Padaczka skroniowa

Padaczka skroniowa jest jedną z form padaczki, w której ognisko padaczkowe znajduje się w płatku skroniowym mózgu.

Choroba w większości przypadków występuje u pacjentów w wieku poniżej 20 lat. W około 30% przypadków rozwija się u dzieci w pierwszych trzech latach życia.

Częstość występowania padaczki skroniowej jest dość wysoka: od 5 do 10 przypadków na 1000 osób.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Różne czynniki mogą prowadzić do rozwoju padaczki skroniowej. W około 35% przypadków przyczyną choroby są okołoporodowe, to znaczy występujące podczas wewnątrzmacicznego rozwoju płodu lub porodu, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego:

• zakażenie wewnątrzmaciczne (kiła, wirus cytomegalii, różyczka, odra);
• niedotlenienie płodu;
• uduszenie noworodka;
• urazy porodowe;
• ogniskowa niewydolność kory.

W innych przypadkach czynnikami wywołującymi rozwój padaczki skroniowej mogą być:

• udar niedokrwienny lub krwotoczny;
• tętniak mózgu;
• krwiak śródmózgowy;
• stwardnienie guzowate;
• ropień mózgu
• guzy mózgu (glejak, gwiaździak, naczyniak);
• urazowe uszkodzenie mózgu.

Urazowe uszkodzenie mózgu może prowadzić do rozwoju padaczki skroniowej

Bardzo często rozwija się epilepsja płata skroniowego z powodu neuroinfekcji:

• zapalenie mózgu i rdzenia po szczepieniu;
• Japońskie zapalenie mózgu komara;
• ropne zapalenie opon mózgowych;
• kleszczowe zapalenie mózgu;
• neurosiła;
• infekcja opryszczkowa;
• bruceloza.

Częstość występowania padaczki skroniowej jest dość wysoka: od 5 do 10 przypadków na 1000 osób.

Często czasowa postać padaczki występuje na tle stwardnienia skroniowego przyśrodkowego (przyśrodkowego). Jednak eksperci nie mogą jeszcze jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czym jest ta patologia (przyczyna choroby lub jej konsekwencja).

Formy choroby

W zależności od dokładnej lokalizacji ogniska epileptogennego w płatu skroniowym epilepsja jest podzielona na kilka postaci:

• wyspowy (oczny);
• boczne;
• hipokamp;
• ciało migdałowate.

Jednak dla większej wygody lekarze dzielą epilepsję płata skroniowego tylko na dwie grupy:

• ciało migdałowo-hipokampowe (mediobasal);
• boczne

Dwustronna (bitemporalna) epilepsja płata skroniowego jest również izolowana w osobnej formie. Obecność dwóch ognisk aktywności padaczkowej może być związana albo z jednoczesnym uszkodzeniem obu obszarów skroniowych mózgu, albo z utworzeniem drugiego „lustrzanego” ogniska w miarę rozwoju choroby.

Objawy

Padaczka skroniowa, w połączeniu ze sklerozą przyśrodkową, zwykle debiutuje w dzieciństwie od 6 miesięcy do 6 lat z początkiem epizodu gorączki, to znaczy atypowych napadów, które występują na tle wysokiej temperatury. Następnie następuje spontaniczna remisja trwająca 3-5 lat. Pod koniec remisji u pacjenta rozwijają się gorączkowe drgawki psychomotoryczne.

W przypadku padaczki skroniowej mogą wystąpić napady częściowe złożone (SPP), proste i wtórnie uogólnione (HSV). Według statystyk w około 50% przypadków padaczki skroniowej napady są mieszane.

Padaczka skroniowa często debiutuje w dzieciństwie

Charakterystyczną cechą prostych napadów jest zachowanie świadomości. Takie drgawki często występują w postaci aury lub poprzedzają rozwój AHP lub SPP. Proste ataki motoryczne objawiają się poprzez stałą instalację szczotki lub stopy, zwracając oczy lub głowę w kierunku ogniska konwulsyjnej gotowości. Proste napady czuciowe występują jako atak ogólnoustrojowych zawrotów głowy, halucynacje wzrokowe lub słuchowe, zaburzenia percepcji zapachów i smaku.

Leczenie chirurgiczne padaczki skroniowej w 30–45% przypadków całkowicie uwalnia pacjenta od objawów choroby, u innych pacjentów częstość napadów jest znacznie zmniejszona.

Padaczka skroniowa może również wystąpić w przypadku ataków przedsionkowej ataksji, często w połączeniu z zaburzeniami właściwego postrzegania przestrzeni. Czasami chorobie towarzyszą napady somatosensoryczne układu oddechowego, nadbrzusza i serca, które mają następujące objawy:

• uczucie braku powietrza;
• guzek w gardle;
• zgaga;
• nudności
• ból brzucha
• uciskające lub pękające bóle w okolicy serca;
• zaburzenia rytmu serca;
• bladość skóry;
• nadmierna potliwość;
• uczucie strachu.

W przypadku padaczki przyśrodkowej płata skroniowego najbardziej charakterystyczne są proste napady ze zjawiskami depersonalizacji i derealizacji.

W przypadku złożonych napadów częściowych pacjent traci przytomność i przestaje reagować na bodźce zewnętrzne. Te ataki z doraźną postacią padaczki mogą wystąpić z powolnym spadkiem bez drgawek, bez zatrzymywania się i zatrzymania aktywności ruchowej (pacjent nagle zamarza w miejscu). Często złożone napady częściowe są łączone z powtarzającymi się ruchami (automatykami): klapsy, tupanie na miejscu, syczenie, żucie itp.

Wraz z postępem epilepsji płata skroniowego u pacjentów rozwijają się wtórnie uogólnione napady padaczkowe, które występują w napadzie drgawkowo-klonicznym i utracie przytomności.

