Zespół Zollingera-Ellisona jest zespołem objawów, który charakteryzuje się pojawieniem się wrzodów trawiennych żołądka i dwunastnicy, któremu towarzyszy regularna biegunka. Dolegliwość ta została nazwana na cześć lekarzy, którzy w 1955 roku odkryli związek między wydzielinami trzustki, wysoką produkcją soku żołądkowego w kwasie i powstawaniem wrzodów trawiennych. W przeciwieństwie do klasycznego obrazu klinicznego w zespole Zollingera-Ellisona terapia przeciwnowotworowa jest nieskuteczna. Następnie zastanawiamy się, co powoduje chorobę i jakie leczenie wymaga.
Gastrinoma - zespół Zollingera-Ellisona
Obecnie znanym czynnikiem powodującym zespół Zollingera-Ellisona jest guz wytwarzający gastrynę (gastrinoma), który charakteryzuje się triadą kliniczną: nadmierne wydzielanie kwasu solnego, nawracające wrzody trawienne, guz trzustki (dokładnie tak opisali amerykańscy lekarze R. Zollinger w swoich pismach i E. Allison).
Guz, który powoduje objawy zespołu Zollingera-Ellisona, jest zlokalizowany w żołądku w 15% przypadków, w pozostałych zarejestrowanych przykładach - w głowie lub ogonie trzustki. W związku z tym zwiększona produkcja soku żołądkowego, kwasu solnego i enzymów, co razem prowadzi do rozwoju wrzodów trawiennych, których nie można leczyć. Większość pacjentów ma wrzody dwunastnicy, ale często w żołądku i jelicie czczym, a z reguły patologiczne formacje są liczne.
Objawy zespołu Zollingera-Ellisona
Zewnętrznie objawy zespołu Zollingera-Ellisona przypominają zwykły wrzód trawienny, to znaczy, że w nadbrzuszu występuje silny ból palpacyjny, miejscowy ból w okolicy wrzodów, ale w przeciwieństwie do wrzodu trawiennego dwunastnicy lub żołądka, ta dolegliwość nie reaguje na konwencjonalne leczenie.
Główne objawy zespołu Zollingera-Ellisona obejmują ból w górnej części brzucha. Jeśli wrzody są zlokalizowane w żołądku, dyskomfort nasila się pół godziny po jedzeniu, jeśli w okolicy dwunastnicy staje się bardziej zauważalny na czczo, a następnie uspokaja się po jedzeniu. Jak wspomniano powyżej, nawet długotrwałe leczenie objawowe zespołu Zollingera-Ellisona (terapia przeciwnowotworowa) nie przynosi żadnego efektu. W tym przypadku można zaobserwować zapalenie błony śluzowej przełyku, w wyniku czego jego światło jest zwężone.
Ponadto charakterystycznym objawem zespołu Zollingera-Ellisona jest uporczywa zgaga i kwaśne odbijanie. Nadmiar kwasu solnego dostaje się do jelita cienkiego, zwiększając ruchliwość i spowalniając wchłanianie, w wyniku czego stolec staje się obfity, wodnisty z dużą ilością tłuszczu, a pacjent szybko traci wagę w krótkim czasie.
W przypadku złośliwego przebiegu choroby w wątrobie mogą pojawić się formacje nowotworowe, dlatego rozmiar tego narządu znacznie wzrasta.
Rozpoznanie zespołu
Ponieważ zewnętrzne objawy zespołu Zollingera-Ellisona są bardzo podobne do wrzodu trawiennego, zadaniem diagnostyki różnicowej jest potwierdzenie lub wykluczenie obecności guza. Promienie rentgenowskie i endoskopia ujawnią obecność wrzodów, ale nie guza, który jest podstawową przyczyną. Na zespół Zollingera-Ellisona wskazuje zwiększona zawartość gastryny we krwi (do 1000 pg / ml w porównaniu do 100 pg / ml w przypadku choroby wrzodowej). Kolejną cechą wyróżniającą jest kwasowość głównego sekretu wynosząca ponad 100 mmol / h. Podczas diagnozowania warto uważać, jeśli wrzodziejące uszkodzenie jest liczne lub jeśli wrzody są dość niezwykłe.
Jeśli te objawy są obecne, możesz przypisać badanie ultrasonograficzne, tomografię komputerową, a zwłaszcza selektywną angiografię brzuszną, która pozwoli ci zwizualizować guz.
Leczenie zespołu Zollingera-Ellisona
Gastrinoma z zespołem Zollingera-Ellisona jest formacją potencjalnie złośliwą i można zalecić radykalne lub zachowawcze leczenie w celu jej wyeliminowania. W pierwszym przypadku przeprowadza się całkowite wycięcie gastrinoma z dalszym badaniem narządów wewnętrznych pod kątem przerzutów. Z reguły do czasu operacji są już dość powszechne, a tylko 30% operacji prowadzi do całkowitego wyleczenia. Ponieważ wrzody szybko powracają, resekcja żołądka jest nieskuteczna. Konserwatywne metody leczenia zespołu Zollingera-Ellisona obejmują leki hamujące wytwarzanie kwasu solnego, które ze względu na prawdopodobne nawroty wrzodów są przyjmowane w dużych dawkach i są zwykle przepisywane na całe życie.
W przypadku rozpoznania złośliwego nieoperacyjnego gastrinoma z zespołem Zollingera-Ellisona zalecana jest chemioterapia. Ale ponieważ guz rośnie raczej powoli, rokowanie jest lepsze niż w przypadku innych nowotworów złośliwych. W tym przypadku śmiertelny wynik nie wynika z samego guza, ale z powikłań rozległych wrzodów.
