Erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka

Erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka jest stanem zapalnym błony śluzowej żołądka z powstawaniem różnej wielkości erozji na jego powierzchni (owrzodzenia, które nie wnikają w głębsze warstwy ściany żołądka i goją się bez późniejszych blizn). Głębokość wady erozyjnej jest główną różnicą między tą chorobą a wrzodem żołądka, gdy uszkodzona jest nie tylko błona śluzowa, ale także leżące pod nią tkanki, warstwy mięśniowe.

Głównym niebezpieczeństwem erozyjnego zapalenia błony śluzowej żołądka jest możliwy rozwój krwawienia z uszkodzonej błony śluzowej. Według niektórych doniesień ponad 20% epizodów krwawienia z żołądka jest związanych z obecnością erozyjnego zapalenia żołądka.

Obecnie terminologia przyjęta w celu wskazania patologii jest aktualizowana: częściej erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka jest definiowane przy użyciu definicji krwotocznej gastropatii lub krwotocznego zapalenia żołądka i gastropatii grudkowej.

Podczas przeprowadzania fibrogastroduodenoskopii w przypadku dolegliwości związanych z zaburzeniami trawienia (zgaga, ból w nadbrzuszu, nudności, wymioty), erozję błony śluzowej żołądka stwierdza się w 25% przypadków.

Erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka występuje równie często u mężczyzn i kobiet w różnych kategoriach wiekowych. U dzieci patologię wykrywa się znacznie rzadziej. Wiele badań wskazuje na wielokrotny wzrost zachorowań na erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka w ostatnich latach (niektóre źródła wskazują na dziesięciokrotny wzrost zachorowań), co wiąże się z intensywnym stylem życia, wysokim ryzykiem narażenia na czynniki stresowe, niewłaściwym zachowaniem żywieniowym i ulepszonymi metodami diagnostycznymi, które mogą wykryć chorobę nawet przy braku aktywne skargi.

Przyczyny i czynniki ryzyka

W 60–80% przypadków główną przyczyną rozwoju erozyjnego zapalenia błony śluzowej żołądka jest zakażenie drobnoustrojami Helicobacter pylori, chociaż ogólnie przyjętą opinią jest to, że choroba ma charakter polietiologiczny (do jej powstania konieczny jest łączny wpływ kilku czynników sprawczych).

Główną przyczyną erozyjnego zapalenia błony śluzowej żołądka jest infekcja mikroorganizmami Helicobacter pylori

Spirala w kształcie bakterii, po raz pierwszy wyizolowana w 1981 roku przez Warrena i Marshalla, wyposażona w wici, bezpiecznie przeżywa w kwaśnym środowisku żołądka. Helicobacter pylori jest w stanie szybko poruszać się w lepkim śluzie pokrywającym ściany narządu. Pod wpływem specjalnych enzymów, które niszczą lokalne czynniki ochronne, wnika w błonę śluzową, kolonizując ją i powoduje miejscowe stany zapalne z powstawaniem wad erozyjnych. Cechą mikroorganizmu jest jego zdolność do wytwarzania czynników ochronnych w odniesieniu do leków przeciwbakteryjnych i przeciwciał immunologicznych.

Pomimo faktu, że zakażenie tymi bakteriami w opinii niektórych badaczy sięga 70%, co sprawia, że ​​zakażenie Helicobacter pylori jest najczęstsze na świecie, w 2/3 przypadkach jest bezobjawowe, nie powodując zmian morfologicznych błony śluzowej żołądka. Wynika to z silnych wewnętrznych czynników obronnych, które kompensują efekt patogenny.

Erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka występuje równie często u mężczyzn i kobiet w różnych kategoriach wiekowych.