Napady z postępem padaczki skroniowej

Z czasem epilepsja płata skroniowego prowadzi do różnych zaburzeń intelektualno-mnestycznych i osobowości emocjonalnej:

• powolność;
• zapomnienie
• nadmierna staranność, lepkość myślenia;
• niestabilność emocjonalna, konflikt, agresywność;
• zaburzona zdolność komunikacji.

Często epilepsji płata skroniowego towarzyszą zaburzenia neuroendokrynne:

• policystyczne nieprawidłowości jajników i miesiączki u kobiet;
• hipogonadyzm hiperprolaktynemiczny;
• niedoczynność tarczycy;
• osteoporoza;
• zmniejszone libido;
• niepłodność.

Diagnostyka

Rozpoznanie padaczki skroniowej może być trudne. U dorosłych wykrycie choroby zwykle występuje na etapie pojawienia się wtórnych uogólnionych napadów. Wynika to z faktu, że większość pacjentów nie zauważa prostych i złożonych napadów częściowych lub nie uważa ich za okazję do szukania pomocy medycznej.

Padaczka czasowa w większości przypadków występuje u pacjentów w wieku poniżej 20 lat. W około 30% przypadków rozwija się u dzieci w pierwszych trzech latach życia.

U dzieci epilepsja płata skroniowego jest zwykle diagnozowana we wczesnych stadiach. Rodzice zapraszają dziecko na konsultację, martwiąc się o pojawienie się w nim automatycznych ruchów, naruszenie zachowania lub okresowe przerwy w dostawie prądu.

MRI i PET mogą określić przyczynę padaczki skroniowej

Zazwyczaj nie obserwuje się zaburzeń neurologicznych w padaczce płata skroniowego, chyba że choroba rozwinie się z krwiakiem, udarem mózgu lub guzem mózgu.

Elektroencefalografia w epilepsji płata skroniowego w większości przypadków nie ujawnia żadnych zmian. Dlatego w celu zdiagnozowania choroby i wykrycia ostrości aktywności padaczkowej zaleca się przeprowadzenie polisomnografii z rejestracją elektroencefalogramu podczas snu pacjenta.

Aby ustalić przyczynę padaczki skroniowej, wykonuje się MRI i PET.

Leczenie

Terapia epilepsji płata skroniowego ma na celu osiągnięcie remisji choroby, to znaczy całkowitego ustąpienia napadów. Zwykle zaczyna się od karbamazepiny. Ze względu na swoją nieskuteczność lek jest przepisywany z grupy benzodiazepin, barbituranów, hydantoin, walproinianów. Jeśli monoterapia padaczki skroniowej nie prowadzi do trwałego wyniku dodatniego, stosuje się różne kombinacje leków przeciwpadaczkowych.

W przypadku padaczki skroniowej zwykle przepisywana jest karbamazepina.

W postaci padaczki skroniowej opornej na leczenie farmakologiczne zaleca się leczenie chirurgiczne.

Leczenie farmakologiczne padaczki skroniowej prowadzi do remisji w 30–35% przypadków. U większości pacjentów może to tylko zmniejszyć częstotliwość napadów.

Możliwe komplikacje i konsekwencje

Główne powikłania epilepsji to:

1. Stan padaczkowy. Napady drgawkowe pojawiają się po bardzo krótkim czasie, tak krótkim, że w odstępie między nimi świadomość pacjenta nie wraca do normy. Ten stan wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej, ponieważ może powodować poważne upośledzenie czynności oddechowej i czynności serca, a nawet śmierć.
2. Zassane zapalenie płuc. Podczas ataku konwulsyjnego wymioty, cząsteczki jedzenia, które powodują proces zapalny, mogą dostać się do dróg oddechowych.
3. Kontuzje Nagłe upadki pacjentów podczas ataku mogą powodować stłuczenia tkanek miękkich, złamania kości i obrażenia głowy.
4. Zaburzenia psychiczne

Leczeniu medycznemu i chirurgicznemu padaczki skroniowej mogą towarzyszyć powikłania. Na przykład 25% pacjentów otrzymujących leki przeciwpadaczkowe rozwija alergiczne, metaboliczne lub toksyczne działania niepożądane.

Chirurgiczne leczenie padaczki może powodować upośledzenie czytania (aleksja), mowy, pamięci i inteligencji oraz występowanie hemiparezy.

Prognoza

Leczenie farmakologiczne padaczki skroniowej prowadzi do remisji w 30–35% przypadków. U większości pacjentów może to tylko zmniejszyć częstotliwość napadów.

Leczenie chirurgiczne padaczki skroniowej w 30–45% przypadków całkowicie uwalnia pacjenta od objawów choroby, u innych pacjentów częstość napadów jest znacznie zmniejszona.

Zapobieganie

Zapobieganie doczesnym formom padaczki dzieli się na pierwotne i wtórne. Podstawowym celem jest wyeliminowanie przyczyn, które mogą powodować chorobę:

• staranne monitorowanie stanu kobiety w ciąży i płodu;
• terminowe leczenie niedotlenienia płodu;
• racjonalne zarządzanie pracą;
• leczenie infekcji wewnątrzmacicznych i neuroinfekcji.

Wtórna profilaktyka dotyczy pacjentów już cierpiących na epilepsję płata skroniowego i ma na celu zapobieganie atakom. Polega na starannym przestrzeganiu schematu przyjmowania leków przeciwpadaczkowych, przestrzeganiu dolnego schematu, zrównoważonej diety, ćwiczeń fizykoterapeutycznych i eliminowaniu określonych patogenów, które zwiększają konwulsyjną aktywność mózgu (na przykład głośna muzyka).