosowane na wczesnym etapie diagnozowania choroby w celu sprawdzenia percepcji kolorów, kontrastu widzenia oraz rozmiarów centralnych i peryferyjnych pól widzenia.
Leczenie dystrofii siatkówki
W leczeniu dystrofii siatkówkowo-naczyniowej stosowane są metody terapii fotodynamicznej, fotokoagulacja laserowa, a także zastrzyki preparatów anty-VEGF. Te ostatnie są specjalnym białkiem, które może zatrzymać procesy dystroficzne w plamce oka.
Leczenie fotodynamiczne dystrofii siatkówki obejmuje dożylne podawanie substancji fotouczulających. Są w stanie związać białka patologicznych naczyń i zatrzymać rozwój dystrofii. Fotodynamiczny schemat leczenia dystrofii siatkówki ustalany jest indywidualnie, w zależności od wrażliwości pacjenta na ten rodzaj terapii.
Laserowe leczenie dystrofii siatkówki opiera się na metodzie kauteryzacji naczyń patologicznych. W miejscu oparzenia powstają blizny w tkankach plamki oka, a widzenie w tym obszarze oka nie zostaje przywrócone. Ale ta technika pozwala zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się procesu zwyrodnienia siatkówki.
W leczeniu dystrofii barwników siatkówki stosuje się głównie metody fizjoterapeutyczne: magnetyczną i elektryczną stymulację tkanek oka. Niestety ich skuteczność nie jest wysoka. Operacje wazorekonstrukcyjne mające na celu poprawę dopływu krwi do siatkówki mają również ograniczony wpływ.
Zapobieganie odwarstwieniu siatkówki z obwodową dystrofią siatkówki odbywa się za pomocą koagulacji laserowej. Ta minimalnie inwazyjna bezdotykowa technika leczenia dystrofii siatkówki pozwala uniknąć chirurgicznego otwarcia gałki ocznej. Procedura jest przeprowadzana ambulatoryjnie i praktycznie nie wymaga okresu rekonwalescencji.
Jako pomocnicze leczenie dystrofii siatkówki wszelkiego rodzaju stosuje się dietę i terapię witaminową.