Oprócz infekcji Helicobacter pylori przyczyną erozyjnego zapalenia żołądka może być:

• ostre sytuacje stresowe lub przewlekłe przeciążenie psycho-emocjonalne, prowadzące do zakłócenia unerwienia, aw rezultacie procesów troficznych w błonie śluzowej żołądka;
• systematyczne stosowanie agresywnych płynów (głównie napojów zawierających alkohol);
• niewłaściwe zachowania żywieniowe (długie okresy głodu, nadużywanie pikantnych, słonych, tłustych potraw, palenie na pusty żołądek oraz jedzenie pokarmów i napojów, które podrażniają błonę śluzową na pusty żołądek);
• przyjmowanie leków gastrotropowych, które mają szkodliwy wpływ na wewnętrzną skorupę ciała (niesteroidowe leki przeciwzapalne, pochodne kwasu salicylowego, hormony glukokortykosteroidowe);
• stagnacja w systemie v. porcje na patologie wątroby;
• przewlekłe choroby przewodu żołądkowo-jelitowego;
• nacisk na błonę śluzową nowotworów wolumetrycznych zlokalizowanych w warstwie podśluzówkowej;
• ostra lub przewlekła niedotlenienie (urazy, poważne oparzenia, ciężka niewydolność serca lub układu oddechowego, śpiączka);
• rozległe interwencje chirurgiczne (produkcja kwasu chlorowodorowego, jednego z czynników agresji, wzrasta do 4 razy w ciągu 10 dni po operacji);
• ciężka cukrzycowa kwasica ketonowa;
• zagrożenia zawodowe (sole metali ciężkich, pestycydy, pary farb i lakierów, węglowodory aromatyczne);
• wrzucanie zawartości dwunastnicy do żołądka podczas trawienia z niewydolnością zwieracza żołądka i dwunastnicy.

Pod wpływem drobnoustrojów chorobotwórczych i różnych stanów patologicznych osłabione są lokalne mechanizmy ochronne, następuje przesunięcie równowagi w kierunku występowania czynników agresji (żółć jest wrzucana do żołądka, nadmierna produkcja pepsyny i kwasu solnego). W rezultacie cierpią procesy metaboliczne, pogarsza się regeneracja nabłonka i wytwarzanie śluzu ochronnego, rozwijają się lokalne zaburzenia mikrokrążenia, co ostatecznie prowadzi do powstawania powierzchownych wad wrzodowych i rozwoju erozyjnego zapalenia żołądka.

Formy choroby

Istnieje kilka form erozji:

• pierwotna erozja - rozwija się bez związku z poprzednią patologią;
• wtórne - są konsekwencją choroby podstawowej;
• złośliwy - towarzyszy procesom onkologicznym;
• łagodny (ostry, przewlekły, pojedynczy, wielokrotny);
• niedojrzały;
• dojrzały (z obszarami martwiczymi).

Zgodnie z obrazem morfologicznym wyróżnia się 2 rodzaje erozji:

• powierzchowne (płaskie, niekompletne lub ostre) - małe, płaskie, z brzegiem przekrwienia na obwodzie, zwykle pokryte krwią lub powłoką włóknistą, rzadziej - czyste;
• całkowita (zapalna-przerostowa, podwyższona lub przewlekła erozja) - postać polipowa, uniesiona ponad powierzchnię błony śluzowej, do 15 mm średnicy, długotrwały (do 2-3 lat) nie gojenie się, okresowo powracający.

Głównym niebezpieczeństwem erozyjnego zapalenia błony śluzowej żołądka jest możliwy rozwój krwawienia z uszkodzonej błony śluzowej.

Objawy erozyjnego zapalenia żołądka

Erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka objawia się zwykle szeroką gamą niespecyficznych dolegliwości:

• zaburzenia dyspeptyczne (nudności, okresowe wymioty, bóle w nadbrzuszu, zgaga, odbijanie, wzdęcia; bóle są „głodne” lub występują 1-1,5 godziny po jedzeniu);
• pogorszenie apetytu aż do całkowitej nieobecności;
• utrata masy ciała;
• czarny smolisty stolec (melena) i wymioty „fusów kawy”, które są oznakami krwawienia z żołądka [hemoglobina narządu krwi wlana do światła pod wpływem soku żołądkowego i enzymy trawienne zamienia się w hematynę chlorowodorową (heminę), która ma charakterystyczny czarno-brązowy kolor].

Erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka zaczyna się od zaburzeń dyspeptycznych

Pośrednimi objawami erozyjnego zapalenia żołądka są senność, zwiększone zmęczenie, zmniejszona zdolność do pracy i tolerancja na nawykowy wysiłek fizyczny, duszność, ataki tachykardii. Te objawy wskazują na chroniczne ukryte krwawienie.

Tak więc objawy erozyjnego zapalenia żołądka składają się z dwóch kompleksów objawowych: wrzodowego i krwotocznego.

Diagnostyka

Ponieważ obraz kliniczny erozyjnego zapalenia błony śluzowej żołądka jest podobny do objawów szerokiego zakresu chorób żołądkowo-jelitowych, konieczne są badania laboratoryjne i instrumentalne w celu potwierdzenia diagnozy:

• ogólne badanie krwi (objawy niedokrwistości);
• analiza kału pod kątem krwi utajonej;
• badanie cytologiczne i histologiczne biopsji błony śluzowej żołądka;
• reakcja łańcuchowa polimerazy w celu wykrycia fragmentów DNA Helicobacter pylori;
• FEGDS z celowaną biopsją;
• Rentgen żołądka z podwójnym kontrastem.

Gastroskopia z celowaną biopsją jest jedną z metod diagnozowania erozyjnego zapalenia błony śluzowej żołądka Podczas fibrogastroduodenoskopii w przypadku dolegliwości związanych z zaburzeniami trawienia (zgaga, ból w nadbrzuszu, nudności, wymioty), erozję błony śluzowej żołądka odnotowuje się w 25% przypadków.

Leczenie erozyjnego zapalenia żołądka

Leczenie choroby z reguły jest zachowawcze; leczenie chirurgiczne erozyjnego zapalenia żołądka stosuje się tylko w szczególnie ciężkich przypadkach. Dieta z erozyjnym zapaleniem błony śluzowej żołądka jest niezbędnym warunkiem szybkiego powrotu do zdrowia.

Leki na erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka są wdrażane w dwóch głównych kierunkach:

• eliminacja (zniszczenie) Helicobacter pylori;
• eliminacja skutków czynników agresji, łagodzenie objawów, stymulacja procesów gojenia błony śluzowej żołądka.

Terapia eradykacyjna jest przeprowadzana z zastosowaniem schematów trzy- lub czteroskładnikowych [inhibitory pompy protonowej lub blokery H2-histaminy, gastroprotektory, leki przeciwbakteryjne (makrolidy, półsyntetyczne penicyliny lub środki przeciwdrobnoustrojowe)].

Aby zatrzymać objawy i stymulować gojenie wad za pomocą erozyjnego zapalenia żołądka, stosuje się następujące grupy leków:

• leki zobojętniające sok;
• Banery
• leki przeciwutleniające;
• przeciwskurczowe;
• środki uspokajające.

Oprócz farmakoterapeutycznego leczenia erozyjnego zapalenia błony śluzowej żołądka w złożonej terapii w obecności krwawienia, termo lub elektrokoagulacji, można zastosować koagulację laserową, zszywanie, obróbkę endoskopową, adrenalinę, zastrzyki ze sklerozantu.

W przypadku erozyjnego zapalenia żołądka wskazane jest oszczędzanie częściowego odżywiania

Dieta z erozyjnym zapaleniem błony śluzowej żołądka obejmuje odżywianie frakcyjne 5-6 razy dziennie w małych porcjach i przestrzeganie zasad oszczędzania mechanicznego, termicznego i chemicznego. Oszczędzanie mechaniczne polega na stosowaniu tartego jedzenia, gotowanego lub gotowanego na parze, minimalnie uszkadzając ściany żołądka. Oszczędzanie termiczne charakteryzuje się pewnym reżimem temperaturowym żywności, z wyłączeniem potraw gorących lub zimnych. Oszczędność chemiczną osiąga się przez odrzucanie słonych, pikantnych, tłustych potraw, napojów gazowanych, mocnej herbaty, kawy, alkoholu.

Możliwe komplikacje i konsekwencje

Erozyjne zapalenie błony śluzowej żołądka może mieć następujące powikłania:

• krwawienie z żołądka;
• transformacja w wrzód trawienny;
• złośliwość.

Prognoza

Dzięki terminowej diagnozie i złożonemu leczeniu rokowanie jest korzystne.

Zapobieganie

Główne środki zapobiegawcze:

• higiena osobista w celu zapobiegania infekcji Helicobacter pylori;
• racjonalna dieta;
• odmowa nadużywania produktów działających drażniąco na błonę śluzową żołądka;
• zgodność ze środkami bezpieczeństwa podczas pracy w niebezpiecznych branżach;
• terminowe leczenie chorób przewlekłych;
• normalizacja stanu psychoemocjonalnego.